ΓΑΝΟΔΕΡΜΑ

ΓΑΝΟΔΕΡΜΑ (GANODERMA)

Ιωάννης Κιούσης, Στέλεχος Διατροφής και Διαιτολογίας.

ΕΥΡΕΤΗΡΙΟ
1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ: ΤΙ ΑΚΡΙΒΩΣ ΕΙΝΑΙ ΤΟ ΓΑΝΟΔΕΡΜΑ
2. ΟΝΟΜΑΤΟΔΟΣΙΕΣ & ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΜΟΙ
3. ΙΣΤΟΡΙΑ
4. ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΕΣ/ΕΘΝΟΒΟΤΑΝΙΚΕΣ ΧΡΗΣΕΙΣ
5. ΤΑΞΙΝΟΜΗΣΗ
6. ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑ
7. ΔΙΕΘΝΗΣ ΑΓΟΡΑ & ΠΡΟΪΟΝΤΑ
8. ΣΥΣΤΑΤΙΚΑ
9. ΔΡΑΣΤΙΚΟΤΗΤΕΣ
10. ΜΕΛΕΤΕΣ
11. ΠΑΙΔΙΑ
12. ΔΟΣΟΛΟΓΙΑ
13. ΠΙΘΑΝΕΣ ΠΑΡΕΝΕΡΓΕΙΕΣ & ΑΝΤΙΔΡΑΣΕΙΣ ΤΟΥ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΥ
14. ΑΛΛΗΛΕΠΙΔΡΑΣΕΙΣ ΜΕ ΦΑΡΜΑΚΑ
15. ΑΣΦΑΛΕΙΑ
16. ΧΡΗΣΗ
17. ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ
18. ΣΥΧΝΕΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ
19. ΕΠΙΛΟΓΟΣ
ΠΑΡΑΠΟΜΠΕΣ (164)

ΓΑΝΟΔΕΡΜΑ (GANODERMA)

ΓΑΝΟΔΕΡΜΑ ΕΚΠΤΩΣΕΙΣ 30%

1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ: ΤΙ ΑΚΡΙΒΩΣ ΕΙΝΑΙ ΤΟ ΓΑΝΟΔΕΡΜΑ
Πολλοί άνθρωποι χαρακτηρίζουν τα μανιτάρια γανόδερμα ως "superfoods". Ωστόσο, διατηρώ μία επιφύλαξη διότι για την έννοια "superfoods" δεν υπάρχει μέχρι σήμερα γενικά αποδεκτός ορισμός (103).

Ας δούμε, λοιπόν, τι ακριβώς ισχύει για αυτό το μανιτάρι, το οποίο παρουσιάζει έναν ιδιαίτερο και δυσεύρετο συνδυασμό :
1. έχει ταξινομηθεί στα "λειτουργικά τρόφιμα" (2), και έχει εφαρμοστεί σε κλινικές δοκιμές για προχωρημένες παθήσεις όπως είναι καρκίνος του μαστού και ο μη-μικροκυτταρικός καρκίνος του πνεύμονα (1).
2. χρησιμοποιείται σε φαρμακολογικά σκευάσματα (104),
3. αναγνωρίζεται ως το "πιο ισχυρό προσαρμογόνο που υπάρχει στην φύση" (146), μία ομάδα τροφίμων που είναι γνωστή και ως "ανταπτογόνα".
4. ανήκει στην ομάδα των φαρμακευτικών μανιταριών, των οποίων η συνδυαστική χρήση ονομάζεται μυκοθεραπεία.
5. επιστήμονες, ανά τον κόσμο, χαρακτηρίζουν τα μανιτάρια γανόδερμα ως "Φυσικά Φάρμακα" (159-164).

Το γανόδερμα έχει συμπεριληφθεί στην Φαρμακοποιία της Λαϊκής Δημοκρατίας της Κίνας, έκδοση 2015 (70, 93), στην Αμερικάνικη Βοτανική Φαρμακοποιία (93), και στην Θεραπευτική Επιτομή (Therapeutic Compendium) (156). Επίσης, οι β-γλυκάνες που προέρχονται από αυτό το φαρμακευτικό μανιτάρι έχουν εγκριθεί για ανθρώπινη χρήση από τον Οργανισμό Τροφίμων και Φαρμάκων των ΗΠΑ (19).
Παρά το γεγονός ότι το γανόδερμα περιλαμβάνει περισσότερα από 30 είδη (75), μέχρι στιγμής μόνο το γανόδερμα λούσιντουμ (ganoderma lucidum) και το γανόδερμα σίνενσις (ganoderma sinensis) καταγράφονται στη Φαρμακοποιία της Λαϊκής Δημοκρατίας της Κίνας (έκδοση 2015) (75), ενώ στην αμερικάνικη φαρμακοποιία έχει καταχωρηθεί μόνο το γανόδερμα λούσιντουμ (75). Σύμφωνα με την αμερικάνικη φαρμακοποιία, θεωρείται ελιξίριο για ένα μεγάλο εύρος παθήσεων (71), ενώ σύμφωνα με άρθρο που δημοσιεύθηκε στο Πανεπιστήμιο του Cambridge το γανόδερμα λούσιντουμ είναι ανάμεσα στα κορυφαία "βοτανικά" φάρμακα (120).

Ορισμένοι άνθρωποι χαρακτηρίζουν το γανόδερμα ως φυτό, αλλά αυτό δεν είναι σωστό διότι ναι, μεν, το γανόδερμα είναι ένα φυτικό τρόφιμο και - όπως όλα τα μανιτάρια - έχει αρκετά κοινά χαρακτηριστικά με τα φυτά, αλλά δεν μπορεί να φωτοσυνθέσει, το οποίο αποτελεί βασικό χαρακτηριστικό για ένα φυτό.
Συνεπώς, η σωστή ταξινόμηση είναι το βασίλειο των μυκήτων.
Περισσότερες πληροφορίες υπάρχουν και στο άρθρο "Τί είναι το γανόδερμα"

2. ΟΝΟΜΑΤΟΔΟΣΙΕΣ & ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΜΟΙ
Το γανόδερμα είναι γνωστό ως ίαση για ασθένειες από την αρχαιότητα (147). Το γανόδερμα είναι ένα μανιτάρι με μακρά ιστορία φαρμακευτικής χρήσης στις χώρες της Άπω Ανατολής (72) και έχει χρησιμοποιηθεί στις περισσότερες ασιατικές χώρες για την προαγωγή της μακροζωίας επί αιώνες (106), ενώ του αποδίδονται θαυματουργές ιάσεις (72).

