Τελευταία ενημέρωση : 23/4/2022
Γανόδερμα και καρκίνος
1. Τί είναι το γανόδερμα ;
2. Εισαγωγή
3. Επιστημονική έρευνα: μετα-ανάλυση, ανασκοπήσεις, δημοσιεύσεις, εργασίες
4. Κλινικές μελέτες
5. Επίλογος
2. Εισαγωγή
3. Επιστημονική έρευνα: μετα-ανάλυση, ανασκοπήσεις, δημοσιεύσεις, εργασίες
4. Κλινικές μελέτες
5. Επίλογος
1. Τί είναι το γανόδερμα ;
Πριν εξετάσουμε τα δεδομένα σχετικά με το γανόδερμα και τον καρκίνο, ας δούμε πρώτα τι ακριβώς είναι το γανόδερμα.
Αρχικά, εμφανίζει τα εξής χαρακτηριστικά:
1. ανήκει στα "λειτουργικά τρόφιμα" (2),
2. γίνεται χρήση του σε φαρμακολογικά σκευάσματα (104),
3. αναγνωρίζεται ως το "πιο ισχυρό προσαρμογόνο" (146). Τα προσαρμογόνα είναι γνωστά και ως "ανταπτογόνα".
4. ανήκει στα φαρμακευτικά μανιτάρια.
Κατά δεύτερον, το γανόδερμα συμπεριλαμβάνεται ταυτόχρονα στη Φαρμακοποιία της Κίνας (70, 93) και στην Αμερικάνικη Βοτανική Φαρμακοποιία (93), ενώ έχει χρησιμοποιηθεί για περισσότερα από 4.000 χρόνια (137) για την προαγωγή της υγείας και της μακροζωίας (66, 140), καθώς και για την αντιμετώπιση διαφόρων προβλημάτων.
Τρίτον, συνολικά το γανόδερμα περιέχει περίπου 400 συστατικά (27, 30, 36), όπως:
- πρεβιοτικά,
- μέταλλα και ιχνοστοιχεία: ασβέστιο (74, 93), φώσφορο (74, 93, κάλιο (74, 93), μαγνήσιο (74, 93), χαλκό (74), σίδηρο (74, 93), ψευδάργυρο (74) και σελήνιο (74, 93), καθώς και
- πεπτίδια (20, 127), ένζυμα (30), λιπαρά οξέα (30, 127), βιταμίνες (30), φαινολικές ενώσεις (49, 74).
Τέταρτον, το γανόδερμα - είτε μεμονωμένα είτε συνεργιστικά (127) - εμφανίζει δραστικότητες, οι οποίες ενδεικτικά συμπεριλαμβάνουν τις εξής:
- αναλγητικές (27, 30, 31),
- ανοσορυθμιστικές (4, 22-26, 29, 127, 140).
- αντι-οξειδωτικές (4, 5, 66, 74, 126, 127)
- αντι-φλεγμονώδεις (22, 27-29, 74, 140).
- ενάντια σε ιούς, συμπεριλαμβανομένου του HIV (128), και του κορωναϊού (1, 10, 70, 76-91).
Στην συνέχεια, παραθέτονται και οι σχετικές ανθρώπινες μελέτες.
Πριν εξετάσουμε τα δεδομένα σχετικά με το γανόδερμα και τον καρκίνο, ας δούμε πρώτα τι ακριβώς είναι το γανόδερμα.
Αρχικά, εμφανίζει τα εξής χαρακτηριστικά:
1. ανήκει στα "λειτουργικά τρόφιμα" (2),
2. γίνεται χρήση του σε φαρμακολογικά σκευάσματα (104),
3. αναγνωρίζεται ως το "πιο ισχυρό προσαρμογόνο" (146). Τα προσαρμογόνα είναι γνωστά και ως "ανταπτογόνα".
4. ανήκει στα φαρμακευτικά μανιτάρια.
Κατά δεύτερον, το γανόδερμα συμπεριλαμβάνεται ταυτόχρονα στη Φαρμακοποιία της Κίνας (70, 93) και στην Αμερικάνικη Βοτανική Φαρμακοποιία (93), ενώ έχει χρησιμοποιηθεί για περισσότερα από 4.000 χρόνια (137) για την προαγωγή της υγείας και της μακροζωίας (66, 140), καθώς και για την αντιμετώπιση διαφόρων προβλημάτων.
Τρίτον, συνολικά το γανόδερμα περιέχει περίπου 400 συστατικά (27, 30, 36), όπως:
- πρεβιοτικά,
- μέταλλα και ιχνοστοιχεία: ασβέστιο (74, 93), φώσφορο (74, 93, κάλιο (74, 93), μαγνήσιο (74, 93), χαλκό (74), σίδηρο (74, 93), ψευδάργυρο (74) και σελήνιο (74, 93), καθώς και
- πεπτίδια (20, 127), ένζυμα (30), λιπαρά οξέα (30, 127), βιταμίνες (30), φαινολικές ενώσεις (49, 74).
Τέταρτον, το γανόδερμα - είτε μεμονωμένα είτε συνεργιστικά (127) - εμφανίζει δραστικότητες, οι οποίες ενδεικτικά συμπεριλαμβάνουν τις εξής:
- αναλγητικές (27, 30, 31),
- ανοσορυθμιστικές (4, 22-26, 29, 127, 140).
- αντι-οξειδωτικές (4, 5, 66, 74, 126, 127)
- αντι-φλεγμονώδεις (22, 27-29, 74, 140).
- ενάντια σε ιούς, συμπεριλαμβανομένου του HIV (128), και του κορωναϊού (1, 10, 70, 76-91).
Στην συνέχεια, παραθέτονται και οι σχετικές ανθρώπινες μελέτες.
2. Εισαγωγή
Σε όλο τον κόσμο, οι ασθενείς με καρκίνο συχνά συνδυάζουν την συμβατική αντικαρκινική θεραπεία με συμπληρωματικά εναλλακτικά φάρμακα που προέρχονται από φυσικές πηγές, όπως μύκητες και μανιτάρια, συμπεριλαμβανομένου του δημοφιλούς μανιταριού Γανόδερμα λούσιντουμ.
Το γανόδερμα (ganoderma) ανήκει στα φαρμακευτικά μανιτάρια και έχει χρησιμοποιηθεί για την κλινική αντιμετώπιση της χρόνιας βρογχίτιδας, του βρογχικού άσθματος, της λευκοπενίας, της στεφανιαίας νόσου, της αρρυθμίας και της οξείας λοιμώδους ηπατίτιδας (1).
Ωστόσο, προς το παρόν (1), δεν έχει τη δυνατότητα να χρησιμοποιηθεί ως θεραπεία πρώτης γραμμής, αλλά μόνο ως προσθήκη στη συμβατική θεραπεία σε κλινικό περιβάλλον (1).
Η ακτινοθεραπεία (19) και τα χημικά φάρμακα για τη θεραπεία του καρκίνου μπορούν να προκαλέσουν παρενέργειες (1, 19), όπως νεφροτοξικότητα, οι οποίες είναι επιζήμιες για την ποιότητα ζωής των ασθενών (1).
Επιπρόσθετα, η αντοχή (1, 19) ορισμένων καρκινικών κυττάρων στη θεραπεία οδήγησε στην ανάγκη για αξιολόγηση εναλλακτικών προσεγγίσεων (1).
Ως εκ τούτου, η χημειοθεραπεία δεν ικανοποιεί πλήρως τις ανάγκες της θεραπείας και η ανοσοθεραπεία είναι μια πολλά υποσχόμενη εναλλακτική μέθοδος, καθώς έχει λιγότερες παρενέργειες (1).
Η χρήση της ανοσοθεραπείας στον καρκίνο έχει κερδίσει την αποδοχή επειδή τα κύτταρα του ανοσοποιητικού συστήματος διαδραματίζουν έναν αξιοσημείωτο ρόλο στον έλεγχο του καρκίνου (1).
Σε όλο τον κόσμο, οι ασθενείς με καρκίνο συχνά συνδυάζουν την συμβατική αντικαρκινική θεραπεία με συμπληρωματικά εναλλακτικά φάρμακα που προέρχονται από φυσικές πηγές, όπως μύκητες και μανιτάρια, συμπεριλαμβανομένου του δημοφιλούς μανιταριού Γανόδερμα λούσιντουμ.
Το γανόδερμα (ganoderma) ανήκει στα φαρμακευτικά μανιτάρια και έχει χρησιμοποιηθεί για την κλινική αντιμετώπιση της χρόνιας βρογχίτιδας, του βρογχικού άσθματος, της λευκοπενίας, της στεφανιαίας νόσου, της αρρυθμίας και της οξείας λοιμώδους ηπατίτιδας (1).
Ωστόσο, προς το παρόν (1), δεν έχει τη δυνατότητα να χρησιμοποιηθεί ως θεραπεία πρώτης γραμμής, αλλά μόνο ως προσθήκη στη συμβατική θεραπεία σε κλινικό περιβάλλον (1).
Η ακτινοθεραπεία (19) και τα χημικά φάρμακα για τη θεραπεία του καρκίνου μπορούν να προκαλέσουν παρενέργειες (1, 19), όπως νεφροτοξικότητα, οι οποίες είναι επιζήμιες για την ποιότητα ζωής των ασθενών (1).
