ΤΙ ΜΠΟΡΩ ΝΑ ΚΑΝΩ ΓΙΑ ΤΗΝ ΟΣΤΕΟΑΡΘΡΙΤΙΔΑ
Το 70% των ανθρώπων με οστεοαρθρίτιδα έχει κάποια διαταραχή ύπνου π.χ. δυσκολία στην έναρξη του ύπνου, ξύπνημα νωρίτερα από την επιθυμητή ώρα, ακόμα και πλήρη αϋπνία
|
ΕΥΡΕΤΗΡΙΟ (χρόνος ανάγνωσης: 5 λεπτά)
1. ΤΙ ΜΠΟΡΩ ΝΑ ΚΑΝΩ ΓΙΑ ΤΗΝ ΟΣΤΕΟΑΡΘΡΙΤΙΔΑ: ΒΕΛΤΙΩΣΗ ΥΠΝΟΥ - η αμφίδρομη σχέση ανάμεσα στον πόνο και τις διαταραχές ύπνου 2. ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΑ ΜΑΝΙΤΑΡΙΑ ΓΙΑ ΒΕΛΤΙΩΣΗ ΠΟΣΟΤΗΤΑΣ + ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ ΥΠΝΟΥ - τί είναι τα φαρμακευτικά μανιτάρια - ποια φαρμακευτικά μανιτάρια συστήνονται για τον ύπνο Παραπομπές (21) => Για να διασφαλιστεί η εγκυρότητα των άρθρων, χρησιμοποιώ μόνο αξιόπιστες πηγές, όπως δημοσιεύσεις σε επιστημονικά περιοδικά, ιδρύματα (νοσοκομεία, πανεπιστήμια κ.ά.), αναρτήσεις/βιβλία από επαγγελματίες υγείας κ.ο.κ. |
ΤΙ ΜΠΟΡΩ ΝΑ ΚΑΝΩ ΓΙΑ ΤΗΝ ΟΣΤΕΟΑΡΘΡΙΤΙΔΑ
|
1. ΤΙ ΜΠΟΡΩ ΝΑ ΚΑΝΩ ΓΙΑ ΤΗΝ ΟΣΤΕΟΑΡΘΡΙΤΙΔΑ: ΒΕΛΤΙΩΣΗ ΥΠΝΟΥ
η αμφίδρομη σχέση ανάμεσα στον πόνο από την οστεοαρθρίτιδα και τις διαταραχές ύπνου:
Στο ερώτημα "τί μπορώ να κάνω για την οστεοαρθρίτιδα ;" είδαμε στο προηγούμενο άρθρο είδαμε ότι μία από τις ενέργειες που προσφέρει σημαντική βοήθεια είναι η απώλεια βάρους.
Υπάρχει κάτι άλλο που μπορεί να κάνει εναλλακτικά ή συνδυαστικά ένας άνθρωπος με οστεοαρθρίτιδα ;
Ναι.
Η βελτίωση της ποσότητας αλλά και της ποιότητας του ύπνου.
Ας δούμε τα 2 σκέλη:
ΠΡΩΤΟ ΣΚΕΛΟΣ: ο πόνος από την οστεοαρθρίτιδα οδηγεί σε διαταραχές ύπνου:
Όπως γνωρίζουμε ήδη από το 2009, οι διαταραχές του ύπνου - σε μεγάλο βαθμό - παραμελούνται στην συνήθη κλινική φροντίδα των ασθενών με αρθρίτιδα (1).
Ωστόσο, με την οστεοαρθρίτιδα και τον πόνο που αυτή προκαλεί, δεν είναι πάντα εύκολο να υπάρξει επαρκής ύπνος.
Η οστεοαρθρίτιδα προκαλεί, μεταξύ άλλων, πόνο στις αρθρώσεις (2) και, ως εκ τούτου, η διαταραχή του ύπνου είναι διαδεδομένη στους ανθρώπους με επώδυνες ρευματολογικές παθήσεις (1), το οποίο επισημαίνεται από έναν σημαντικό αριθμό μελετών.