Στην Κίνα αντιπροσωπεύει το ευοίωνο (107), αποτελεί σύμβολο πνευματικής ισχύος (107), ενώ ένας από τους πιο γνωστούς χαρακτηρισμούς που του έχει αποδοθεί στην κινέζικη λαογραφία είναι το "μανιτάρι της αθανασίας" (71, 74, 93, 108).
Άλλοι χαρακτηρισμοί που του έχουν αποδοθεί είναι το "μανιτάρι της πνευματικής ισχύος" (93), "το πνευματικό φυτό" (93), "ο βασιλιάς των μανιταριών"(140), "ο βασιλιάς των βοτάνων" (74), "το βότανο της αθανασίας" (75), και το "θαυμαστό βότανο" (12).

Η επιστημονική του ονομασία, "γανόδερμα", ετυμολογικά σημαίνει "λαμπερό δέρμα", από τις ελληνικές λέξεις "γανός" (=λαμπερός, φωτεινός, αστραφτερός) και την λέξη "δέρμα" (derma).
Στην Κίνα ονομάζεται "λινγκτζί" (lingzhi), το οποίο αντιπροσωπεύει έναν συνδυασμό πνευματικής δύναμης και της ουσίας της αθανασίας, και θεωρείται ως "βότανο πνευματικής ισχύος", που συμβολίζει την επιτυχία, την ευημερία, τη θεϊκή δύναμη και τη μακροζωία (66)
Στην Ιαπωνία ονομάζεται "Ρέισι" (Reishi) και "μάννεντακε" (mannentake), το οποίο σημαίνει "μανιτάρι 10.000 ετών" (109).

Στο "Γανόδερμα λούσιντουμ" (ganoderma lucidum), η λατινική λέξη "lucidus" σημαίνει "λαμπερός, λαμπρός" και αναφέρεται στην γυαλιστερή εμφάνιση της επιφάνειας του μανιταριού (66)

3. ΙΣΤΟΡΙΑ
Το γανόδερμα έχει αναπαρασταθεί στην τέχνη, σε έργα ζωγραφικής, σε γλυπτά, σε έπιπλα ακόμη και σε γυναικεία αξεσουάρ (66).

Το πρώτο βιβλίο που αφιερώθηκε εξ'ολοκλήρου στην περιγραφή των βοτάνων και της φαρμακευτικής τους αξίας ήταν το “Shen Nong Ben Cao Jing”, που γράφτηκε στην κινέζικη δυναστεία των Χαν της Ανατολής (25-220 μ.Χ.). Το βιβλίο αυτό είναι επίσης γνωστό και ως "Classic of the Materia Medica" ή "Shen-nong’s Herbal Classics".
Το βιβλίο αυτό, το οποίο συνεχώς ενημερώνεται και επεκτείνεται, περιγράφει τις ευεργετικές επιδράσεις πολλών μανιταριών με αναφορά στο φαρμακευτικό μανιτάρι γανόδερμα λούσιντουμ (66).

Ιστορικά, η φαρμακευτική χρήση του Γανόδερμα Λούσιντουμ ήταν ευρέως διαδεδομένη σε ασιατικές χώρες (κυρίως στην Κίνα, στην Ιαπωνία και στην Κορέα) για περισσότερα από 2000 χρόνια. Αργότερα, εισήχθη και στις δυτικές κοινωνίες (127).

4. ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΕΣ/ΕΘΝΟΒΟΤΑΝΙΚΕΣ ΧΡΗΣΕΙΣ
Η χρήση του γανοδέρματος τεκμηριώνεται στο παλαιότερο κινέζικο ιατρικό κείμενο, το οποίο έχει ηλικία άνω των 2.000 ετών (109).

Το γανόδερμα έχει χρησιμοποιηθεί στην παραδοσιακή κινεζική ιατρική για περισσότερα από 4.000 χρόνια (137) για την προαγωγή της υγείας και της μακροζωίας (66, 140), καθώς και για την αντιμετώπιση των εξής :
- αρθρίτιδα (59)
- άσθμα (109)
- αϋπνία (128)
- βήχα (109)
- βρογχίτιδα (128)
- γαστρικά έλκη (128)
- διαβήτη (128)
- διανοητική διαύγεια (140)
- ηπατίτιδα (130), και ηπατοπάθειες (109, 128)
- καρκίνο (128, 130, 131, 132) και νεοπλασίες (59)
- κόπωσης (109)
- νευρασθένεια (128)
- τονωτικό (128, 129)
- υπέρταση (130)
- υπερχοληστερολαιμία (130), και
- βελτίωση ψυχικής λειτουργίας (129)

Σύμφωνα με τη Κρατική Φαρμακοποιία της Λαϊκής Δημοκρατίας της Κίνας (2000), το γανόδερμα λούσιντουμ ηρεμεί το μυαλό, ανακουφίζει το βήχα και το άσθμα, και συνίσταται για την ζάλη, την αϋπνία, το αίσθημα παλμών και την δύσπνοια (66).

Μια έρευνα που διεξήχθη στο Χονγκ Κονγκ έδειξε ότι το γανόδερμα λούσιντουμ είναι το τρίτο συνηθέστερο φυτικό σκεύασμα που λαμβάνεται από προεγχειρητικούς χειρουργικούς ασθενείς (109).

5. ΤΑΞΙΝΟΜΗΣΗ
Το γανόδερμα έχει περισσότερα από 30 είδη (75), ενώ σε άλλες δημοσιεύσεις αναφέροντα ότι υπάρχουν 219 είδη (66) ή περισσότερα από 250 είδη (142).

Τα διάφορα είδη του γανοδέρματος βρίσκονται σε όλο τον κόσμο και χρησιμοποιούνται διάφορα χαρακτηριστικά όπως είναι π.χ. το σχήμα και το χρώμα (κόκκινο, μαύρο, μπλε/πράσινο, λευκό, κίτρινο και μωβ) για να ταυτοποιηθεί το είδος (66).

Τα πιο αξιόπιστα μορφολογικά χαρακτηριστικά πιστεύεται ότι περιλαμβάνουν το σχήμα και το μέγεθος των σπορίων, το χρώμα και η συνοχή, καθώς και η μικροανατομία του (66).

Βιοχημικές, γενετικές και μοριακές προσεγγίσεις έχουν επίσης χρησιμοποιηθεί για μεγαλύτερη ακρίβεια στην ταξινόμηση (66).