Επιπρόσθετα, η αντοχή (1, 19) ορισμένων καρκινικών κυττάρων στη θεραπεία οδήγησε στην ανάγκη για αξιολόγηση εναλλακτικών προσεγγίσεων (1).
Ως εκ τούτου, η χημειοθεραπεία δεν ικανοποιεί πλήρως τις ανάγκες της θεραπείας και η ανοσοθεραπεία είναι μια πολλά υποσχόμενη εναλλακτική μέθοδος, καθώς έχει λιγότερες παρενέργειες (1).
Η χρήση της ανοσοθεραπείας στον καρκίνο έχει κερδίσει την αποδοχή επειδή τα κύτταρα του ανοσοποιητικού συστήματος διαδραματίζουν έναν αξιοσημείωτο ρόλο στον έλεγχο του καρκίνου (1).
3. Επιστημονική έρευνα: μετα-ανάλυση, ανασκοπήσεις, δημοσιεύσεις, εργασίες
Τώρα, όσον αφορά το γανόδερμα και την έρευνα γύρω από τον καρκίνο.
84 χώρες είναι ενεργές στον τομέα της έρευνας για το γανόδερμα (1), συμπεριλαμβανομένης και της Ελλάδας (2-7, 35, 36, 38).
Λόγω των ανοσοτροποποιητικών του επιδράσεων, το Γανόδερμα λούσιντουμ χρησιμοποιείται ως αποτελεσματικό ανοσοενισχυτικό στην αντιμετώπιση του καρκίνου (42).
Α. Μετα-ανάλυση:
το 2012 δημοσιεύτηκε η πρώτη μετα-ανάλυση (8) για τις κλινικές δοκιμές σε καρκινοπαθείς, η οποία επικαιροποιήθηκε μετά από 4 χρόνια (9). Τα αποτελέσματα τους έδειξαν ότι οι ασθενείς στους οποίους χορηγήθηκε το Γανόδερμα Λούσιντουμ παράλληλα με την χημειοθεραπεία/ακτινοθεραπεία ήταν πιο πιθανό να ανταποκριθούν θετικά σε σύγκριση με τους ασθενείς που έλαβαν μόνο χημειοθεραπεία/ακτινοθεραπεία.
Β. Ανασκοπήσεις:
1. Στην μεγαλύτερη ανασκόπηση που έγινε ποτέ για το γανόδερμα (αναλύθηκαν περισσότερες από 9.000 μελέτες μεταξύ 1987 και 2017) τα αποτελέσματα έδειξαν ότι το Γανόδερμα έχει μία ευρεία εφαρμογή στην αντιμετώπιση του καρκίνου μέσω της ρύθμισης του ανοσοποιητικού συστήματος (10)
2. Μία ανασκόπηση του 2020 αναφέρει ότι έχει επιβεβαιωθεί ότι το γανόδερμα λούσιντουμ παρουσιάζει σημαντική ισχύ για την πρόληψη και την αντιμετώπιση διαφόρων τύπων καρκίνων, όπως μαστού, προστάτη, παχέος εντέρου, πνεύμονα και τραχήλου της μήτρας (41).
3. άλλη ανασκόπηση του 2017, αναφέρεται στην πιθανή ευεργετική επίδραση που έχει το Γανόδερμα Λούσιντουμ όταν χρησιμοποιείται σε συνδυασμό με χημειοθεραπευτικούς παράγοντες έτσι ώστε να βελτιωθεί η έκβαση του ασθενούς (11).
4. μία ετήσια ανασκόπηση για τις αντιογκολογικές ιδιότητες του γανοδέρματος, καταλήγει ότι το γανόδερμα μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως συμπληρωματικό εργαλείο από καρκινοπαθείς (12)
5. Χρήσιμο ανάγνωσμα είναι και η ανεξάρτητη ανασκόπηση της βιβλιογραφίας από το PDQ Integrative, Alternative, and Complementary Therapies Editorial Board, το οποίο παρέχει ενημέρωση για τα φαρμακευτικά μανιτάρια (γίνεται ειδική αναφορά στο γανόδερμα) σε επαγγελματίες υγείας που φροντίζουν ανθρώπους με καρκίνου (13).
Γ. δημοσιεύσεις:
1. στο έγγραφο 270 σελίδων του Cancer Research του Ηνωμένου Βασιλείου, με τίτλο "Medicinal Mushrooms: Their therapeutic properties and current medical usage with special emphasis on cancer treatments" από τους Dr. Smith, Dr. Rowan και Dr. Sullivan, γίνεται εκτενέστατη αναφορά στην συμπληρωματική χρήση που έχει Γανόδερμα ενάντια στον καρκίνο (14).
2. Άλλη μελέτη έδειξε ότι οι πολυσακχαρίτες από το Γανόδερμα Λούσιντουμ βελτίωσαν τις ανοσολογικές αντιδράσεις σε ασθενείς με καρκίνο προχωρημένου σταδίου (15)
3. σε άλλη μελέτη (16) γίνεται εκτενής αναφορά για τα οφέλη που έχει το Γανόδερμα και η συνδυαστική χρήση των φαρμακευτικών μανιταριών (μυκοθεραπεία) ενάντια στον καρκίνο, ενώ άλλη μελέτη (17) καταλήγει στο ότι η παρηγορητική μυκοθεραπεία συμβάλλει στην καταστολή της φλεγμονής και της αίσθησης του πόνου.
4. Σε άλλη μελέτη (18) αναφέρεται ότι το γανόδερμα έχει πλέον αναγνωριστεί ως μία εναλλακτική επικουρική βοήθεια στην αντιμετώπιση της λευχαιμίας και του καρκίνου
5. μία δημοσίευση από ένα αμερικάνικο εργαστήριο έρευνας για τον καρκίνο (19) αναφέρει ότι το γανόδερμα εμφανίζει, μεταξύ άλλων, αντι-μεταστατικές, αντι-φλεγμονώδεις, και ανοσορυθμιστικές δράσεις.
6. Το γανόδερμα λούσιντουμ έχει συνταγογραφηθεί για την πρόληψη του ρινοφαρυγγικού καρκινώματος σε περισσότερα από 100 νοσοκομεία στην Κίνα (20).
7. στην Αμερικάνικη Ιατρική Βιβλιοθήκη (pubmed.gov), το 20-25% των δημοσιεύσεων είχε θέσει ως στόχο να διερευνήσει τις επιδράσεις που έχει το Γανόδερμα στον καρκίνο, το οποίο είναι αντιπροσωπευτικό χαρακτηριστικό της κατεύθυνσης που έχει λάβει η επιστημονική έρευνα σχετικά με το γανόδερμα.
8. Το γανόδερμα λούσιντουμ τράβηξε την προσοχή του νοσοκομείου St Jude Children's Research Hospital (39), ένα από τα καλύτερα νοσοκομεία παγκοσμίως (40), το οποίο είναι από τα κορυφαία στον παιδικό καρκίνο και άλλες απειλητικές για τη ζωή ασθένειες.
Τώρα, όσον αφορά το γανόδερμα και την έρευνα γύρω από τον καρκίνο.
84 χώρες είναι ενεργές στον τομέα της έρευνας για το γανόδερμα (1), συμπεριλαμβανομένης και της Ελλάδας (2-7, 35, 36, 38).
Λόγω των ανοσοτροποποιητικών του επιδράσεων, το Γανόδερμα λούσιντουμ χρησιμοποιείται ως αποτελεσματικό ανοσοενισχυτικό στην αντιμετώπιση του καρκίνου (42).
Α. Μετα-ανάλυση:
το 2012 δημοσιεύτηκε η πρώτη μετα-ανάλυση (8) για τις κλινικές δοκιμές σε καρκινοπαθείς, η οποία επικαιροποιήθηκε μετά από 4 χρόνια (9). Τα αποτελέσματα τους έδειξαν ότι οι ασθενείς στους οποίους χορηγήθηκε το Γανόδερμα Λούσιντουμ παράλληλα με την χημειοθεραπεία/ακτινοθεραπεία ήταν πιο πιθανό να ανταποκριθούν θετικά σε σύγκριση με τους ασθενείς που έλαβαν μόνο χημειοθεραπεία/ακτινοθεραπεία.
Β. Ανασκοπήσεις:
1. Στην μεγαλύτερη ανασκόπηση που έγινε ποτέ για το γανόδερμα (αναλύθηκαν περισσότερες από 9.000 μελέτες μεταξύ 1987 και 2017) τα αποτελέσματα έδειξαν ότι το Γανόδερμα έχει μία ευρεία εφαρμογή στην αντιμετώπιση του καρκίνου μέσω της ρύθμισης του ανοσοποιητικού συστήματος (10)
2. Μία ανασκόπηση του 2020 αναφέρει ότι έχει επιβεβαιωθεί ότι το γανόδερμα λούσιντουμ παρουσιάζει σημαντική ισχύ για την πρόληψη και την αντιμετώπιση διαφόρων τύπων καρκίνων, όπως μαστού, προστάτη, παχέος εντέρου, πνεύμονα και τραχήλου της μήτρας (41).