Για παράδειγμα,
- Το 2016, μία μελέτη ανέφερε "Είναι γνωστό ότι η οστεοαρθρίτιδα αυξάνει τον κίνδυνο διαταραχής του ύπνου" (3)
- Μία άλλη μελέτη που δημοσιεύθηκε το 2019 αναφέρει "Ο μη-βέλτιστος ύπνος είναι συνηθισμένος στους ανθρώπους που ζουν με την οστεοαρθρίτιδα" (4)
- Σε μία ακόμα μελέτη που δημοσιεύθηκε επίσης το 2019, ένα από τα βασικά ευρήματα ήταν "Σε ενήλικες ώριμης ηλικίας με οστεοαρθρίτιδα, η κακή ποιότητα ύπνου συσχετίζεται με περισσότερο πόνο και κόπωση" (5).
- Το 2020 δημοσιεύθηκε μία μελέτη σε σχεδόν 9.000 ανθρώπους και επιβεβαίωσε "την ισχυρή σχέση ανάμεσα στον πόνο που προκαλεί η οστεοαρθρίτιδας και την ανεπαρκή διάρκεια του ύπνου" (6).
Το πρόβλημα είναι τόσο διαδεδομένο όπου το Αμερικάνικο Ίδρυμα για την Αρθρίτιδα αναφέρει "Περίπου το 70% των ατόμων με οστεοαρθρίτιδα έχουν κάποια διαταραχή ύπνου. Τα προβλήματα κυμαίνονται από δυσκολία στην έναρξη του ύπνου ή δυσκολία διατήρησης του ύπνου, το ξύπνημα νωρίτερα από την επιθυμητή ώρα, ακόμα και πλήρης αϋπνία" (7).
Κλείνοντας, όπως αναφέρει μία ανασκόπηση της επιστημονικής βιβλιογραφίας που δημοσιεύθηκε πριν από λίγα χρόνια "Η πλειοψηφία των ανθρώπων που ζουν με χρόνιο πόνο βιώνουν κακής ποιότητα ύπνου και έχει υπολογιστεί ότι οι άνθρωποι που βιώνουν χρόνιο πόνο έχουν 18 φορές (!) περισσότερες πιθανότητες να πληρούν τα κριτήρια για την κλινική διάγνωση της αϋπνίας (8).
ΔΕΥΤΕΡΟ ΣΚΕΛΟΣ: οι διαταραχές ύπνου οδηγούν σε οστεοαρθρίτιδα:
Ωστόσο, υπάρχει μία αμφίδρομη σχέση :
- ο πόνος από την οστεοαρθρίτιδα προκαλεί διαταραχές ύπνου, αλλά και
- οι διαταραχές ύπνου αυξάνουν τον κίνδυνο για οστεοαρθρίτιδα.
Το 2009, μία επιστημονική δημοσίευση ανέφερε για την οστεοαρθρίτιδα ότι "Η διαταραχή του ύπνου δεν είναι μόνο συνέπεια του πόνου, αλλά είναι επίσης πιθανό να διαδραματίσει αναπόσπαστο ρόλο στην εκδήλωση του πόνου" (1).
Το 2016, τα ευρήματα μίας μελέτης έδειξε ότι η υπνική άπνοια αποτελεί ένα νέο ανεξάρτητο παράγοντας κινδύνου τόσο για την ανάπτυξη όσο και για την σοβαρότητα της οστεοαρθρίτιδας (9).
Το 2020, μία άλλη μελέτη ανέφερε "Η μικρότερη διάρκεια ύπνου αυξάνει την συχνότητα εμφάνισης οστεοαρθρίτιδας" (10).
Το 2022, μία ακόμα μελέτη διαπίστωσε ότι ο ύπνος μικρής διάρκειας έχει αιτιώδη επίδραση στον κίνδυνο για οστεοαρθρίτιδα (11).
η αμφίδρομη σχέση ανάμεσα στον πόνο από την οστεοαρθρίτιδα και τις διαταραχές ύπνου:
Στο ερώτημα "τί μπορώ να κάνω για την οστεοαρθρίτιδα ;" είδαμε στο προηγούμενο άρθρο είδαμε ότι μία από τις ενέργειες που προσφέρει σημαντική βοήθεια είναι η απώλεια βάρους.
Υπάρχει κάτι άλλο που μπορεί να κάνει εναλλακτικά ή συνδυαστικά ένας άνθρωπος με οστεοαρθρίτιδα ;
Ναι.
Η βελτίωση της ποσότητας αλλά και της ποιότητας του ύπνου.
Ας δούμε τα 2 σκέλη:
ΠΡΩΤΟ ΣΚΕΛΟΣ: ο πόνος από την οστεοαρθρίτιδα οδηγεί σε διαταραχές ύπνου:
Όπως γνωρίζουμε ήδη από το 2009, οι διαταραχές του ύπνου - σε μεγάλο βαθμό - παραμελούνται στην συνήθη κλινική φροντίδα των ασθενών με αρθρίτιδα (1).