Η ταξινόμηση είναι η εξής (74) :
Βασίλειο: μύκητες
   Συνομοταξία: βασιδιομύκητες
      Τάξη: αγαρικομύκητες
         Σειρά: Αφυλοφοράλες
            Οικογένεια: γανόδερματακε
               Γένος: γανόδερμα
                  Είδος: γανόδερμα λούσιντουμ

6. ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑ
Όπως μας ενημερώνει το Μουσείο Φυσικής Ιστορίας Μετεώρων και Μουσείο Μανιταριών, στην φύση το γανόδερμα φυτρώνει το καλοκαίρι έως και το χειμώνα, σε νεκρό ξύλο πλατυφύλλων και σπανιότερα κωνοφόρων (123). Το χρώμα των σπόρων είναι καφέ (119).
Ωστόσο, το άγριο γανόδερμα λούσιντουμ σπάνια συναντάται στη φύση (122), και σε συνδυασμό με την αυξανόμενη ζήτηση (66), το μανιτάρι ξεκίνησε να καλλιεργείται σε ελεγχόμενο περιβάλλον, ήδη από τις αρχές της δεκαετίας του 1970 (66).

Τα διαφορετικά είδη από το γένος γανόδερμα χρειάζονται διαφορετικές συνθήκες για την ανάπτυξη και την καλλιέργεια τους.
Επιπλέον, διαφορετικά είδη ευδοκιμούν σε διαφορετικές γεωγραφικές περιοχές (66).

Η καλλιέργεια του έχει επιτευχθεί χρησιμοποιώντας διάφορα είδη υποστρώματος. Οι διαφορετικές συνθήκες στην καλλιέργεια (π.χ. θερμοκρασία, pH) έχουν επίσης αναφερθεί ότι επηρεάζουν έντονα την ανάπτυξη των μανιταριών (66).

Σχετικά με την καλλιέργεια γανόδερμα στην Ελλάδα, αρκετοί άνθρωποι έχουν επικοινωνήσει μαζί μου (είτε τηλεφωνικά είτε μέσω e-mail) ώστε να ενημερωθούν για τις απαιτήσεις, τις ανάγκες και άλλους παράγοντες που σχετίζονται με την καλλιέργεια για τα μανιτάρια γανόδερμα.
Δυστυχώς, δεν μπορώ να υποστηρίξω τέτοια ερωτήματα διότι δεν έχω την απαιτούμενη γνώση, εκτός από όσα γνωρίζω για την τεχνογνωσία από την εταιρεία DXN.

7. ΔΙΕΘΝΗΣ ΑΓΟΡΑ & ΠΡΟΪΟΝΤΑ
Το Γανόδερμα δεν καταναλώνεται ωμο διότι είναι σκληρό, όπως ένα ξύλο.

Στην διεθνή αγορά υπάρχουν πολλά προϊόντα που παρασκευάζονται με βάση το γανόδερμα λούσιντουμ. Το 2000, περισσότερες από 90 εταιρείες υπήρχαν στην διεθνή αγορά (66).

Το 2011, η παγκόσμια κατανάλωση είχε εκτιμηθεί σε αρκετές χιλιάδες τόνους και η αγορά συνεχίζει να αναπτύσσεται με ταχύ ρυθμό (66).

Παρόλο που δεν έχω δει πιο πρόσφατα δημοσιευμένα στοιχεία σχετικά με τη συνολική αξία για την παγκόσμια αγορά των προϊόντων με βάση το γανόδερμα, το 2015, ο παγκόσμιος ετήσιος τζίρος του γανοδέρματος ξεπέρασε τα 2,5 δισεκατομμύρια δολάρια (3).

8. ΣΥΣΤΑΤΙΚΑ
Η σύγχρονη ιατρική γίνεται μάρτυρας μιας θεμελιώδους αλλαγής, με το επίκεντρο να βρίσκεται κυρίως στην χρήση βοτανικών πηγών ως μία εναλλακτική λύση στα συνθετικά φάρμακα (126).
Αυτό επιβεβαιώνεται και από την προσωπική μου εμπειρία διότι κάθε χρόνο αυξάνεται συνεχώς το ποσοστό των ανθρώπων που προμηθεύονται το γανόδερμα κατόπιν σύστασης του ιατρού τους ώστε να το χρησιμοποιήσουν συμπληρωματικά.

Οι φυσικές πηγές φαρμακευτικής σημασίας βρίσκονται και στα μανιτάρια, τα οποία περιέχουν βιοενεργούς μεταβολίτες που - είτε μόνοι είτε σε συνδυασμό με άλλες ενώσεις - έχουν αποδειχθεί ότι προάγουν την ανθρώπινη υγεία λόγω των πολυάριθμων φαρμακολογικών τους επιδράσεων (126).

Τα συστατικά του γανόδερμα λούσιντουμ και οι ιδιότητες του έναντι πολλών προβλημάτων υγείας, το έχουν καθιερώσει παγκοσμίως ως ένα σημαντικό φαρμακευτικό μανιτάρι (126), ενώ αποτελεί και πηγή πρεβιοτικών, το οποίο αποτελεί και τον έναν από τους τρεις τρόπους όπου το γανόδερμα μπορεί να βοηθήσει έμμεσα στην απώλεια βάρους.

Η σύνθεση του είναι η εξής :
Το 90% είναι νερό και το υπόλοιπο 10% είναι πλούσιο σε διάφορα συστατικά (74) όπως :
- πρωτεΐνες: 10-40%, κυρίως πλούσιες στην λευκίνη και στην λυσίνη. Όλα τα απαραίτητα αμινοξέα βρίσκονται στο μανιτάρι.
- λιπαρά : 2-8%
- υδατάνθρακες : 3-28%
- φυτικές ίνες : 3-32%
- τέφρα : 8-10%
Το υπόλοιπο 10% είναι ασβέστιο (74, 93), φώσφορος (74, 93, κάλιο (74, 93), μαγνήσιο (74, 93), χαλκός (74), σίδηρος (74, 93), ψευδάργυρος (74) και σελήνιο (74, 93).