3. άλλη ανασκόπηση του 2017, αναφέρεται στην πιθανή ευεργετική επίδραση που έχει το Γανόδερμα Λούσιντουμ όταν χρησιμοποιείται σε συνδυασμό με χημειοθεραπευτικούς παράγοντες έτσι ώστε να βελτιωθεί η έκβαση του ασθενούς (11).
4. μία ετήσια ανασκόπηση για τις αντιογκολογικές ιδιότητες του γανοδέρματος, καταλήγει ότι το γανόδερμα μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως συμπληρωματικό εργαλείο από καρκινοπαθείς (12)
5. Χρήσιμο ανάγνωσμα είναι και η ανεξάρτητη ανασκόπηση της βιβλιογραφίας από το PDQ Integrative, Alternative, and Complementary Therapies Editorial Board, το οποίο παρέχει ενημέρωση για τα φαρμακευτικά μανιτάρια (γίνεται ειδική αναφορά στο γανόδερμα) σε επαγγελματίες υγείας που φροντίζουν ανθρώπους με καρκίνου (13).
Γ. δημοσιεύσεις:
1. στο έγγραφο 270 σελίδων του Cancer Research του Ηνωμένου Βασιλείου, με τίτλο "Medicinal Mushrooms: Their therapeutic properties and current medical usage with special emphasis on cancer treatments" από τους Dr. Smith, Dr. Rowan και Dr. Sullivan, γίνεται εκτενέστατη αναφορά στην συμπληρωματική χρήση που έχει Γανόδερμα ενάντια στον καρκίνο (14).
2. Άλλη μελέτη έδειξε ότι οι πολυσακχαρίτες από το Γανόδερμα Λούσιντουμ βελτίωσαν τις ανοσολογικές αντιδράσεις σε ασθενείς με καρκίνο προχωρημένου σταδίου (15)
3. σε άλλη μελέτη (16) γίνεται εκτενής αναφορά για τα οφέλη που έχει το Γανόδερμα και η συνδυαστική χρήση των φαρμακευτικών μανιταριών (μυκοθεραπεία) ενάντια στον καρκίνο, ενώ άλλη μελέτη (17) καταλήγει στο ότι η παρηγορητική μυκοθεραπεία συμβάλλει στην καταστολή της φλεγμονής και της αίσθησης του πόνου.
4. Σε άλλη μελέτη (18) αναφέρεται ότι το γανόδερμα έχει πλέον αναγνωριστεί ως μία εναλλακτική επικουρική βοήθεια στην αντιμετώπιση της λευχαιμίας και του καρκίνου
5. μία δημοσίευση από ένα αμερικάνικο εργαστήριο έρευνας για τον καρκίνο (19) αναφέρει ότι το γανόδερμα εμφανίζει, μεταξύ άλλων, αντι-μεταστατικές, αντι-φλεγμονώδεις, και ανοσορυθμιστικές δράσεις.
6. Το γανόδερμα λούσιντουμ έχει συνταγογραφηθεί για την πρόληψη του ρινοφαρυγγικού καρκινώματος σε περισσότερα από 100 νοσοκομεία στην Κίνα (20).
7. στην Αμερικάνικη Ιατρική Βιβλιοθήκη (pubmed.gov), το 20-25% των δημοσιεύσεων είχε θέσει ως στόχο να διερευνήσει τις επιδράσεις που έχει το Γανόδερμα στον καρκίνο, το οποίο είναι αντιπροσωπευτικό χαρακτηριστικό της κατεύθυνσης που έχει λάβει η επιστημονική έρευνα σχετικά με το γανόδερμα.
8. Το γανόδερμα λούσιντουμ τράβηξε την προσοχή του νοσοκομείου St Jude Children's Research Hospital (39), ένα από τα καλύτερα νοσοκομεία παγκοσμίως (40), το οποίο είναι από τα κορυφαία στον παιδικό καρκίνο και άλλες απειλητικές για τη ζωή ασθένειες.
4. Κλινικές μελέτες
Η πρώτη μελέτη της επίδρασης του γανοδέρματος στην αναστολή της ανάπτυξης του όγκου έγινε ήδη από το 1991 (1). Η ανοσοθεραπεία του καρκίνου έχει αναδειχθεί σε ένα από τα πιο δημοφιλή πεδία της έρευνας για το γανόδερμα (1).
Πολλές φαρμακολογικές και κλινικές μελέτες έχουν δείξει ότι το Γανόδερμα μπορεί να διαδραματίσει έναν αντικαρκινικό ρόλο μέσω της ρύθμισης του ανοσοποιητικού συστήματος (1), και η συμπληρωματική χρήση του επιδρά ευεργετικά στους ασθενείς με καρκίνο (32) μέσω της ενίσχυσης του ανοσοποιητικού συστήματος (19) χωρίς προφανή τοξικότητα (32).
Δεδομένου έχει αυξηθεί η συχνότητα χρήσης του γανόδερμα λούσιντουμ από ασθενείς, έχουν διενεργηθεί κάποιες τυχαιοποιημένες ελεγχόμενες δοκιμές για την εκτίμηση των κλινικών αντικαρκινικών επιδράσεων από το γανόδερμα λούσιντουμ (19).
A. αρχικά, για το γανόδερμα και για τα φαρμακευτικά μανιτάρια υπάρχουν πληροφορίες που επικαιροποιούνται σε τακτικά χρονικά διαστήματα στην ιστοσελίδα του National Cancer Institute.
1. μια μελέτη του 2014, έδειξε ότι πέντε ασθενείς με γυναικολογικό καρκίνο πέτυχαν σταθεροποίηση της νόσου μετά την κατανάλωση γανοδέρματος (21).
2. άλλη μελέτη του 2014 έδειξε ότι ασθενείς με καρκίνο του πνεύμονα - η συχνότερη αιτία θανάτου από καρκίνο (30) - είδαν συγκεκριμένους καρκινικούς δείκτες να αναστρέφονται μερικώς ή πλήρως από τους πολυσακχαρίτες του Γανόδερμα Λούσιντουμ (22).
Μία υποσημείωση: ειδικά για τον καρκίνο του πνεύμονα, προτείνω την συνδυαστική χρήση με το κόρντισεπς - ένα άλλο φαρμακευτικό μανιτάρι - διότι το κόρντισεπς προσφέρει καλύτερη ανταπόκριση των ασθενών στην ακτινοθεραπεία ή χημειοθεραπεία, καλύτερες μετρήσεις αίματος και καλύτερη εξέλιξη του όγκου (29).
3. Πιλοτική κλινική δοκιμή του 2012 (23) σε γυναίκες με καρκίνο του μαστού που λαμβάνουν ορμονοθεραπεία έδειξε ότι η ομάδα των γυναικών που έλαβε το Γανόδερμα Λούσιντουμ, σε σχέση με την ομάδα των γυναικών που δεν το έλαβε, είχε:
1. βελτιωμένη σωματική, συναισθηματική και λειτουργική ευεξία,
2. μειωμένο αίσθημα κόπωσης,
3. μειωμένο άγχος και μειωμένη κατάθλιψη,
4. υψηλότερη συναισθηματική και γνωστική λειτουργία,
5. σημαντικά βελτιωμένη ποιότητα ζωής,
6. οι διαταραχές του ύπνου και η απώλεια όρεξης βελτιώθηκαν
7. σημαντικά χαμηλότερα επίπεδα του δείκτη TNF-α, και χαμηλότερα επίπεδα του δείκτη IL-6
Ειδικά για τον καρκίνο του μαστού, εδώ μπορείτε να δείτε την εξαμηνιαία εργασία που υπέβαλα στο Γ' εξάμηνο της σχολής με τίτλο "Καρκίνος του μαστού: Πρόληψη και Αντιμετώπιση μέσω του Τρόπου Ζωής και της Διατροφής".
4. Σε δημοσίευση του 2011, αναφέρεται ότι το Γανόδερμα Λούσιντουμ έχει συσχετιστεί με ορισμένες υφέσεις διαρκείας στο ηπατοκυτταρικό καρκίνωμα (24)
5. Τα αποτελέσματα μελέτης του 2010 έδειξαν ότι το Γανόδερμα Λούσιντουμ καταστέλλει την ανάπτυξη των αδενωμάτων του παχέος εντέρου (25).
6. Μελέτη του 2008 (26), έδειξε ότι το γανόδερμα λούσιντουμ βοήθησε σε παιδικούς όγκους
7. άλλη μελέτη του 2006, έδειξε ότι το γανόδερμα μπορεί να αυξήσει τον αριθμό των λευκών αιμοσφαιρίων (λεμφοκύτταρα) σε ανθρώπους με καρκίνο του παχέος εντέρου (37)
8. Μία μελέτη του 2003 (27), έδειξε ότι το γανόδερμα ενίσχυσε το ανοσοποιητικό σύστημα σε 34 ασθενείς με προχωρημένο καρκίνο
9. περισσότερες κλινικές δοκιμές για το γανόδερμα βρίσκονται εν εξελίξει (28)
Η πρώτη μελέτη της επίδρασης του γανοδέρματος στην αναστολή της ανάπτυξης του όγκου έγινε ήδη από το 1991 (1). Η ανοσοθεραπεία του καρκίνου έχει αναδειχθεί σε ένα από τα πιο δημοφιλή πεδία της έρευνας για το γανόδερμα (1).