Ωστόσο, με την οστεοαρθρίτιδα και τον πόνο που αυτή προκαλεί, δεν είναι πάντα εύκολο να υπάρξει επαρκής ύπνος.
Η οστεοαρθρίτιδα προκαλεί, μεταξύ άλλων, πόνο στις αρθρώσεις (2) και, ως εκ τούτου, η διαταραχή του ύπνου είναι διαδεδομένη στους ανθρώπους με επώδυνες ρευματολογικές παθήσεις (1), το οποίο επισημαίνεται από έναν σημαντικό αριθμό μελετών.
Για παράδειγμα,
- Το 2016, μία μελέτη ανέφερε "Είναι γνωστό ότι η οστεοαρθρίτιδα αυξάνει τον κίνδυνο διαταραχής του ύπνου" (3)
- Μία άλλη μελέτη που δημοσιεύθηκε το 2019 αναφέρει "Ο μη-βέλτιστος ύπνος είναι συνηθισμένος στους ανθρώπους που ζουν με την οστεοαρθρίτιδα" (4)
- Σε μία ακόμα μελέτη που δημοσιεύθηκε επίσης το 2019, ένα από τα βασικά ευρήματα ήταν "Σε ενήλικες ώριμης ηλικίας με οστεοαρθρίτιδα, η κακή ποιότητα ύπνου συσχετίζεται με περισσότερο πόνο και κόπωση" (5).
- Το 2020 δημοσιεύθηκε μία μελέτη σε σχεδόν 9.000 ανθρώπους και επιβεβαίωσε "την ισχυρή σχέση ανάμεσα στον πόνο που προκαλεί η οστεοαρθρίτιδας και την ανεπαρκή διάρκεια του ύπνου" (6).
Το πρόβλημα είναι τόσο διαδεδομένο όπου το Αμερικάνικο Ίδρυμα για την Αρθρίτιδα αναφέρει "Περίπου το 70% των ατόμων με οστεοαρθρίτιδα έχουν κάποια διαταραχή ύπνου. Τα προβλήματα κυμαίνονται από δυσκολία στην έναρξη του ύπνου ή δυσκολία διατήρησης του ύπνου, το ξύπνημα νωρίτερα από την επιθυμητή ώρα, ακόμα και πλήρης αϋπνία" (7).
Κλείνοντας, όπως αναφέρει μία ανασκόπηση της επιστημονικής βιβλιογραφίας που δημοσιεύθηκε πριν από λίγα χρόνια "Η πλειοψηφία των ανθρώπων που ζουν με χρόνιο πόνο βιώνουν κακής ποιότητα ύπνου και έχει υπολογιστεί ότι οι άνθρωποι που βιώνουν χρόνιο πόνο έχουν 18 φορές (!) περισσότερες πιθανότητες να πληρούν τα κριτήρια για την κλινική διάγνωση της αϋπνίας (8).
ΔΕΥΤΕΡΟ ΣΚΕΛΟΣ: οι διαταραχές ύπνου οδηγούν σε οστεοαρθρίτιδα:
Ωστόσο, υπάρχει μία αμφίδρομη σχέση :
- ο πόνος από την οστεοαρθρίτιδα προκαλεί διαταραχές ύπνου, αλλά και
- οι διαταραχές ύπνου αυξάνουν τον κίνδυνο για οστεοαρθρίτιδα.
Το 2009, μία επιστημονική δημοσίευση ανέφερε για την οστεοαρθρίτιδα ότι "Η διαταραχή του ύπνου δεν είναι μόνο συνέπεια του πόνου, αλλά είναι επίσης πιθανό να διαδραματίσει αναπόσπαστο ρόλο στην εκδήλωση του πόνου" (1).
Το 2016, τα ευρήματα μίας μελέτης έδειξε ότι η υπνική άπνοια αποτελεί ένα νέο ανεξάρτητο παράγοντας κινδύνου τόσο για την ανάπτυξη όσο και για την σοβαρότητα της οστεοαρθρίτιδας (9).
Το 2020, μία άλλη μελέτη ανέφερε "Η μικρότερη διάρκεια ύπνου αυξάνει την συχνότητα εμφάνισης οστεοαρθρίτιδας" (10).