Το γανόδερμα περιέχει μία μεγάλη ποικιλία βιοενεργών ενώσεων (127) σε σημείο που κάποτε χαρακτηρίστηκε ως "ιαματικό βιο-εργοστάσιο" (57), το οποίο μπορεί να παράγει διαφορετικούς τύπους μεταβολιτών (65). Πιο συγκεκριμένα, το γανόδερμα περιέχει περίπου 400 συστατικά (27, 30, 36) :
1. πρωτογενείς μεταβολίτες (38), όπως είναι οι πολυσακχαρίτες (32, 33, 40, 74) και οι εξωκυτταρικοί πολυσακχαρίτες (34)
2. δευτερογενείς μεταβολίτες (38, 50, 53), όπως είναι τα τερπενοειδή (32), ιδίως τα τριτερπενοειδή (37, 40, 41, 74), τα γανοδερικά οξέα (43, 45, 50) π.χ. γανοδερικά οξέα A, B, C1, C2, C6, D, G, H (37, 47, 48), τα λουσιδενικά οξέα (39, 50, 53) π.χ. λουσιδενικό οξύ E2, N, P, B, A, C, L (47), τα μεροτερπενοειδή (53), τα σεσκιτερπενοειδή (53), αλδεΰδες, εστέρες, γλυκοσίδες, κετόνες, λανοστάνες, αλκαλοειδή (53)
3. γλυκάνες, β-γλυκάνες (35), πεπτιδογλυκάνες (36, 74), πρωτεογλυκάνες (42)
4. μέθυλγανοδερατη A (39, 48), μέθυλγανοδερατη B (48),
5. γανομυκίνη (39)
6.πεπτίδια (20, 127), γλυκοπεπτίδια (51)
7. λακτόνες (53), κολοσολακτόνες (41)
8. πρωτεΐνες (30, 42, 44, 74, 127), και γλυκοπρωτεΐνες (74)
9. ένζυμα (30)
10. στεροειδή (30, 53, 74, 127)
11. στερόλες (30), γανοδερόλες (46), εργοστερόλη περοξειδίου (52)
12. νουκλεοτίδια (30, 74) και νουκλεοσίδια (127)
13. λιπαρά οξέα (30, 127)
14. βιταμίνες (30)
15. μεταλλικά στοιχεία (30)
16. φαινολικές ενώσεις (49, 74)
17. κουμαρίνη (118),
18. φλαβονοειδή (150),

Χρειάζεται να σημειωθεί ότι το γανόδερμα λούσιντουμ είναι η μόνη πηγή μίας ομάδας λιπαρών οξέων που ονομάζονται "γανοδερικά οξέα" (127).

Ένα πολύ παραστατικό γράφημα για τα σημαντικότερα δραστικά συστατικά (πολυσακχαρίτες, πρωτεΐνες, σύμπλοκα, φυτικές ίνες, τριτερπένια, ένζυμα, οργανικό γερμάνιο και άλλα) του γανοδέρματος φαίνεται εδώ (121).

Ωστόσο, λόγω του μεγάλου όγκου πληροφοριών, ο εξορθολογισμός των μεμονωμένων συστατικών από το Γανόδερμα σε βιολογικές δράσεις στο μοριακό επίπεδο είναι αρκετά δύσκολος (38). Συνεπώς, αναμένεται ότι τα επόμενα χρόνια θα ανακαλυφθούν και άλλες βιολογικές δραστικότητες από το Γανόδερμα (38, 53). Ορισμένες εξ'αυτών φαίνονται στην συνέχεια.

9. ΔΡΑΣΤΙΚΟΤΗΤΕΣ
Οι φαρμακευτικές ιδιότητες από το γανόδερμα περιλαμβάνουν ένα ιδιαίτερα ευρύ φάσμα (136), και ο αριθμός των διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας και των κλινικών δοκιμών αυξάνεται συνεχώς (157).

Είτε μεμονωμένα είτε συνεργιστικά (127), οι βιοενεργές ενώσεις από το γανόδερμα εμφανίζουν διάφορες δραστικότητες:
- αναλγητικές (27, 30, 31),
- αναστέλλει την απελευθέρωση ισταμίνης (128) και της χοληστερόλης (128)
- ανοσορυθμιστικές (4, 22-26, 29, 127, 140, 153-155). Το Πανεπιστήμιο της πολιτείας Μέριλαντ αναφέρει ότι πλέον συστήνεται ως επιλογή για την ενίσχυση του ανοσοποιητικού.
- αντι-βακτηριακές (55-58, 66, 74),
- αντιαλλεργικές (153, 154),
- αντι-επιληπτικές (6, 60, 61),
- αντι-οξειδωτικές (4, 5, 66, 74, 126, 127)
- αντι-υπερλιπιδαιμικές (133)
- αντι-υπερτασικές (128), η πρόσληψη γανόδερμα λούσιντουμ έχει αναγνωριστεί ως καλή επιλογή για την διαχείριση και αντιμετώπιση καρδιαγγειακών παθήσεων (150)
- αντι-φλεγμονώδεις (22, 27-29, 74, 140, 154): Η οξεία φλεγμονή προστατεύει και θεραπεύει το σώμα μας και είναι απαραίτητη για την καλή υγεία και ευεξία (22). Στον αντίποδα, η χρόνια φλεγμονή μπορεί να συσχετιστεί με την εμφάνιση πληθώρας αυτοάνοσων διαταραχών: ρευματοειδής αρθρίτιδα, λύκος και πολυμυαλγία, ρευματικές και άλλες ασθένειες όπως άσθμα, φλεγμονώδεις παθήσεις του εντέρου, καρδιαγγειακές διαταραχές, ελκώδης κολίτιδα και νόσος Κρον (22). Επίσης, έχει αναφερθεί ότι σχετίζεται με την εμφάνιση διαφόρων καρκίνων (22, 29).
- ενάντια σε ιούς, συμπεριλαμβανομένου του HIV (128), και του κορωναϊού (1, 10, 70, 76-91).
- ενάντια στην κάντιντα (143),
- ενάντια στους όγκους (128, 134, 135, 153, 154). Επίσης, αντι-μεταστατικές (134) και ακτινοπροστατευτικές (138),
- ηπατοπροστατευτικές(127),
- πρεβιοτικές (140) που σε συνδυασμό με τις αντι-φλεγμονώδεις μπορούν να βοηθήσουν έμμεσα στην απώλεια βάρους, καθώς και άλλες δράσεις.

10. ΜΕΛΕΤΕΣ
Οι διάφορες πεποιθήσεις σχετικά με τα οφέλη που προσφέρει στην υγεία το γανόδερμα λούσιντουμ βασίζονται σε μεγάλο βαθμό σε ανεκδοτολογικές αναφορές, στην παραδοσιακή χρήση και σε πολιτιστικές παραδόσεις. Ωστόσο, οι πρόσφατες αναφορές παρέχουν επιστημονική υποστήριξη σε αρκετά από αυτά τα οφέλη (66).