Πολλές φαρμακολογικές και κλινικές μελέτες έχουν δείξει ότι το Γανόδερμα μπορεί να διαδραματίσει έναν αντικαρκινικό ρόλο μέσω της ρύθμισης του ανοσοποιητικού συστήματος (1), και η συμπληρωματική χρήση του επιδρά ευεργετικά στους ασθενείς με καρκίνο (32) μέσω της ενίσχυσης του ανοσοποιητικού συστήματος (19) χωρίς προφανή τοξικότητα (32).
Δεδομένου έχει αυξηθεί η συχνότητα χρήσης του γανόδερμα λούσιντουμ από ασθενείς, έχουν διενεργηθεί κάποιες τυχαιοποιημένες ελεγχόμενες δοκιμές για την εκτίμηση των κλινικών αντικαρκινικών επιδράσεων από το γανόδερμα λούσιντουμ (19).
A. αρχικά, για το γανόδερμα και για τα φαρμακευτικά μανιτάρια υπάρχουν πληροφορίες που επικαιροποιούνται σε τακτικά χρονικά διαστήματα στην ιστοσελίδα του National Cancer Institute.
1. μια μελέτη του 2014, έδειξε ότι πέντε ασθενείς με γυναικολογικό καρκίνο πέτυχαν σταθεροποίηση της νόσου μετά την κατανάλωση γανοδέρματος (21).
2. άλλη μελέτη του 2014 έδειξε ότι ασθενείς με καρκίνο του πνεύμονα - η συχνότερη αιτία θανάτου από καρκίνο (30) - είδαν συγκεκριμένους καρκινικούς δείκτες να αναστρέφονται μερικώς ή πλήρως από τους πολυσακχαρίτες του Γανόδερμα Λούσιντουμ (22).
Μία υποσημείωση: ειδικά για τον καρκίνο του πνεύμονα, προτείνω την συνδυαστική χρήση με το κόρντισεπς - ένα άλλο φαρμακευτικό μανιτάρι - διότι το κόρντισεπς προσφέρει καλύτερη ανταπόκριση των ασθενών στην ακτινοθεραπεία ή χημειοθεραπεία, καλύτερες μετρήσεις αίματος και καλύτερη εξέλιξη του όγκου (29).
3. Πιλοτική κλινική δοκιμή του 2012 (23) σε γυναίκες με καρκίνο του μαστού που λαμβάνουν ορμονοθεραπεία έδειξε ότι η ομάδα των γυναικών που έλαβε το Γανόδερμα Λούσιντουμ, σε σχέση με την ομάδα των γυναικών που δεν το έλαβε, είχε:
1. βελτιωμένη σωματική, συναισθηματική και λειτουργική ευεξία,
2. μειωμένο αίσθημα κόπωσης,
3. μειωμένο άγχος και μειωμένη κατάθλιψη,
4. υψηλότερη συναισθηματική και γνωστική λειτουργία,
5. σημαντικά βελτιωμένη ποιότητα ζωής,
6. οι διαταραχές του ύπνου και η απώλεια όρεξης βελτιώθηκαν
7. σημαντικά χαμηλότερα επίπεδα του δείκτη TNF-α, και χαμηλότερα επίπεδα του δείκτη IL-6
Ειδικά για τον καρκίνο του μαστού, εδώ μπορείτε να δείτε την εξαμηνιαία εργασία που υπέβαλα στο Γ' εξάμηνο της σχολής με τίτλο "Καρκίνος του μαστού: Πρόληψη και Αντιμετώπιση μέσω του Τρόπου Ζωής και της Διατροφής".
4. Σε δημοσίευση του 2011, αναφέρεται ότι το Γανόδερμα Λούσιντουμ έχει συσχετιστεί με ορισμένες υφέσεις διαρκείας στο ηπατοκυτταρικό καρκίνωμα (24)
5. Τα αποτελέσματα μελέτης του 2010 έδειξαν ότι το Γανόδερμα Λούσιντουμ καταστέλλει την ανάπτυξη των αδενωμάτων του παχέος εντέρου (25).
6. Μελέτη του 2008 (26), έδειξε ότι το γανόδερμα λούσιντουμ βοήθησε σε παιδικούς όγκους
7. άλλη μελέτη του 2006, έδειξε ότι το γανόδερμα μπορεί να αυξήσει τον αριθμό των λευκών αιμοσφαιρίων (λεμφοκύτταρα) σε ανθρώπους με καρκίνο του παχέος εντέρου (37)
8. Μία μελέτη του 2003 (27), έδειξε ότι το γανόδερμα ενίσχυσε το ανοσοποιητικό σύστημα σε 34 ασθενείς με προχωρημένο καρκίνο
9. περισσότερες κλινικές δοκιμές για το γανόδερμα βρίσκονται εν εξελίξει (28)
5. Επίλογος
Παγκοσμίως, ο καρκίνος αποτελεί τη δεύτερη αιτία θανάτου (34).
Ακόμα και με την πρόοδο της σύγχρονης δυτικής ιατρικής στους τομείς της χειρουργικής επέμβασης, της ακτινοθεραπείας και της χημειοθεραπείας για την θεραπεία του καρκίνου, πολλές κακοήθειες μπορούν να προληφθούν ή να αντιμετωπιστούν με την σωστή διατροφή (31).
Ειδικά για την διατροφή, θα ανοίξω μία σύντομη παρένθεση και θα αναφέρω - ενδεικτικά - τρία παραδείγματα:
1. το κόκκινο κρέας αυξάνει τον κίνδυνο για 14 είδη καρκίνου, συμπεριλαμβανομένου του καρκίνου του παγκρέατος, ο οποίος είναι ο πιο θανατηφόρος καρκίνος, δεδομένου ότι μόλις το 3% των ασθενών επιβιώνουν έως πέντε χρόνια.
2. η ζάχαρη: αυξάνει τον κίνδυνο για αρκετά είδη καρκίνου.
3. αλκοόλ : Δεν υπάρχουν στοιχεία από μελέτες σε ανθρώπους ότι το αλκοόλ παρέχει προστασία από τον καρκίνο. Απεναντίας, από το 2012, το αλκοόλ ανήκει στα "γνωστά καρκινογόνα", και πολλοί άνθρωποι δεν γνωρίζουν την σχέση αλκοόλ και καρκίνου. Το αλκοόλ μπορεί να προκαλέσει διάφορους τύπους καρκίνου, οι οποίοι είναι τουλάχιστον έξι, συμπεριλαμβανομένου του μαστού, του στόματος, του εντέρου (γράφημα), καθώς και άλλοι τύπου καρκίνου. Οι καρκίνοι του στόματος είναι έξι φορές πιο συχνοί σε όσους ανθρώπους πίνουν αλκοόλ. Μάλιστα, ο Οδοντιατρικός Σύλλογος Πειραιά προτείνει σε ασθενείς με καρκίνο να αποφεύγουν τα αλκοολούχα στοματικά διαλύματα, το οποίο δείχνει ότι ακόμα και στις τόσο μικρές ποσότητες αλκοόλ που χρησιμοποιούνται στα στοματικά διαλύματα, και παρόλο που το αλκοόλ δεν καταναλώνεται (αλλά απλά έρχεται σε επαφή με την στοματική κοιλότητα) ο κίνδυνος παραμένει σημαντικός. Για να μειώσετε όσο το δυνατόν περισσότερο τον κίνδυνο του καρκίνου, η σύσταση είναι να μην πίνετε καθόλου αλκοόλ (προσωπικά, το έχω διακόψει πλήρως από το 2015). Κάθε ποτήρι με αλκοόλ αυξάνει τον κίνδυνο του καρκίνου. Ακόμη και μια μικρή ποσότητα αλκοόλ μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο καρκίνου. Δεν υπάρχει ασφαλές επίπεδο κατανάλωσης, και όσο περισσότερο πίνετε, τόσο μεγαλύτερος είναι ο κίνδυνος. Ο τύπος του αλκοόλ (κρασί, μπύρα ή λικέρ) - δεν έχει σημασία. Ίσως έχετε ακούσει ότι το κόκκινο κρασί περιέχει θρεπτικά συστατικά, όπως η ρεσβερατρόλη. Ωστόσο, ο κίνδυνος προέρχεται από το ίδιο το αλκοόλ (αιθανόλη), και μεταξύ ανθρώπων που καταναλώνουν κρασί, ο κίνδυνος δεν διαφέρει ανάλογα με το εάν καταναλώνεται κόκκινο ή λευκό κρασί.
Αντικαταστήστε :
- το κόκκινο κρέας: με κοτόπουλο ή/και με ψάρι ή/και με κάποια από τα 30 διαφορετικά είδη οσπρίων, και
- την ζάχαρη: με κάποιο ή κάποια από τα άφθονα υγιεινά γλυκαντικά που πλέον είναι διαθέσιμα ευρέως
- τα αλκοολούχα ποτά: με κρασί χωρίς αλκοόλ, μπύρα χωρίς αλκοόλ, ουίσκι χωρίς αλκοόλ, κοκτέιλ χωρις αλκοόλ, τζιν χωρις αλκοόλ, μοχίτο χωρις αλκοόλ κ.ό.κ.