Το 2022, μία ακόμα μελέτη διαπίστωσε ότι ο ύπνος μικρής διάρκειας έχει αιτιώδη επίδραση στον κίνδυνο για οστεοαρθρίτιδα (11).
2. ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΑ ΜΑΝΙΤΑΡΙΑ ΓΙΑ ΒΕΛΤΙΩΣΗ ΠΟΣΟΤΗΤΑΣ + ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ ΥΠΝΟΥ
τα φαρμακευτικά μανιτάρια εδραιώνονται:
H φαρμακευτική χρήση των μανιταριών αυξάνεται, γεγονός που υπογραμμίζεται τόσο από τις αυξανόμενες πωλήσεις όσο και από τον αυξανόμενο αριθμό επιστημονικών εργασιών και διεθνών συνεδρίων (12). Η ταχεία αύξηση του επιστημονικού ενδιαφέροντος για τα φαρμακευτικά μανιτάρια οδήγησε στην ίδρυση του Διεθνούς Επιστημονικού Περιοδικού των Φαρμακευτικών Μανιταριών (13).
Όπως ήταν αναμενόμενο, αυτή η τάση δεν πέρασε απαρατήρητη από τα Μέσα Μαζική ενημέρωσης. Ενδεικτικά, το 2018 και 2019, οι Τάιμς, το CNN και το euronews σε συνεργασία με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή ανέρτησαν άρθρα με τίτλους όπως "Μανιτάρια: η νέα Υπερτροφή" και "Επιστήμονες λένε ότι τα μανιτάρια είναι η υπερτροφή του μέλλοντος" (14-16).
Φυσικά, οι μανιταρόφιλοι/ες τα γνωρίζουν όλα αυτά και καταναλώνουν τα φαρμακευτικά μανιτάρια εδώ και χρόνια, είτε ως πρόληψη είτε για την συμπληρωματική αντιμετώπιση παθήσεων. Σύμφωνα με την Μυκητολογική Ένωση της Βόρειας Αμερικής τα μανιτάρια "θεωρούνται από τα πιο ισχυρά και αποτελεσματικά «υπερ-φάρμακα» που έχουν την δύναμη να προλαμβάνουν και θεραπεύουν διάφορες ασθένειες" (17).
τί είναι τα φαρμακευτικά μανιτάρια:
Σύμφωνα με τo Εθνικό Ινστιτούτο Καρκίνου των ΗΠΑ "Τα φαρμακευτικά μανιτάρια είναι μανιτάρια που χρησιμοποιούνται ως φάρμακο" (18), ενώ ανασκόπηση του 2023 αναφέρει "Τα φαρμακευτικά μανιτάρια θεωρούνται τρόφιμα νέας γενιάς (19).
Χρησιμοποιούνται για πρόληψη, ανακούφιση ή αντιμετώπιση πολλαπλών ασθενειών (20) και, όπως αναφέρει δημοσίευση στο διεθνές επιστημονικό περιοδικό των Μοριακών Επιστημών "Τα φαρμακευτικά μανιτάρια παρουσιάζουν ευρύ φάσμα φαρμακολογικών ευεργετικών δράσεων". Συνεχίζει επισημαίνοντας όχι μόνο το αυξανόμενο ενδιαφέρον για την μυκοθεραπεία αλλά και το ότι πολλά φαρμακευτικά μανιτάρια χρησιμοποιούνται ήδη στην κλινική πράξη (21). Επιπλέον, επιταχύνουν τον μεταβολισμό, βοηθούν στην καταπολέμηση της παχυσαρκίας και επιβραδύνουν την γήρανση. Οι τεράστιες θεραπευτικές ιδιότητες τους δεν είναι ακόμη πλήρως κατανοητές (19).
ποια φαρμακευτικά μανιτάρια συστήνονται για τον ύπνο:
H φαρμακευτική χρήση των μανιταριών αυξάνεται, γεγονός που υπογραμμίζεται τόσο από τις αυξανόμενες πωλήσεις όσο και από τον αυξανόμενο αριθμό επιστημονικών εργασιών και διεθνών συνεδρίων (12). Η ταχεία αύξηση του επιστημονικού ενδιαφέροντος για τα φαρμακευτικά μανιτάρια οδήγησε στην ίδρυση του Διεθνούς Επιστημονικού Περιοδικού των Φαρμακευτικών Μανιταριών (13).
