Ενσυνείδητη νευροψυχολογία: γνωστική αποκατάσταση βασισμένη στην ενσυνειδητότητα

Πρόσφατα, οι παρεμβάσεις που βασίζονται στην ενσυνειδητότητα έχουν προσελκύσει το ενδιαφέρον της δυτικής ιατρικής.
 
Το μοντέλο Mindfulness Based Stress Reduction βασίζεται στο να διδάξει τους συμμετέχοντες να έχουν την πλήρη προσοχή τους στην παρούσα εμπειρία και να ενεργούν χωρίς κρίση απέναντι σε αγχωτικά γεγονότα.
Κατά την διάρκεια αυτής της διανοητικής πρακτικής, ο διαλογιζόμενος εστιάζει την προσοχή του στις αισθήσεις του σώματος. Ενώ αναδύονται διάφορα γεγονότα που αποσπάνε την προσοχή (νοητικές εικόνες, σκέψεις, συναισθηματικές ή σωματικές καταστάσεις), ο συμμετέχων διδάσκεται να αναγνωρίζει αυτές τις σκέψεις και να καλλιεργεί μία κατάσταση επίγνωσης χωρίς άμεση αντίδραση.
 
Η αποτελεσματικότητα αυτών των προγραμμάτων είναι καλά τεκμηριωμένη στον τομέα της ρύθμισης της συναισθηματικής απόκρισης :
  - στην κατάθλιψη (πρόληψη υποτροπών),
  - στις αγχώδεις διαταραχές,
  - στην ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή,
  - στις διατροφικές διαταραχές.
Επιπλέον, αποδεικτικά στοιχεία υποστηρίζουν την υπόθεση ότι η πρακτική της ενσυνειδητότητας βελτιώνει τη γνωστική λειτουργία, ιδίως την ικανότητα να διατηρεί το ατόμο την προσοχή του και να σκέφτεται με πιο ευέλικτο τρόπο.

Παρ'όλα αυτά, τα επίσημα προγράμματα αποκατάστασης που στοχεύουν σε γνωστικές διαταραχές, οι οποίες οφείλονται σε ψυχιατρικές (κατάθλιψη, διπολική διαταραχή, σχιζοφρένεια) ή νευρολογικές καταστάσεις (εγκεφαλική βλάβη, άνοια), σπανίως βασίζονται στις αρχές που διέπουν τις παρεμβάσεις που βασίζονται στην ενσυνειδητότητα.
 
Με αυτήν την μακροσκελή εισαγωγή, ερευνητές από την Γαλλία διενέργησαν, το 2018, μία ανασκόπηση της βιβλιογραφίας με στόχο την συζήτηση για την πιθανή διασύνδεση της κλινικής νευροψυχολογίας με τις παρεμβάσεις που βασίζονται στην ενσυνειδητότητα.
 
Μεταξύ άλλων, αναφέρονται στο ότι πολυάριθμες μελέτες δείχνουν ότι οι παρεμβάσεις που βασίζονται στον διαλογισμό προσφέρουν μια πολλά υποσχόμενη λύση στην πρόληψη και στην αποκατάσταση της γνωστικής δυσλειτουργίας.
Επίσης, εξετάζουν τα οφέλη και τους κινδύνους από την ενσωμάτωση της πρακτικής του διαλογισμού σε ευρύτερα προγράμματα γνωστικής αποκατάστασης και θεραπευτικής αγωγής σε ασθενείς που πάσχουν από γνωστικές διαταραχές.
 
Encephale. 2018 Feb;44(1):75-82.
[Mindful neuropsychology: Mindfulness-based cognitive remediation].
Bulzacka E1, Lavault S2, Pelissolo A3, Bagnis Isnard C4.
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/28483271