Το βέλτιστο, βέβαια, είναι να επισκεφτείτε Διαιτολόγο-Διατροφολόγο τετραετούς φοίτησης ώστε να λάβετε εξατομικευμένο πρόγραμμα σύμφωνα με τις προσωπικές ανάγκες σας και τον τρόπο ζωής σας. Ιδανικά, αναζητήστε Διαιτολόγο-Διατροφολόγο με εξειδίκευση στην διατροφή για καρκινοπαθείς.
Μετά από αυτήν την σύντομη διατροφική παρένθεση, επιστρέφω στο γανόδερμα:
Η γενική χρήση συμπληρωμάτων διατροφής έχει αυξηθεί σημαντικά και η χρήση συμπληρωμάτων διατροφής και βοτανικών μεθόδων από ασθενείς με καρκίνο συνεχίζει να αυξάνεται (31).
Το μανιτάρι γανόδερμα λούσιντουμ έχει χρησιμοποιηθεί κυρίως κατά του καρκίνου και συνδέεται με χαμηλότερα ποσοστά θνησιμότητας (31).
Παγκοσμίως, ο καρκίνος αποτελεί τη δεύτερη αιτία θανάτου (34).
Ακόμα και με την πρόοδο της σύγχρονης δυτικής ιατρικής στους τομείς της χειρουργικής επέμβασης, της ακτινοθεραπείας και της χημειοθεραπείας για την θεραπεία του καρκίνου, πολλές κακοήθειες μπορούν να προληφθούν ή να αντιμετωπιστούν με την σωστή διατροφή (31).
Ειδικά για την διατροφή, θα ανοίξω μία σύντομη παρένθεση και θα αναφέρω - ενδεικτικά - τρία παραδείγματα:
1. το κόκκινο κρέας αυξάνει τον κίνδυνο για 14 είδη καρκίνου, συμπεριλαμβανομένου του καρκίνου του παγκρέατος, ο οποίος είναι ο πιο θανατηφόρος καρκίνος, δεδομένου ότι μόλις το 3% των ασθενών επιβιώνουν έως πέντε χρόνια.
2. η ζάχαρη: αυξάνει τον κίνδυνο για αρκετά είδη καρκίνου.
3. αλκοόλ : Δεν υπάρχουν στοιχεία από μελέτες σε ανθρώπους ότι το αλκοόλ παρέχει προστασία από τον καρκίνο. Απεναντίας, από το 2012, το αλκοόλ ανήκει στα "γνωστά καρκινογόνα", και πολλοί άνθρωποι δεν γνωρίζουν την σχέση αλκοόλ και καρκίνου. Το αλκοόλ μπορεί να προκαλέσει διάφορους τύπους καρκίνου, οι οποίοι είναι τουλάχιστον έξι, συμπεριλαμβανομένου του μαστού, του στόματος, του εντέρου (γράφημα), καθώς και άλλοι τύπου καρκίνου. Οι καρκίνοι του στόματος είναι έξι φορές πιο συχνοί σε όσους ανθρώπους πίνουν αλκοόλ. Μάλιστα, ο Οδοντιατρικός Σύλλογος Πειραιά προτείνει σε ασθενείς με καρκίνο να αποφεύγουν τα αλκοολούχα στοματικά διαλύματα, το οποίο δείχνει ότι ακόμα και στις τόσο μικρές ποσότητες αλκοόλ που χρησιμοποιούνται στα στοματικά διαλύματα, και παρόλο που το αλκοόλ δεν καταναλώνεται (αλλά απλά έρχεται σε επαφή με την στοματική κοιλότητα) ο κίνδυνος παραμένει σημαντικός. Για να μειώσετε όσο το δυνατόν περισσότερο τον κίνδυνο του καρκίνου, η σύσταση είναι να μην πίνετε καθόλου αλκοόλ (προσωπικά, το έχω διακόψει πλήρως από το 2015). Κάθε ποτήρι με αλκοόλ αυξάνει τον κίνδυνο του καρκίνου. Ακόμη και μια μικρή ποσότητα αλκοόλ μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο καρκίνου. Δεν υπάρχει ασφαλές επίπεδο κατανάλωσης, και όσο περισσότερο πίνετε, τόσο μεγαλύτερος είναι ο κίνδυνος. Ο τύπος του αλκοόλ (κρασί, μπύρα ή λικέρ) - δεν έχει σημασία. Ίσως έχετε ακούσει ότι το κόκκινο κρασί περιέχει θρεπτικά συστατικά, όπως η ρεσβερατρόλη. Ωστόσο, ο κίνδυνος προέρχεται από το ίδιο το αλκοόλ (αιθανόλη), και μεταξύ ανθρώπων που καταναλώνουν κρασί, ο κίνδυνος δεν διαφέρει ανάλογα με το εάν καταναλώνεται κόκκινο ή λευκό κρασί.
Αντικαταστήστε :
- το κόκκινο κρέας: με κοτόπουλο ή/και με ψάρι ή/και με κάποια από τα 30 διαφορετικά είδη οσπρίων, και
- την ζάχαρη: με κάποιο ή κάποια από τα άφθονα υγιεινά γλυκαντικά που πλέον είναι διαθέσιμα ευρέως
- τα αλκοολούχα ποτά: με κρασί χωρίς αλκοόλ, μπύρα χωρίς αλκοόλ, ουίσκι χωρίς αλκοόλ, κοκτέιλ χωρις αλκοόλ, τζιν χωρις αλκοόλ, μοχίτο χωρις αλκοόλ κ.ό.κ.
Το βέλτιστο, βέβαια, είναι να επισκεφτείτε Διαιτολόγο-Διατροφολόγο τετραετούς φοίτησης ώστε να λάβετε εξατομικευμένο πρόγραμμα σύμφωνα με τις προσωπικές ανάγκες σας και τον τρόπο ζωής σας. Ιδανικά, αναζητήστε Διαιτολόγο-Διατροφολόγο με εξειδίκευση στην διατροφή για καρκινοπαθείς.
Μετά από αυτήν την σύντομη διατροφική παρένθεση, επιστρέφω στο γανόδερμα:
Η γενική χρήση συμπληρωμάτων διατροφής έχει αυξηθεί σημαντικά και η χρήση συμπληρωμάτων διατροφής και βοτανικών μεθόδων από ασθενείς με καρκίνο συνεχίζει να αυξάνεται (31).
Το μανιτάρι γανόδερμα λούσιντουμ έχει χρησιμοποιηθεί κυρίως κατά του καρκίνου και συνδέεται με χαμηλότερα ποσοστά θνησιμότητας (31).
ΠΑΡΑΠΟΜΠΕΣ
για όλους τους ανωτέρω ισχυρισμούς
για όλους τους ανωτέρω ισχυρισμούς
Γανόδερμα: δοσολογία και τρόπος χρήσης για τον καρκίνο
Εάν εσείς ή κάποιος δικός σας άνθρωπος έχει διαγνωστεί με καρκίνο, πρώτα συμβουλευτείτε τον ιατρό σας ή/και τον διατροφολόγο σας για το εάν εγκρίνει την συμπληρωματική χρήση του γανοδέρματος.
Εάν η απάντηση τους είναι θετική, τότε μπορώ να σας βοηθήσω με τον τρόπο χρήσης και την δοσολογία, η οποία σε γενικές γραμμές - χωρίς να έχουν συνεκτιμηθεί οι ειδικότερες ανάγκες του κάθε ανθρώπου ξεχωριστά - είναι η εξής:
Στάδιο 1: 5 έως 7 ζευγάρια γανόδερμα
Στάδιο 2: 8 έως 10 ζευγάρια γανόδερμα
Στάδιο 3: 11 έως 13 ζευγάρια γανόδερμα
Στάδιο 4: 14 έως 15 ζευγάρια γανόδερμα
Η διάρκεια λήψης είναι για 3 έως 6 μήνες, και στην συνέχεια μπορεί :
- είτε να γίνει διακοπή,
- είτε να ακολουθηθεί μία δοσολογία συντήρησης (συνήθως 1 έως 3 ζευγάρια γανόδερμα).
Σε αυτήν την περίπτωση χρειάζεται διακοπή 1 έως 4 εβδομάδες, κάθε 6 μήνες.
Εάν επιθυμείτε εξατομικευμένη υποστήριξη, κάντε κλικ εδώ.
Ένα σύντομο βιογραφικό είναι το εξής:
1. Στέλεχος Διατροφής και Διαιτολογίας
2. Εκπαίδευση στα φαρμακευτικά μανιτάρια, συμπεριλαμβανομένου του γανοδέρματος
3. Εμπειρία με τα φαρμακευτικά μανιτάρια και το γανόδερμα από το 2012
Αυτά τα τρία δεδομένα - νομίζω - ότι μπορούν να εξασφαλίσουν μία ενημερωμένη, ορθή, και εξατομικευμένη υποστήριξη, το οποίο μπορεί να συμβάλει σημαντικά στην βελτιστοποίηση των αποτελεσμάτων
Εάν εσείς ή κάποιος δικός σας άνθρωπος έχει διαγνωστεί με καρκίνο, πρώτα συμβουλευτείτε τον ιατρό σας ή/και τον διατροφολόγο σας για το εάν εγκρίνει την συμπληρωματική χρήση του γανοδέρματος.