Όπως ήταν αναμενόμενο, αυτή η τάση δεν πέρασε απαρατήρητη από τα Μέσα Μαζική ενημέρωσης. Ενδεικτικά, το 2018 και 2019, οι Τάιμς, το CNN και το euronews σε συνεργασία με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή ανέρτησαν άρθρα με τίτλους όπως "Μανιτάρια: η νέα Υπερτροφή" και "Επιστήμονες λένε ότι τα μανιτάρια είναι η υπερτροφή του μέλλοντος" (14-16).
Φυσικά, οι μανιταρόφιλοι/ες τα γνωρίζουν όλα αυτά και καταναλώνουν τα φαρμακευτικά μανιτάρια εδώ και χρόνια, είτε ως πρόληψη είτε για την συμπληρωματική αντιμετώπιση παθήσεων. Σύμφωνα με την Μυκητολογική Ένωση της Βόρειας Αμερικής τα μανιτάρια "θεωρούνται από τα πιο ισχυρά και αποτελεσματικά «υπερ-φάρμακα» που έχουν την δύναμη να προλαμβάνουν και θεραπεύουν διάφορες ασθένειες" (17).
τί είναι τα φαρμακευτικά μανιτάρια:
Σύμφωνα με τo Εθνικό Ινστιτούτο Καρκίνου των ΗΠΑ "Τα φαρμακευτικά μανιτάρια είναι μανιτάρια που χρησιμοποιούνται ως φάρμακο" (18), ενώ ανασκόπηση του 2023 αναφέρει "Τα φαρμακευτικά μανιτάρια θεωρούνται τρόφιμα νέας γενιάς (19).
Χρησιμοποιούνται για πρόληψη, ανακούφιση ή αντιμετώπιση πολλαπλών ασθενειών (20) και, όπως αναφέρει δημοσίευση στο διεθνές επιστημονικό περιοδικό των Μοριακών Επιστημών "Τα φαρμακευτικά μανιτάρια παρουσιάζουν ευρύ φάσμα φαρμακολογικών ευεργετικών δράσεων". Συνεχίζει επισημαίνοντας όχι μόνο το αυξανόμενο ενδιαφέρον για την μυκοθεραπεία αλλά και το ότι πολλά φαρμακευτικά μανιτάρια χρησιμοποιούνται ήδη στην κλινική πράξη (21). Επιπλέον, επιταχύνουν τον μεταβολισμό, βοηθούν στην καταπολέμηση της παχυσαρκίας και επιβραδύνουν την γήρανση. Οι τεράστιες θεραπευτικές ιδιότητες τους δεν είναι ακόμη πλήρως κατανοητές (19).
ποια φαρμακευτικά μανιτάρια συστήνονται για τον ύπνο:
|
Στην ανάρτηση "ΦΥΣΙΚΑ ΦΑΡΜΑΚΑ ΓΙΑ ΑΥΠΝΙΑ" παρουσιάζονται, συνοπτικά, τα 3 φαρμακευτικά μανιτάρια για καλύτερο ύπνο με φυσικό τρόπο, τα οποία έχουν δοκιμαστεί και σε ανθρώπινες μελέτες. Είναι τα εξής:
1. Γανόδερμα, το οποίο περιέχει 34 ηρεμιστικά/υπνωτικά συστατικά. 2. Ερίκιο, για μείωση διαταραχών ύπνου κατά 44% (!), καθώς και βελτίωση της ποιότητας της νυχτερινής ανάπαυσης. 3. Πόρια, για στατιστικά σημαντική αύξηση στην συνολική διάρκεια ύπνου. Τα φαρμακευτικά μανιτάρια μπορούν να χρησιμοποιηθούν είτε μεμονωμένα είτε συνδυαστικά. |
ΤΙ ΜΠΟΡΩ ΝΑ ΚΑΝΩ ΓΙΑ ΤΗΝ ΟΣΤΕΟΑΡΘΡΙΤΙΔΑ => ΒΕΛΤΙΩΣΗ ΥΠΝΟΥ με ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΑ ΜΑΝΙΤΑΡΙΑ
|
|
Για να ξεκινήσετε ή για οποιαδήποτε διευκρίνιση, είμαι στην διάθεση σας. Απλά, συμπληρώστε την φόρμα επικοινωνίας.