Ως εκ τούτου, το γανόδερμα μπορεί να συμβάλλει στην μακροζωία, αλλά και στην ποιότητα ζωής δεδομένου ότι η συμπληρωματική χρήση του μπορεί να βοηθήσει σε αρκετές χρόνιες παθήσεις, οι οποίες οδηγούν σε :
- πρόωρο θάνατο ή/και
- διάφορα επίπεδα αναπηρίας.

Η πρώτη επιστημονική δημοσίευση έγινε το 1961 (102), ενώ από το 1979 και μετά ο ετήσιος αριθμός των επιστημονικών δημοσιεύσεων αυξάνεται συνεχώς, και για το 2021 έγιναν 286 δημοσιεύσεις (105), δηλαδή μία νέα δημοσίευση κάθε 30 ώρες.

Το Γανόδερμα τις τελευταίες δεκαετίες έχει προσελκύσει ιδιαίτερα το ενδιαφέρον της επιστημονικής κοινότητας δεδομένου ότι στην μεγαλύτερη ιατρική βιβλιοθηκη (pubmed.gov) υπάρχουν για το γανόδερμα περισσότερες από 2.900 δημοσιεύσεις (105), ενώ σε μια έρευνα από το SciFinder για τον όρο «Ganoderma» βρέθηκαν 25.917 σχετικές εργασίες (75).

84 χώρες είναι ενεργές στον τομέα της έρευνας για το γανόδερμα (12), συμπεριλαμβανομένης και της Ελλάδας (73, 92, 96-101, 112, 113).

Η κλινική αποτελεσματικότητα του Γανοδέρματος έχει αποδειχθεί από την κλινική έρευνα (54) και έχει χρησιμοποιηθεί σε κλινικές εφαρμογές (6). Επίσης, τα τελευταία χρόνια ολοένα και μεγαλύτερη βιβλιογραφία αναφέρεται στις επιδράσεις που έχει ενάντια στις νεοπλασίες, ενώ ένας σημαντικός αριθμός κλινικών μελετών υποστηρίζουν την ευεργετική επίδραση του σε ένα ευρύ φάσμα παθήσεων και παράλληλα γίνεται ιδιαίτερη μνεία για τον αναδυόμενο ρόλο του στην αντι-γήρανση (20).
Επιπλέον, το τελευταίο διάστημα, υπάρχει ένα αυξανόμενο ενδιαφέρον από φαρμακευτικές εταιρείες για αντιγηραντικά σκευάσματα με βάση το Γανόδερμα λούσιντουμ (146).

Κλινικές δοκιμές φάσης Ι, ΙΙ και ΙΙΙ έχουν μελετήσει τις βιολογικές δραστικές ενώσεις από τα φαρμακευτικά μανιτάρια, όπως το γανόδερμα, και χρησιμοποιούνται επαρκώς στην αντιμετώπιση διαφόρων παθήσεων (21).

Πιο συγκεκριμένα, κλινικές μελέτες έχουν δείξει ότι το γανόδερμα δρα ευεργετικά σε (με αλφαβητική σειρά) :
- αθηροσκλήρωση (7), ακόμα και σε ασθενείς υψηλού κινδύνου (63), ενώ μία μελέτη 12 εβδομάδων σε 26 άτομα έδειξε αύξηση της "καλής" χοληστερόλης HDL, και μείωση στα τριγλυκερίδια (115).
- αθλητικές επιδόσεις (8), ενώ σε σε μία άλλη μελέτη, το γανόδερμα βελτίωσε τη λειτουργία των λεμφοκυττάρων σε αθλητές που βιώνουν υψηλό στρες (111).
- αντιοξειδωτική ικανότητα αίματος (94). Τα αντιοξειδωτικά από το γανόδερμα απορροφώνται γρήγορα, το οποίο οδήγησε σε αύξηση της ολικής αντιοξειδωτικής δράσης στο αίμα των ανθρώπων. Στην ίδια μελέτη υπήρξε και μία μικρή βελτίωση στο ουρικό οξύ (94).
- αντιοξειδωτική ικανότητα ούρων (95).
- αϋπνία,
- επιληψία (9),
- διαβήτη: έχει αναγνωριστεί η συμπληρωματική χρήση του γανοδέρματος στον διαβήτη (93), ενώ μελέτη 12 εβδομάδων σε 71 διαβητικούς έδειξε μείωση στο σάκχαρο του αίματος (116).
- έρπη: απλός και ζωστήρα. Για τον επιχείλιο έρπη, το έχω επιβεβαιώσει και από την προσωπική μου εμπειρία.
- ηπατίτιδα Β (67): η χρήση του γανόδερμα λούσιντουμ στην αντιμετώπιση της ηπατίτιδας, ιδίως σε περίπτωση σοβαρής ηπατικής βλάβης, έχει αποδειχθεί αποτελεσματική.
Σε 355 ασθενείς που υπέφεραν από ηπατίτιδα Β χορηγήθηκε σκεύασμα με υψηλή περιεκτικότητα σε γανόδερμα λούσιντουμ, και υπήρξε βελτίωση στο 92% των ασθενών (145).
Μία ακόμα μελέτη σε 78 ασθενείς με χρόνια ηπατίτιδα Β έδειξε ότι το γανόδεμα έχει σημαντικές ευεργετικές επιδράσεις σε 4 διαφορετικούς δείκτες (158).
- ΗPV στο στόμα (10),
- ινομυαλγία (11, 149),
- καρκίνο (12, 13),
- κορωναϊός,
- νευρασθένεια (114)
- νεφρά: το γανόδερμα λούσιντουμ κατέστειλε την κυτταροτοξικότητα των ενδοθηλιακών κυττάρων, αποκατέστησε την ανοσοκυκλοφορική ισορροπία και κατέστειλε με επιτυχία την πρωτεϊνουρία σε νεφρωτικούς ασθενείς (125)
- Πάρκινσον (148)
- περιοδοντίτιδα (14),
- ουροφόρο οδό κατώτερη, συμπτώματα: εδώ και εδώ (68, 69)
- στεφανιαία νόσο (18), ενώ
ίσως δρα ευεργετικά στην ρευματοειδή αρθρίτιδα (16, 17).

Επίσης, οι πολυσακχαρίτες από το Γανόδερμα έχουν εξελιχθεί σε φάρμακο για την αντιμετώπιση της μυοπάθειας και άλλων παθήσεων στην Κίνα από το 1973 (15). Επιπρόσθετα, το γανόδερμα μπορεί να βοηθήσει στην λευκοπενία, στην υπέρταση και στην υπερλιπιδαιμία (62), και ίσως στο προχωρημένο λέμφωμα (64).