Εάν η απάντηση τους είναι θετική, τότε μπορώ να σας βοηθήσω με τον τρόπο χρήσης και την δοσολογία, η οποία σε γενικές γραμμές - χωρίς να έχουν συνεκτιμηθεί οι ειδικότερες ανάγκες του κάθε ανθρώπου ξεχωριστά - είναι η εξής:
Στάδιο 1: 5 έως 7 ζευγάρια γανόδερμα
Στάδιο 2: 8 έως 10 ζευγάρια γανόδερμα
Στάδιο 3: 11 έως 13 ζευγάρια γανόδερμα
Στάδιο 4: 14 έως 15 ζευγάρια γανόδερμα
Η διάρκεια λήψης είναι για 3 έως 6 μήνες, και στην συνέχεια μπορεί :
- είτε να γίνει διακοπή,
- είτε να ακολουθηθεί μία δοσολογία συντήρησης (συνήθως 1 έως 3 ζευγάρια γανόδερμα).
Σε αυτήν την περίπτωση χρειάζεται διακοπή 1 έως 4 εβδομάδες, κάθε 6 μήνες.
Εάν επιθυμείτε εξατομικευμένη υποστήριξη, κάντε κλικ εδώ.
Ένα σύντομο βιογραφικό είναι το εξής:
1. Στέλεχος Διατροφής και Διαιτολογίας
2. Εκπαίδευση στα φαρμακευτικά μανιτάρια, συμπεριλαμβανομένου του γανοδέρματος
3. Εμπειρία με τα φαρμακευτικά μανιτάρια και το γανόδερμα από το 2012
Αυτά τα τρία δεδομένα - νομίζω - ότι μπορούν να εξασφαλίσουν μία ενημερωμένη, ορθή, και εξατομικευμένη υποστήριξη, το οποίο μπορεί να συμβάλει σημαντικά στην βελτιστοποίηση των αποτελεσμάτων
1. Front Pharmacol, 9, 1217 2018 Oct 25 eCollection 2018 Ganoderma: A Cancer Immunotherapy Review Yu Cao, Xiaowei Xu, Shujing Liu, Linfang Huang, Jian Gu
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6209820
2. Καλλιέργεια φαρμακευτικών μανιταριών από το Εργαστήριο Μικροβιολογίας και Βιοτεχνολογίας Τροφίμων του ΤΕΙ Θεσσαλίας,
https://www.in.gr/2019/01/26/health/health-news/kalliergeia-farmakeytikon-manitarion-apo-tei-thessalias/
3. Ινστιτούτο Τεχνολογίας Γεωργικών Προϊόντων (I.ΤΕ.ΓΕ.Π)
https://itap.com.gr/edodimon-mykiton-2
4. Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας, Τμήμα Ιατρικής, Διπλωματική Εργασία, ΑΙ Χονδρού.
5. Χαροκόπειο Πανεπιστήμιο, Τµήµα Επιστήµης ∆ιαιτολογίας, Πτυχιακή Μελέτη, Ανίχνευση πιθανής πρεβιοτικής δράσης σε µύκητες του γένους Ganoderma, Ροηλίδη Αθανασία
http://estia.hua.gr/browse/17261
6. Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο, Σχολή Χημικών Μηχανικών, Απομόνωση και αξιολόγηση πρωτεϊνικών και υδατανθρακικών συστατικών μανιταριών, Διπλωματική Εργασία, Τσαλτάκη Χρυσούλα
7. Πανεπιστήμιο Αιγαίου, Τμήμα Επιστήμης Τροφίμων και Διατροφής, Πτυχιακή Εργασία, Ο ρόλος της διατροφής στην πρόληψη του καρκίνου, Καρυωτάκη Στυλιανή,
8. Cochrane Database Syst Rev, 2012, Ganoderma Lucidum (Reishi Mushroom) for Cancer Treatment, Xingzhong Jin, Julieta Ruiz Beguerie, Daniel Man-Yeun Sze, Godfrey C F Chan
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/22696372/
9. Cochrane Database Syst Rev , 4 (4), CD007731 2016 Apr 5 Ganoderma Lucidum (Reishi Mushroom) for Cancer Treatment Xingzhong Jin 1 , Julieta Ruiz Beguerie, Daniel Man-Yeun Sze, Godfrey C F Chan
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/27045603/
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6353236/
10. Front Pharmacol, 2018, Ganoderma: A Cancer Immunotherapy Review, Yu Cao, Xiaowei Xu, Shujing Liu, Linfang Huang, Jian Gu
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/30410443/
11. Int J Med Mushrooms, 2017, The Efficacy and Toxicity of Using the Lingzhi or Reishi Medicinal Mushroom, Ganoderma Lucidum (Agaricomycetes), and Its Products in Chemotherapy (Review), Martina Cizmarikova
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/29256841/
12. ARBS Annual Review of Biomedical Sciences Antitumor Properties of Ganoderma lucidum Polysaccharides and Terpenoids, in Annual Review of Biomedical Sciences · January 2011, Marcela Camargo, Ramon Kaneno
www.researchgate.net/publication/232722630_ARBS_Annual_Review_of_Biomedical_Sciences_Antitumor_Properties_of_Ganoderma_lucidum_Polysaccharides_and_Terpenoids
13. Medicinal Mushrooms (PDQ®): Health Professional Version PDQ Integrative, Alternative, and Complementary Therapies Editorial Board In: PDQ Cancer Information Summaries [Internet]. Bethesda (MD): National Cancer Institute (US); 2002–. 2019 Oct 25.
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/27929633/
14. Cancer Research UK - University of Strathclyde, "Medicinal Mushrooms: Their therapeutic properties and current medical usage with special emphasis on cancer treatments", Dr. Smith, Dr. Rowan, Dr. Sullivan, 2002.
www.academia.edu/305933/Medicinal_Mushrooms_Their_therapeutic_properties_and_current_medical_usage_with_special_emphasis_on_cancer_treatments
15. Immunol Invest, 2003, Effects of Ganopoly (A Ganoderma Lucidum Polysaccharide Extract) on the Immune Functions in Advanced-Stage Cancer Patients, Yihuai Gao, Shufeng Zhou, Wenqi Jiang, Min Huang, Xihu Dai
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/12916709/
16. Mycotherapy of cancer: an update on cytotoxic and antitumor activities of mushrooms, bioactive principles and molecular mechanisms of their action. Popović V, Živković J, Davidović S, Stevanović M, Stojković D. Curr Top Med Chem. 2013.
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/24083788
17. Cancer without Pharmacological Illusions and a Niche for Mycotherapy (Review). Zmitrovich IV, Belova NV, Balandaykin ME, Bondartseva MA, Wasser SP5. Int J Med Mushrooms. 2019;21(2):105-119.
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/30806218/
18. Ganoderma lucidum: a potent pharmacological macrofungus. Sanodiya BS, Thakur GS, Baghel RK, Prasad GB, Bisen PS. Curr Pharm Biotechnol. 2009 Dec;10(8):717-42.
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/19939212/
19. Integr Cancer Ther. 2015 May;14(3):249-57. doi: 10.1177/1534735414568721. Epub 2015 Jan 27. Ganoderma lucidum for cancer treatment: we are close but still not there. Cheng S1, Sliva D2.
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/25626896/
https://www.researchgate.net/publication/271599977_Ganoderma_lucidum_for_Cancer_Treatment_We_Are_Close_but_Still_Not_There
20. Exp Ther Med. 2017 Oct;14(4):3273-3278. doi: 10.3892/etm.2017.4883. Epub 2017 Aug 3.
Triterpenoids from Ganoderma lucidum inhibit the activation of EBV antigens as telomerase inhibitors.
Zheng DS1, Chen LS2.
http://europepmc.org/article/MED/28912878
21. Asian Pac J Cancer Prev, 15 (10), 4193-6 2014 Clinical Characteristics of Gynecologic Cancer Patients Who Respond to Salvage Treatment With Lingzhi Prapaporn Suprasert, Chatchawann Apichartpiyakul, Choompone Sakonwasun, Pimonphan Nitisuwanraksa, Rochana Phuackchantuck
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/24935369/
22. Cell Physiol Biochem. 2014. Protection against lung cancer patient plasma-induced lymphocyte suppression by Ganoderma lucidum polysaccharides. Sun LX1, Li WD, Lin ZB, Duan XS, Li XF, Yang N, Lan TF, Li M, Sun Y, Yu M, Lu J.
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/24525691/
23. Evid Based Complement Alternat Med. 2012. Spore Powder of Ganoderma lucidum Improves Cancer-Related Fatigue in Breast Cancer Patients Undergoing Endocrine Therapy: A Pilot Clinical Trial. Zhao H, Zhang Q, Zhao L, Huang X, Wang J, Kang X.