Ιωάννης Κιούσης, Στέλεχος Διατροφής και Διαιτολογίας. Χρησιμοποιώ τα φαρμακευτικά μανιτάρια από το 2012, τόσο σε εμένα και σε μέλη της οικογένειας μου, όσο και σε ανθρώπους που με προσεγγίζουν για ένα μεγάλο εύρος παθήσεων. |
Παραπομπές (21):
1. Smith, M.T., Quartana, P.J., Okonkwo, R.M. et al. Mechanisms by which sleep disturbance contributes to osteoarthritis pain: A conceptual model. Current Science Inc 13, 447–454 (2009). https://doi.org/10.1007/s11916-009-0073-2
https://link.springer.com/article/10.1007/s11916-009-0073-2
2. Osteoarthritis, Healthdirect Australia, August 2022
https://www.healthdirect.gov.au/osteoarthritis
3. Parmelee PA, Tighe CA, Dautovich ND. Sleep disturbance in osteoarthritis: linkages with pain, disability, and depressive symptoms. Arthritis Care Res (Hoboken). 2015 Mar;67(3):358-65. doi: 10.1002/acr.22459. PMID: 25283955; PMCID: PMC4342277.
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4342277/
4. Whibley D, Stelfox K, Henry AL, Tang NK, Kratz AL. Development of a hybrid sleep and physical activity improvement intervention for adults with osteoarthritis-related pain and sleep disturbance: a focus group study with potential users. British Journal of Pain. 2022;16(2):136-148. doi:10.1177/20494637211026049
https://journals.sagepub.com/doi/full/10.1177/20494637211026049
5. Whibley D, Braley TJ, Kratz AL, Murphy SL. Transient Effects of Sleep on Next-Day Pain and Fatigue in Older Adults With Symptomatic Osteoarthritis. J Pain. 2019 Nov;20(11):1373-1382. doi: 10.1016/j.jpain.2019.04.011. Epub 2019 May 11. PMID: 31085335.
https://www.jpain.org/article/S1526-5900(18)30989-1/fulltext
6. Cho Y, Jung B, Lee YJ, Kim M-r, Kim E-J, Sung W-S, et al. (2020) Association between sleep duration and osteoarthritis and their prevalence in Koreans: A cross-sectional study. PLoS ONE 15(4): e0230481. https://doi.org/10.1371/journal.pone.0230481
https://journals.plos.org/plosone/article?id=10.1371/journal.pone.0230481
7. Osteoarthritis and Sleep, Arthritis Foundation, 3/15/22
https://www.arthritis.org/health-wellness/healthy-living/managing-pain/fatigue-sleep/osteoarthritis-and-sleep
8. Whibley, Daniel PhD*,†,‡,§; AlKandari, Nourah*; Kristensen, Kaja BA*,∥; Barnish, Max PhD¶; Rzewuska, Magdalena PhD#; Druce, Katie L. PhD**; Tang, Nicole K.Y. DPhil††. Sleep and Pain: A Systematic Review of Studies of Mediation. The Clinical Journal of Pain 35(6):p 544-558, June 2019. | DOI: 10.1097/AJP.0000000000000697
https://journals.lww.com/clinicalpain/fulltext/2019/06000/sleep_and_pain__a_systematic_review_of_studies_of.14.aspx
9. Obstructive sleep apnea is a risk factor for osteoarthritis Asiye Kanbay, Oguz Kokturk, Aylin Pihtili, Erkan Ceylan, Selcan Tulu, Ercan Madenci, Handan Köseoglu, Johan Verbraecken European Respiratory Journal Sep 2016, 48 (suppl 60) PA340; DOI: 10.1183/13993003.congress-2016.PA340
https://erj.ersjournals.com/content/48/suppl_60/PA340
10. Cho Y, Jung B, Lee YJ, Kim MR, Kim EJ, Sung WS, Ha IH. Association between sleep duration and osteoarthritis and their prevalence in Koreans: A cross-sectional study. PLoS One. 2020 Apr 27;15(4):e0230481. doi: 10.1371/journal.pone.0230481. PMID: 32339178; PMCID: PMC7185595.