Επίσης, βάσει αναφορών που μού έχουν γίνει, σημαντική βελτίωση έχει παρατηρηθεί σε :
- ακμή,
- αϋπνία,
- εμμηνόπαυση,
- λεύκη,
- ψωρίαση, ενώ έμμεσα δεδομένα υποδηλώνουν ότι βοηθάει και στην ψωριασική αρθρίτιδα.

11. ΠΑΙΔΙΑ
- νόσος Κρον: ελήφθησαν βιοψίες παχέος εντέρου από παιδιά με νόσο Κρον, και η in vitro μελέτη έδειξε ότι το γανόδερμα έδρασε ευεργετικά (139),
- μία ανασκόπηση από ελληνικά πανεπιστήμια (152) αξιολόγησε τις επιδράσεις των μανιταριών στην υγεία, και μεταξύ άλλων αναφέρθηκε σε μία μελέτη που διενεργήθηκε σε παιδιά ηλικίας 3 έως 5 ετών, τα οποία κατανάλωναν γιαούρτι εμπλουτισμένο με β-γλυκάνες από το Γανόδερμα λούσιντουμ (19). Τα ευρήματα έδειξαν ότι οι βήτα-γλυκάνες από το Γανόδερμα λούσιντουμ αύξησαν την συχνότητα των ολικών λεμφοκυττάρων του περιφερικού αίματος (CD3+, CD4+ και CD8+ Τ κύτταρα), τα οποία είναι κρίσιμα στοιχεία για την άμυνα του οργανισμού έναντι μολυσματικών απειλών (19).
- μία προοπτική κλινική μελέτη σε μια ομάδα ασυμπτωματικών παιδιών ανέφερε ότι ένα συμπλήρωμα διατροφής εμπλουτισμένο με β-γλυκάνες από το Γανόδερμα λούσιντουμ χορηγούμενο καθημερινά για 6 εβδομάδες, ήταν καλά ανεκτό, και διέγειρε την επέκταση των λεμφοειδών Τ-κυττάρων και κυττάρων φυσικοί φονείς στο περιφερικό αίμα (19).

12. ΔΟΣΟΛΟΓΙΑ
Δεν υπάρχει κοινά αποδεκτή δοσολογία για το Γανόδερμα Λούσιντουμ (127). Ωστόσο, η ημερήσια δοσολογία που χρησιμοποιείται συνήθως κυμαίνεται μεταξύ 1,5 έως 9 γραμμάρια αποξηραμένου εκχυλίσματος (127)

Η κατάλληλη και σωστά επιλεγμένη δοσολογία είναι σημαντική και εξαρτάται από την ηλικία, την κατάσταση της υγείας, και αρκετούς ακόμα παράγοντες.

Η Φαρμακοποιία της Λαϊκής Δημοκρατίας της Κίνας συνιστά καθημερινά 6 έως 12 γραμμάρια εκχύλισμα γανοδέρματος (109).

Ωστόσο, πάντα να ακολουθείτε τις οδηγίες που αναγράφονται στις συσκευασίες, εκτός εάν ακολουθείτε δοσολογία που σας έχει δώσει ο ιατρός σας ή ο διατροφολόγος σας.

Περισσότερες πληροφορίες για την δοσολογία υπάρχουν εδώ.

13. ΠΙΘΑΝΕΣ ΠΑΡΕΝΕΡΓΕΙΕΣ & ΑΝΤΙΔΡΑΣΕΙΣ ΤΟΥ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΥ
1. Μία μετα-ανάλυση του 2016 (26), ανέφερε λίγες μόνο περιπτώσεις ανθρώπων με ήπιες διαταραχές του γαστρεντερικού ή ήπιες διαταραχές του ύπνου. Δεν παρατηρήθηκε τοξικότητα στο αίμα ή στο ήπαρ, ή κάποιου άλλου είδους τοξικότητα.

2. Μία μελέτη του 2014, ανέφερε μια περίπτωση ενδοεγχειρητικής αιμορραγίας από ασθενή που χρησιμοποιούσε παράλληλα συμπλήρωμα Γανόδερμα λούσιντουμ και 2 συγκεκριμένα αντιπηκτικά. Η αιμορραγία σταμάτησε μόνο με μετάγγιση αιμοπεταλίων (110).
Οι συγγραφείς της συγκεκριμένης μελέτης συνιστούν στους ασθενείς που βρίσκονται σε θεραπεία με αντιπηκτική αγωγή να αποφεύγουν να λαμβάνουν προϊόντα γανόδερμα λούσιντουμ για επτά ημέρες πριν από τη χειρουργική επέμβαση (110). Χωρίς να έχω δει κάποια σχετική μελέτη, θεωρώ ότι την ίδια σύσταση ίσως θα έπρεπε να ακολουθήσουν και όσοι άνθρωποι σκοπεύουν να προβούν σε εξαγωγή δοντιού ή σε κάποια άλλη αντίστοιχη οδοντιατρική πράξη.
Σε αντιδιαστολή, μελέτη του 2005, έδειξε ότι το γανόδερμα λούσιντουμ δεν προκαλεί διαταραχή της αιμοστατικής λειτουργίας σε υγιείς ανθρώπους. Η χρήση του προεγχειρητικά είναι απίθανο να αυξήσει τον κίνδυνο χειρουργικής αιμορραγίας σε υγιείς ανθρώπους (124), ενώ μία άλλη δημοσίευση αναφέρει ότι "μια πρακτική εφαρμογή για το Γανόδερμα είναι ως ανοσοτροποποιητής, στην αντιμετώπιση μολυσματικών ασθενειών σε ασθενείς με εξασθενημένο ανοσοποιητικό σύστημα πριν και μετά τις χειρουργικές επεμβάσεις " (62).

3. Μία μελέτη του 2004 έδειξε επίσης ότι 4 εβδομάδες λήψης δεν είχαν καμία επιβλαβή επίδραση στο ήπαρ ή στα νεφρά σε υγιείς ενήλικες (95).