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/22203880/
24. “And What Other Medications Are You Taking?” John D. Gordan Wen-Yee Chay R. Kate Kelley , Andrew H. Ko Su-Pin Choo Alan P. Venook Show More, Journal of Clinical Oncology
https://ascopubs.org/doi/full/10.1200/jco.2010.32.8054?cited-by=yes&legid=jco%3B29%2F11%2Fe288
25. Hiroshima J Med Sci. 2010. A water-soluble extract from culture medium of Ganoderma lucidum mycelia suppresses the development of colorectal adenomas. Oka S, Tanaka S, Yoshida S, Hiyama T, Ueno Y, Ito M, Kitadai Y, Yoshihara M, Chayama K.
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/20518254/
26. Journal of Clinical Oncology, Volume 26, Issue 15, Randomized, double-blind and placebo-controlled study of the immunomodulatory effects of Lingzhi in children with cancers M. K. Shing, T. F. Leung, Y. L. Chu, C. Y. Li, K. W. Chik, P. C. LeungV. Lee, P. M. Yuen, C. K. Li
https://ascopubs.org/doi/abs/10.1200/jco.2008.26.15_suppl.14021
27. Immunol Invest, 32 (3), 201-15 Aug 2003 Effects of Ganopoly (A Ganoderma Lucidum Polysaccharide Extract) on the Immune Functions in Advanced-Stage Cancer Patients Yihuai Gao, Shufeng Zhou, Wenqi Jiang, Min Huang, Xihu Dai
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/12916709
28. U.S. National Library of Medicine, ClinicalTrials.gov
https://clinicaltrials.gov/ct2/results?cond=ganoderma&term=&cntry=&state=&city=&dist=
29. The Scientific Rediscovery of a Precious Ancient Chinese Herbal Regimen: Cordyceps Sinensis, part 2, Jia-Shi Zhu, M.D., Ph.D.,Georges M. Halpern, M.D., Ph.D.,Kenneth Jones, The Journal of Alternative and Complementary Medicine, Volume 4, Number 4, 1998, pp. 429-457, Mary Ann Liebert, Inc., https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/9884180
30. Int J Cancer, 136 (5), E359-86 2015 Mar 1 Cancer Incidence and Mortality Worldwide: Sources, Methods and Major Patterns in GLOBOCAN 2012 Jacques Ferlay, Isabelle Soerjomataram, Rajesh Dikshit, Sultan Eser, Colin Mathers, Marise Rebelo, Donald Maxwell Parkin, David Forman, Freddie Bray
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/25220842
31. Integr Cancer Ther, 2 (4), 358-64 Dec 2003 Ganoderma Lucidum (Reishi) in Cancer Treatment Daniel Sliva
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/14713328/
https://www.researchgate.net/publication/8928055_Ganoderma_Lucidum_Reishi_in_Cancer_Treatment
32. Anticancer Agents Med Chem, 18 (5), 667-674 2018 Ganoderma Lucidum Polysaccharides as An Anti-cancer Agent Didem Sohretoglu, Shile Huang
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/29141563/
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6624854/
33. Molecules. 2019 Dec 31;25(1). pii: E158. doi: 10.3390/molecules25010158. Meroterpenoids from the Fungus Ganoderma sinensis and First Absolute Configuration Clarification of Zizhine H. Yin YJ1,2, Huang DL1, Qiu B2, Cai D1, Zhang JJ1, Wang SX1, Qin DP1, Cheng YX1.
https://www.mdpi.com/1420-3049/25/1/158
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/31906049
34. world health organization, Cancer, 12 September 2018
https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/cancer
35. Χαροκόπειο Πανεπιστήμιο, Ανίχνευση πιθανής πρεβιοτικής δράσης σε βασιδιομύκητες. Πτυχιακή εργασία, Σεκκίδου, Μικαέλα
https://www.openarchives.gr/aggregator-openarchives/edm/estia/000015-15662/view
36. Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών, Μεταπτυχιακή εργασία, Μελέτη της βιοδραστικότητας εκχυλισμάτων μυκηλίου και καρποσωμάτων μυκήτων του γένους Ganoderma, Ευσταθιάδου Ευδοξία
https://www.openarchives.gr/aggregator-openarchives/edm/aua/000039-10329_6463
37. Int Immunopharmacol, 6 (3), 499-508 Mar 2006 Monitoring of Immune Responses to a Herbal Immuno-Modulator in Patients With Advanced Colorectal Cancer Xiao Chen, Ze-Ping Hu, Xiao-Xia Yang, Min Huang, Yihuai Gao, Wenbo Tang, Sui Yung Chan, Xihu Dai, Jinxian Ye, Paul Chi-Liu Ho, Wei Duan, Hong-Yuan Yang, Yi-Zhun Zhu, Shu-Feng Zhou
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/16428086/
38. ΑΤΕΙ Καλαμάτας, Τμήμα ΤΕΓΕΠ, Πτυχιακή Εργασία, Φαρμακευτικές ιδιότητες βασιδιομυκήτων και ασκομυκήτων, Δημητριάδου Ελένη,
39. St. Jude, Biologically Active Ganoderma Lucidum Compounds and Synthesis of Derivatives and Probes
https://www.stjude.org/research/shared-resources/technology-licensing/technologies/biologically-active-ganoderma-lucidum-compounds-and-synthesis-of-derivatives-and-probes-sj-19-0035.html
40. https://hospitals.webometrics.info/en/world
41. Review J Ethnopharmacol. 2020 Jun 3;260:113047. Online ahead of print. Ganoderma Lucidum: A Rational Pharmacological Approach to Surmount Cancer Md Faruque Ahmad
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/32504783/
42. Batra P, Sharma AK, Khajuria R. Probing Lingzhi or Reishi medicinal mushroom Ganoderma lucidum (higher Basidiomycetes): a bitter mushroom with amazing health benefits. Int J Med Mushrooms. 2013;15(2):127-43. doi: 10.1615/intjmedmushr.v15.i2.20. PMID: 23557365.
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/23557365
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6209820
2. Καλλιέργεια φαρμακευτικών μανιταριών από το Εργαστήριο Μικροβιολογίας και Βιοτεχνολογίας Τροφίμων του ΤΕΙ Θεσσαλίας,
https://www.in.gr/2019/01/26/health/health-news/kalliergeia-farmakeytikon-manitarion-apo-tei-thessalias/
3. Ινστιτούτο Τεχνολογίας Γεωργικών Προϊόντων (I.ΤΕ.ΓΕ.Π)
https://itap.com.gr/edodimon-mykiton-2
4. Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας, Τμήμα Ιατρικής, Διπλωματική Εργασία, ΑΙ Χονδρού.
5. Χαροκόπειο Πανεπιστήμιο, Τµήµα Επιστήµης ∆ιαιτολογίας, Πτυχιακή Μελέτη, Ανίχνευση πιθανής πρεβιοτικής δράσης σε µύκητες του γένους Ganoderma, Ροηλίδη Αθανασία
http://estia.hua.gr/browse/17261
6. Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο, Σχολή Χημικών Μηχανικών, Απομόνωση και αξιολόγηση πρωτεϊνικών και υδατανθρακικών συστατικών μανιταριών, Διπλωματική Εργασία, Τσαλτάκη Χρυσούλα
7. Πανεπιστήμιο Αιγαίου, Τμήμα Επιστήμης Τροφίμων και Διατροφής, Πτυχιακή Εργασία, Ο ρόλος της διατροφής στην πρόληψη του καρκίνου, Καρυωτάκη Στυλιανή,
8. Cochrane Database Syst Rev, 2012, Ganoderma Lucidum (Reishi Mushroom) for Cancer Treatment, Xingzhong Jin, Julieta Ruiz Beguerie, Daniel Man-Yeun Sze, Godfrey C F Chan
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/22696372/
9. Cochrane Database Syst Rev , 4 (4), CD007731 2016 Apr 5 Ganoderma Lucidum (Reishi Mushroom) for Cancer Treatment Xingzhong Jin 1 , Julieta Ruiz Beguerie, Daniel Man-Yeun Sze, Godfrey C F Chan
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/27045603/
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6353236/
10. Front Pharmacol, 2018, Ganoderma: A Cancer Immunotherapy Review, Yu Cao, Xiaowei Xu, Shujing Liu, Linfang Huang, Jian Gu
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/30410443/
11. Int J Med Mushrooms, 2017, The Efficacy and Toxicity of Using the Lingzhi or Reishi Medicinal Mushroom, Ganoderma Lucidum (Agaricomycetes), and Its Products in Chemotherapy (Review), Martina Cizmarikova
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/29256841/
12. ARBS Annual Review of Biomedical Sciences Antitumor Properties of Ganoderma lucidum Polysaccharides and Terpenoids, in Annual Review of Biomedical Sciences · January 2011, Marcela Camargo, Ramon Kaneno
www.researchgate.net/publication/232722630_ARBS_Annual_Review_of_Biomedical_Sciences_Antitumor_Properties_of_Ganoderma_lucidum_Polysaccharides_and_Terpenoids
13. Medicinal Mushrooms (PDQ®): Health Professional Version PDQ Integrative, Alternative, and Complementary Therapies Editorial Board In: PDQ Cancer Information Summaries [Internet]. Bethesda (MD): National Cancer Institute (US); 2002–. 2019 Oct 25.