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC7185595/
11. Ni J, Zhou W, Cen H, Chen G, Huang J, Yin K, Sui C. Evidence for causal effects of sleep disturbances on risk for osteoarthritis: a univariable and multivariable Mendelian randomization study. Osteoarthritis Cartilage. 2022 Mar;30(3):443-450. doi: 10.1016/j.joca.2021.11.021. Epub 2021 Dec 7. PMID: 34890811.
https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S1063458421009845
12. Ulrike Lindequist, Ha Won Kim, Evelin Tiralongo, Leo Van Griensven, "Medicinal Mushrooms", Evidence-Based Complementary and Alternative Medicine, vol. 2014, Article ID 806180, 2 pages, 2014. https://doi.org/10.1155/2014/806180
https://www.hindawi.com/journals/ecam/2014/806180/
13. International Journal of Medicinal Mushrooms,
https://www.begellhouse.com/journals/medicinal-mushrooms.html
14. The Times, Mushrooms: the new superfood
https://www.thetimes.co.uk/article/mushrooms-the-new-superfood-pdrvskxw5
15. The humble mushroom is the newest superfood The Conversation By Robert Beelman, The Conversation 5 minute read Published 4:53 AM EDT, Wed April 25, 2018
https://edition.cnn.com/2018/04/25/health/mushrooms-food-partner/index.html
16. Scientists say mushrooms are the superfood of the future In partnership with The European Commission, By Euronews Published on 16/12/2019 - 10:59
https://www.euronews.com/next/2019/12/16/scientists-say-mushrooms-are-the-superfood-of-the-future
17. Scientific Research & Medicinal Fungi, Dianna Smith, North American Mycological Association
https://namyco.org/scientific-research-medicinal-fungi/
18. National Cancer Institute, June 8, 2023, Medicinal Mushrooms (PDQ®)–Patient Version
https://www.cancer.gov/about-cancer/treatment/cam/patient/mushrooms-pdq
19. Łysakowska P, Sobota A, Wirkijowska A. Medicinal Mushrooms: Their Bioactive Components, Nutritional Value and Application in Functional Food Production-A Review. Molecules. 2023 Jul 14;28(14):5393. doi: 10.3390/molecules28145393. PMID: 37513265; PMCID: PMC10384337.
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC10384337/
20. Bioactive Food as Dietary Interventions for Arthritis and Related Inflammatory Diseases (Second Edition), 2019
https://www.sciencedirect.com/topics/biochemistry-genetics-and-molecular-biology/medicinal-mushroom
21. Venturella G, Ferraro V, Cirlincione F, Gargano ML. Medicinal Mushrooms: Bioactive Compounds, Use, and Clinical Trials. Int J Mol Sci. 2021 Jan 10;22(2):634. doi: 10.3390/ijms22020634. PMID: 33435246; PMCID: PMC7826851.
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC7826851/
1. Smith, M.T., Quartana, P.J., Okonkwo, R.M. et al. Mechanisms by which sleep disturbance contributes to osteoarthritis pain: A conceptual model. Current Science Inc 13, 447–454 (2009). https://doi.org/10.1007/s11916-009-0073-2
https://link.springer.com/article/10.1007/s11916-009-0073-2
2. Osteoarthritis, Healthdirect Australia, August 2022
https://www.healthdirect.gov.au/osteoarthritis
3. Parmelee PA, Tighe CA, Dautovich ND. Sleep disturbance in osteoarthritis: linkages with pain, disability, and depressive symptoms. Arthritis Care Res (Hoboken). 2015 Mar;67(3):358-65. doi: 10.1002/acr.22459. PMID: 25283955; PMCID: PMC4342277.
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4342277/
4. Whibley D, Stelfox K, Henry AL, Tang NK, Kratz AL. Development of a hybrid sleep and physical activity improvement intervention for adults with osteoarthritis-related pain and sleep disturbance: a focus group study with potential users. British Journal of Pain. 2022;16(2):136-148. doi:10.1177/20494637211026049
https://journals.sagepub.com/doi/full/10.1177/20494637211026049
5. Whibley D, Braley TJ, Kratz AL, Murphy SL. Transient Effects of Sleep on Next-Day Pain and Fatigue in Older Adults With Symptomatic Osteoarthritis. J Pain. 2019 Nov;20(11):1373-1382. doi: 10.1016/j.jpain.2019.04.011. Epub 2019 May 11. PMID: 31085335.