4. Σε μια μελέτη ασφάλειας, χορηγήθηκε σε υγιείς εθελοντές με 2 γραμμάρια γανόδερμα λούσιντουμ ή εικονικό φάρμακο δύο φορές την ημέρα, επί 10 ημέρες.
Τα υποκειμενικά ερωτηματολόγια, τα ηλεκτροκαρδιογραφήματα, οι πλήρεις μετρήσεις αίματος, η ανάλυση χημείας αίματος και η ανάλυση ούρων δεν έδειξαν δυσμενείς επιπτώσεις από την λήψη γανόδερμα (144)

5. Μια μελέτη σε άνδρες άνω των 50 ετών, με συμπτώματα του κατώτερου ουροποιητικού συστήματος, έλαβαν γανόδερμα λούσιντουμ σε διαφορετική δοσολογία και αναφέρθηκε ότι τα 6 γραμμάρια ανά ημέρα ήταν η πιο αποτελεσματική δοσολογία.
Η μελέτη δεν ανέφερε σημαντικές παρενέργειες και διαπίστωσε ότι το γανόδερμα λούσιντουμ ήταν καλά ανεκτό ακόμη και σε αυτή την υψηλή δόση (68)

14. ΑΛΛΗΛΕΠΙΔΡΑΣΕΙΣ ΜΕ ΦΑΡΜΑΚΑ
Όταν λαμβάνετε τα παρακάτω φάρμακα, να είστε προσεκτικοί με την λήψη γανοδέρματος.
Αυτό δεν σημαίνει ότι δεν μπορείτε να λαμβάνετε γανόδερμα. Απεναντίας, η συμπληρωματική χρήση του μπορεί να σας βοηθήσει.
Στην πράξη, αυτή η επισήμανση σημαίνει ότι χρειάζεται :
1. να ξεκινάτε το γανόδερμα με την ελάχιστη δοσολογία
2. να ελέγχετε πιο συχνά τους σχετικούς δείκτες.

Πιο συγκεκριμένα:
Α. φάρμακα για τον διαβήτη
Όπως έδειξε μία μελέτη (116) το γανόδερμα μπορεί να μειώσει το σάκχαρο του αίματος, το οποίο το έχω επιβεβαιώσει στην πράξη και από αναφορές που μού έχουν γίνει.
Αυτό σημαίνει ότι εάν κάποιος άνθρωπος λαμβάνει αντιδιαβητικά φάρμακα μαζί με γανόδερμα ίσως προκληθεί υπερβολική μείωση του σακχάρου του αίματος.

Συνεπώς, παρακολουθήστε προσεκτικά το σάκχαρο σας διότι η δοσολογία του φαρμάκου που λαμβάνετε για το διαβήτη ίσως χρειαστεί να αλλάξει.
Φυσικά αυτό να γίνει μόνο κατόπιν σύστασης του ιατρού σας. Μην αλλάξετε την δοσολογία του φαρμάκου χωρίς την έγκριση του ιατρού σας.

Β. φάρμακα για την υψηλή πίεση
Αρκετοί άνθρωποι μού έχουν αναφέρει ότι από τότε που ξεκίνησαν το γανόδερμα υπήρξε βελτίωση της πίεσης τους.
Προφανώς, αυτό είναι θετικό. Ωστόσο, εάν λαμβάνετε το γανόδερμα μαζί με αντι-υπερτασικά φάρμακα ίσως η πίεση σας μειωθεί υπερβολικά.

Βέβαια, αυτός ο κίνδυνος είναι θεωρητικός διότι αφενός δεν έχω υπ’όψιν μου κάποια σχετική μελέτη, και αφετέρου δεν μου έχει αναφερθεί ποτέ αυτό το γεγονός.

Σε κάθε περίπτωση, εάν λαμβάνετε το γανόδερμα μαζί με αντι-υπερτασικά φάρμακα, να ελέγχετε την πίεση σας πιο συχνά διότι ίσως χρειαστεί να αλλάξετε την δοσολογία του φαρμάκου σας, αφού συμβουλευτείτε τον ιατρό σας

15. ΑΣΦΑΛΕΙΑ
Το γανόδερμα έχει γενικά αναγνωριστεί ως συμπλήρωμα διατροφής σε ολόκληρο τον κόσμο λόγω του ότι η χρήση του συσχετίζεται με μακροχρόνια ασφάλεια (136).

Αρχικά, είναι σημαντικό να συμβουλεύεστε τον ιατρό σας ή/και τον διατροφολόγο σας για τον τρόπο χρήσης (δοσολογία, ημερήσια κατανομή δοσολογίας κ.ά.).
Τα φαρμακευτικά μανιτάρια, όταν χρησιμοποιούνται σωστά, μπορούν να προσφέρουν σημαντικά οφέλη στην συνολική υγεία. Απλά, βεβαιωθείτε ότι τηρείτε τις οδηγίες χρήσης, την σωστή δοσολογία, και οποτεδήποτε υπάρχει αμφιβολία, συμβουλευτείτε τον ιατρό σας ή/και τον διατροφολόγο σας.

Κατά δεύτερον, να τηρείτε τις οδηγίες σωστής αποθήκευσης που αναγράφονται στις συσκευασίες (π.χ. όχι σε απευθείας έκθεση ηλιακού φωτός).

Τρίτον, να προμηθεύεστε φαρμακευτικά μανιτάρια από πηγές που να μπορείτε να εμπιστευτείτε. Αποφύγετε όσα είναι αμφίβολης ποιότητας ή εάν διατίθενται χύμα.

Τέταρτον, εάν αναζητάτε φαρμακευτικά μανιτάρια στην φύση, χρειάζεται ιδιαίτερη προσοχή - ακόμα και εάν έχετε εμπειρία - διότι ελλοχεύει ο κίνδυνος να τα μπερδέψετε με δηλητηριώδη μανιτάρια που τυχαίνει να μοιάζουν με τα μανιτάρια που αναζητάτε.
Υπάρχουν τόσες πολλές ποικιλίες, τόσα πολλά είδη και υποείδη όπου ακόμα και ένα απλό λάθος, θα μπορούσε να επιφέρει σοβαρές συνέπειες ή ακόμα και τον θάνατο.
Επίσης, ορισμένα φαρμακευτικά μανιτάρια είναι πολύ δύσκολο και σπάνιο για να βρεθούν στην φύση.

16. ΧΡΗΣΗ
Για το γανόδερμα, η χρήση μπορεί να γίνει με αρκετούς διαφορετικούς τρόπους.

Ο συνηθέστερος τρόπος είναι η χρήση σε κάψουλες ή σκόνη. Ο ιδανικός τρόπος είναι σε άδειο στομάχι, δηλαδή 30' ή περισσότερο πριν από τα γεύματα.
Ωστόσο, σε περίπτωση που το στομάχι είναι ευαίσθητο, τότε η χρήση γίνεται αμέσως μετά το γεύμα.