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/27929633/
14. Cancer Research UK - University of Strathclyde, "Medicinal Mushrooms: Their therapeutic properties and current medical usage with special emphasis on cancer treatments", Dr. Smith, Dr. Rowan, Dr. Sullivan, 2002.
www.academia.edu/305933/Medicinal_Mushrooms_Their_therapeutic_properties_and_current_medical_usage_with_special_emphasis_on_cancer_treatments
15. Immunol Invest, 2003, Effects of Ganopoly (A Ganoderma Lucidum Polysaccharide Extract) on the Immune Functions in Advanced-Stage Cancer Patients, Yihuai Gao, Shufeng Zhou, Wenqi Jiang, Min Huang, Xihu Dai
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/12916709/
16. Mycotherapy of cancer: an update on cytotoxic and antitumor activities of mushrooms, bioactive principles and molecular mechanisms of their action. Popović V, Živković J, Davidović S, Stevanović M, Stojković D. Curr Top Med Chem. 2013.
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/24083788
17. Cancer without Pharmacological Illusions and a Niche for Mycotherapy (Review). Zmitrovich IV, Belova NV, Balandaykin ME, Bondartseva MA, Wasser SP5. Int J Med Mushrooms. 2019;21(2):105-119.
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/30806218/
18. Ganoderma lucidum: a potent pharmacological macrofungus. Sanodiya BS, Thakur GS, Baghel RK, Prasad GB, Bisen PS. Curr Pharm Biotechnol. 2009 Dec;10(8):717-42.
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/19939212/
19. Integr Cancer Ther. 2015 May;14(3):249-57. doi: 10.1177/1534735414568721. Epub 2015 Jan 27. Ganoderma lucidum for cancer treatment: we are close but still not there. Cheng S1, Sliva D2.
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/25626896/
https://www.researchgate.net/publication/271599977_Ganoderma_lucidum_for_Cancer_Treatment_We_Are_Close_but_Still_Not_There
20. Exp Ther Med. 2017 Oct;14(4):3273-3278. doi: 10.3892/etm.2017.4883. Epub 2017 Aug 3.
Triterpenoids from Ganoderma lucidum inhibit the activation of EBV antigens as telomerase inhibitors.
Zheng DS1, Chen LS2.
http://europepmc.org/article/MED/28912878
21. Asian Pac J Cancer Prev, 15 (10), 4193-6 2014 Clinical Characteristics of Gynecologic Cancer Patients Who Respond to Salvage Treatment With Lingzhi Prapaporn Suprasert, Chatchawann Apichartpiyakul, Choompone Sakonwasun, Pimonphan Nitisuwanraksa, Rochana Phuackchantuck
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/24935369/
22. Cell Physiol Biochem. 2014. Protection against lung cancer patient plasma-induced lymphocyte suppression by Ganoderma lucidum polysaccharides. Sun LX1, Li WD, Lin ZB, Duan XS, Li XF, Yang N, Lan TF, Li M, Sun Y, Yu M, Lu J.
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/24525691/
23. Evid Based Complement Alternat Med. 2012. Spore Powder of Ganoderma lucidum Improves Cancer-Related Fatigue in Breast Cancer Patients Undergoing Endocrine Therapy: A Pilot Clinical Trial. Zhao H, Zhang Q, Zhao L, Huang X, Wang J, Kang X.
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/22203880/
24. “And What Other Medications Are You Taking?” John D. Gordan Wen-Yee Chay R. Kate Kelley , Andrew H. Ko Su-Pin Choo Alan P. Venook Show More, Journal of Clinical Oncology
https://ascopubs.org/doi/full/10.1200/jco.2010.32.8054?cited-by=yes&legid=jco%3B29%2F11%2Fe288
25. Hiroshima J Med Sci. 2010. A water-soluble extract from culture medium of Ganoderma lucidum mycelia suppresses the development of colorectal adenomas. Oka S, Tanaka S, Yoshida S, Hiyama T, Ueno Y, Ito M, Kitadai Y, Yoshihara M, Chayama K.
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/20518254/
26. Journal of Clinical Oncology, Volume 26, Issue 15, Randomized, double-blind and placebo-controlled study of the immunomodulatory effects of Lingzhi in children with cancers M. K. Shing, T. F. Leung, Y. L. Chu, C. Y. Li, K. W. Chik, P. C. LeungV. Lee, P. M. Yuen, C. K. Li
https://ascopubs.org/doi/abs/10.1200/jco.2008.26.15_suppl.14021
27. Immunol Invest, 32 (3), 201-15 Aug 2003 Effects of Ganopoly (A Ganoderma Lucidum Polysaccharide Extract) on the Immune Functions in Advanced-Stage Cancer Patients Yihuai Gao, Shufeng Zhou, Wenqi Jiang, Min Huang, Xihu Dai
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/12916709
28. U.S. National Library of Medicine, ClinicalTrials.gov
https://clinicaltrials.gov/ct2/results?cond=ganoderma&term=&cntry=&state=&city=&dist=
29. The Scientific Rediscovery of a Precious Ancient Chinese Herbal Regimen: Cordyceps Sinensis, part 2, Jia-Shi Zhu, M.D., Ph.D.,Georges M. Halpern, M.D., Ph.D.,Kenneth Jones, The Journal of Alternative and Complementary Medicine, Volume 4, Number 4, 1998, pp. 429-457, Mary Ann Liebert, Inc., https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/9884180
30. Int J Cancer, 136 (5), E359-86 2015 Mar 1 Cancer Incidence and Mortality Worldwide: Sources, Methods and Major Patterns in GLOBOCAN 2012 Jacques Ferlay, Isabelle Soerjomataram, Rajesh Dikshit, Sultan Eser, Colin Mathers, Marise Rebelo, Donald Maxwell Parkin, David Forman, Freddie Bray
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/25220842
31. Integr Cancer Ther, 2 (4), 358-64 Dec 2003 Ganoderma Lucidum (Reishi) in Cancer Treatment Daniel Sliva
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/14713328/
https://www.researchgate.net/publication/8928055_Ganoderma_Lucidum_Reishi_in_Cancer_Treatment
32. Anticancer Agents Med Chem, 18 (5), 667-674 2018 Ganoderma Lucidum Polysaccharides as An Anti-cancer Agent Didem Sohretoglu, Shile Huang
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/29141563/
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6624854/
33. Molecules. 2019 Dec 31;25(1). pii: E158. doi: 10.3390/molecules25010158. Meroterpenoids from the Fungus Ganoderma sinensis and First Absolute Configuration Clarification of Zizhine H. Yin YJ1,2, Huang DL1, Qiu B2, Cai D1, Zhang JJ1, Wang SX1, Qin DP1, Cheng YX1.
https://www.mdpi.com/1420-3049/25/1/158
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/31906049
34. world health organization, Cancer, 12 September 2018
https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/cancer
35. Χαροκόπειο Πανεπιστήμιο, Ανίχνευση πιθανής πρεβιοτικής δράσης σε βασιδιομύκητες. Πτυχιακή εργασία, Σεκκίδου, Μικαέλα
https://www.openarchives.gr/aggregator-openarchives/edm/estia/000015-15662/view
36. Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών, Μεταπτυχιακή εργασία, Μελέτη της βιοδραστικότητας εκχυλισμάτων μυκηλίου και καρποσωμάτων μυκήτων του γένους Ganoderma, Ευσταθιάδου Ευδοξία
https://www.openarchives.gr/aggregator-openarchives/edm/aua/000039-10329_6463
37. Int Immunopharmacol, 6 (3), 499-508 Mar 2006 Monitoring of Immune Responses to a Herbal Immuno-Modulator in Patients With Advanced Colorectal Cancer Xiao Chen, Ze-Ping Hu, Xiao-Xia Yang, Min Huang, Yihuai Gao, Wenbo Tang, Sui Yung Chan, Xihu Dai, Jinxian Ye, Paul Chi-Liu Ho, Wei Duan, Hong-Yuan Yang, Yi-Zhun Zhu, Shu-Feng Zhou
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/16428086/
38. ΑΤΕΙ Καλαμάτας, Τμήμα ΤΕΓΕΠ, Πτυχιακή Εργασία, Φαρμακευτικές ιδιότητες βασιδιομυκήτων και ασκομυκήτων, Δημητριάδου Ελένη,
39. St. Jude, Biologically Active Ganoderma Lucidum Compounds and Synthesis of Derivatives and Probes
https://www.stjude.org/research/shared-resources/technology-licensing/technologies/biologically-active-ganoderma-lucidum-compounds-and-synthesis-of-derivatives-and-probes-sj-19-0035.html
40. https://hospitals.webometrics.info/en/world
41. Review J Ethnopharmacol. 2020 Jun 3;260:113047. Online ahead of print. Ganoderma Lucidum: A Rational Pharmacological Approach to Surmount Cancer Md Faruque Ahmad
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/32504783/
42. Batra P, Sharma AK, Khajuria R. Probing Lingzhi or Reishi medicinal mushroom Ganoderma lucidum (higher Basidiomycetes): a bitter mushroom with amazing health benefits. Int J Med Mushrooms. 2013;15(2):127-43. doi: 10.1615/intjmedmushr.v15.i2.20. PMID: 23557365.
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/23557365