https://www.jpain.org/article/S1526-5900(18)30989-1/fulltext
6. Cho Y, Jung B, Lee YJ, Kim M-r, Kim E-J, Sung W-S, et al. (2020) Association between sleep duration and osteoarthritis and their prevalence in Koreans: A cross-sectional study. PLoS ONE 15(4): e0230481. https://doi.org/10.1371/journal.pone.0230481
https://journals.plos.org/plosone/article?id=10.1371/journal.pone.0230481
7. Osteoarthritis and Sleep, Arthritis Foundation, 3/15/22
https://www.arthritis.org/health-wellness/healthy-living/managing-pain/fatigue-sleep/osteoarthritis-and-sleep
8. Whibley, Daniel PhD*,†,‡,§; AlKandari, Nourah*; Kristensen, Kaja BA*,∥; Barnish, Max PhD¶; Rzewuska, Magdalena PhD#; Druce, Katie L. PhD**; Tang, Nicole K.Y. DPhil††. Sleep and Pain: A Systematic Review of Studies of Mediation. The Clinical Journal of Pain 35(6):p 544-558, June 2019. | DOI: 10.1097/AJP.0000000000000697
https://journals.lww.com/clinicalpain/fulltext/2019/06000/sleep_and_pain__a_systematic_review_of_studies_of.14.aspx
9. Obstructive sleep apnea is a risk factor for osteoarthritis Asiye Kanbay, Oguz Kokturk, Aylin Pihtili, Erkan Ceylan, Selcan Tulu, Ercan Madenci, Handan Köseoglu, Johan Verbraecken European Respiratory Journal Sep 2016, 48 (suppl 60) PA340; DOI: 10.1183/13993003.congress-2016.PA340
https://erj.ersjournals.com/content/48/suppl_60/PA340
10. Cho Y, Jung B, Lee YJ, Kim MR, Kim EJ, Sung WS, Ha IH. Association between sleep duration and osteoarthritis and their prevalence in Koreans: A cross-sectional study. PLoS One. 2020 Apr 27;15(4):e0230481. doi: 10.1371/journal.pone.0230481. PMID: 32339178; PMCID: PMC7185595.
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC7185595/
11. Ni J, Zhou W, Cen H, Chen G, Huang J, Yin K, Sui C. Evidence for causal effects of sleep disturbances on risk for osteoarthritis: a univariable and multivariable Mendelian randomization study. Osteoarthritis Cartilage. 2022 Mar;30(3):443-450. doi: 10.1016/j.joca.2021.11.021. Epub 2021 Dec 7. PMID: 34890811.
https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S1063458421009845
12. Ulrike Lindequist, Ha Won Kim, Evelin Tiralongo, Leo Van Griensven, "Medicinal Mushrooms", Evidence-Based Complementary and Alternative Medicine, vol. 2014, Article ID 806180, 2 pages, 2014. https://doi.org/10.1155/2014/806180
https://www.hindawi.com/journals/ecam/2014/806180/
13. International Journal of Medicinal Mushrooms,
https://www.begellhouse.com/journals/medicinal-mushrooms.html
14. The Times, Mushrooms: the new superfood
https://www.thetimes.co.uk/article/mushrooms-the-new-superfood-pdrvskxw5
15. The humble mushroom is the newest superfood The Conversation By Robert Beelman, The Conversation 5 minute read Published 4:53 AM EDT, Wed April 25, 2018
https://edition.cnn.com/2018/04/25/health/mushrooms-food-partner/index.html
16. Scientists say mushrooms are the superfood of the future In partnership with The European Commission, By Euronews Published on 16/12/2019 - 10:59
https://www.euronews.com/next/2019/12/16/scientists-say-mushrooms-are-the-superfood-of-the-future
17. Scientific Research & Medicinal Fungi, Dianna Smith, North American Mycological Association
https://namyco.org/scientific-research-medicinal-fungi/
18. National Cancer Institute, June 8, 2023, Medicinal Mushrooms (PDQ®)–Patient Version
https://www.cancer.gov/about-cancer/treatment/cam/patient/mushrooms-pdq
19. Łysakowska P, Sobota A, Wirkijowska A. Medicinal Mushrooms: Their Bioactive Components, Nutritional Value and Application in Functional Food Production-A Review. Molecules. 2023 Jul 14;28(14):5393. doi: 10.3390/molecules28145393. PMID: 37513265; PMCID: PMC10384337.
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC10384337/
20. Bioactive Food as Dietary Interventions for Arthritis and Related Inflammatory Diseases (Second Edition), 2019
https://www.sciencedirect.com/topics/biochemistry-genetics-and-molecular-biology/medicinal-mushroom
21. Venturella G, Ferraro V, Cirlincione F, Gargano ML. Medicinal Mushrooms: Bioactive Compounds, Use, and Clinical Trials. Int J Mol Sci. 2021 Jan 10;22(2):634. doi: 10.3390/ijms22020634. PMID: 33435246; PMCID: PMC7826851.
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC7826851/