Η χρήση του μπορεί να γίνει και με άλλους τρόπους, για παράδειγμα:
α. στα ροφήματα:
- φτιάξτε το δικό σας υγιεινό ρόφημα. Δεν περιέχει ζάχαρη αλλά υγιεινά γλυκαντικά, το οποίο σας επιτρέπει να απολαμβάνετε την γλυκιά γεύση χωρίς τις βλαβερές επιδράσεις της ζάχαρης και χωρίς ενοχές, τόσο για εσάς τους όσο και για τα παιδιά.
- καφές: μπορείτε να προμηθευτείτε τον έτοιμο καφέ με γανόδερμα ή στον καφέ που έχετε επιλέξει να καταναλώνετε να αδειάσετε το περιεχόμενο από μία κάψουλα γανόδερμα ή το 1/4 του δοσομετρητή (εάν έχετε προμηθευτεί γανόδερμα σε σκόνη)
- τσάι: υπάρχει έτοιμο πράσινο τσάι με γανόδερμα, και συγκεκριμένα η ποικιλία camelia sinensis, το οποίο είναι το πρωταρχικό φυτό από το οποίο προέρχεται το πράσινο, το λευκό και το μαύρο τσάι. Εναλλακτικά, προσθέστε εσείς το γανόδερμα στο τσάι της επιλογής σας
- στους χυμούς φρούτων ή/και λαχανικών. Παρόλο που το βέλτιστο είναι να καταναλώνουμε ολόκληρο το φρούτο και το λαχανικό για να μην χάνουμε τις φυτικές ίνες και άλλα μικροθρεπτικά, το γανόδερμα μπορεί να προστεθεί στους χυμούς
- σε σμούθι (smoothie) φρούτων ή/και λαχανικών

β. στα γεύματα: 1-2 κάψουλες ή 1/4-1/2 του δοσομετρητή, ανάλογα με το προφίλ σας και τις ανάγκες σας, καθώς και σε δημητριακά, σούπες, σάλτσες,

Κλείνοντας, μία ακόμα χρήση που μπορεί να έχει το γανόδερμα αφορά την προσωπική φροντίδα και την κοσμετολογία.
Προσωπική υγιεινή: σαπούνι, οδοντόκρεμα, σαμπουάν, αφρόλουτρο, καθώς και στις χειροποίητες συνταγές αυτών των προϊόντων για όσους ανθρώπους έχουν το χρόνο ή το μεράκι.
Επίσης, σε συνταγές καλλυντικών και άλλων προϊόντων ομορφιάς.

Δείτε και το άρθρο με τίτλο "γανόδερμα οφέλη".

17. ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ
Όταν ξεκίνησα το 2012, το γανόδερμα στην Ελλάδα ήταν κυριολεκτικά σχεδόν άγνωστο, ενώ ορισμένοι άνθρωποι μπέρδευαν το όνομα του (είτε εκ παραδρομής είτε επί σκοπώ) και στην συνέχεια κατέφευγαν σε παιδιάστικα αστεία και πειράγματα.
Εκείνη την εποχή, το γανόδερμα ήταν γνωστό μόνο σε ανθρώπους που ασχολιόντουσαν με την συμπληρωματική ιατρική, και κυρίως την Παραδοσιακή Κινέζικη Ιατρική.

Ωστόσο, τα πράγματα έχουν πλέον αλλάξει 180 μοίρες.
Το γανόδερμα στην Ελλάδα είναι ιδιαίτερα γνωστό και διαδεδομένο, και αυτό μπορεί να φανεί από αρκετά διαφορετικά σημεία:
- όπως είδαμε νωρίτερα, η Ελλάδα είναι μία από τις ενεργές χώρες στην έρευνα για το γανόδερμα,
- η αρθρογραφία από ιατρούς, διατροφολόγους και άλλες ειδικότητες είναι τακτική
- έχω αρκετούς πελάτες ιατρούς που προμηθεύονται γανόδερμα για τους ίδιους και τις οικογένειες τους, ενώ συνεργάζομαι σε τακτική βάση με δύο φυσικοθεραπευτές, μαία και δύο ομοιοπαθητικούς
- κάθε χρόνο ένα ποσοστό (το οποίο από τα τέλη του 2014 και μετά, αυξάνεται με σταθερό ρυθμό) νέων πελατών μού αναφέρουν ότι το γανόδερμα τους το σύστησε συμπληρωματικά ο ιατρός τους.

Θεωρώ ότι τα ανωτέρω δεδομένα δείχνουν ένα στίγμα, το οποίο όσο περνάει ο καιρός φαίνεται να ενισχύεται ακόμα περισσότερο

18. ΣΥΧΝΕΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ
Εάν θέλετε περισσότερες πληροφορίες για το γανόδερμα, δείτε και στις συχνές ερωτήσεις.
Επίσης, δείτε και τον τρόπο χρήσης.

19. ΕΠΙΛΟΓΟΣ
O στόχος των περισσότερων ανθρώπων (αν όχι όλων) δεν είναι πλέον το "λίγα και καλά", αλλά το "πολλά και καλά".
Δεν μεριμνούν πλέον μόνο για την καθημερινή ποιότητα ζωής, αλλά ενδιαφέρονται και για την μακροζωία.

Υπάρχουν πολλά φαρμακευτικά μανιτάρια, αλλά ένα από τα πιο σημαντικά είναι το Γανόδερμα λούσιντουμ (117), το οποίο έχει προσελκύσει το παγκόσμιο ενδιαφέρον τα τελευταία χρόνια (156), και έχει αποτελέσει αντικείμενο σύγχρονης φαρμακολογικής και κλινικής έρευνας τα τελευταία 40 χρόνια (155).
Για την ακρίβεια, σε σύγκριση με τα υπόλοιπα φαρμακευτικά μανιτάρια, το γανόδερμα έχει - με σημαντική διαφορά - την μεγαλύτερη βιβλιογραφία (105), ενώ κάθε χρόνο εμφανίζει τον μεγαλύτερο ετήσιο αριθμό νέων δημοσιεύσεων (105).

Το Γανόδερμα λούσιντουμ αναφέρεται ότι είναι αποτελεσματικό στην προαγωγή της υγείας και της μακροζωίας, ενισχύοντας την αποτελεσματικότητα της αγωγής πολλών ασθενειών (155).
Η συμπληρωματική του χρήση μπορεί να δράσει ευεργετικά τόσο σε υγιείς ανθρώπους, όσο και σε συγκεκριμένες παθήσεις.