Κόρντισεπς : κλινικές μελέτες (ανοιχτές ή διπλές τυφλές)
Ευρετήριο
|
1. Σωματική απόδοση & ποιότητας ζωής
2. Αντιγήρανση & καταπολέμηση ελεύθερων ριζών 3. Αναπνευστικό σύστημα 4. Νεφρά 5. Διαβήτης |
6. Ερωτική διάθεση & ενδοκρινικά συστήματα
7. Oλική χοληστερόλη, τριγλυκερίδια, HDL & αθηροσκλήρωση 8. Καρδιαγγειακό σύστημα 9. Ηπατική λειτουργία 10. Καρκίνος πνεύμονα & κακοήθεις νεοπλασίες |
1. Σωματική απόδοση & ποιότητα ζωής
Α. Ηλικιωμένοι άνθρωποι έλαβαν μέρος σε μία διπλή-τυφλή ελεγχόμενη με εικονικό φάρμακο κλινική μελέτη ώστε να διερευνηθούν οι επιδράσεις του κόρντισεπς :
α. στο αίσθημα της κόπωσης, και
β. σε άλλα συμπτώματα που σχετίζονται με την γήρανση.
Στην ομάδα ελέγχου που έλαβε το εικονικό φάρμακο δεν διαπιστώθηκε βελτίωση των συμπτωμάτων, ενώ στην ομάδα κόρντισεπς οι περισσότεροι συμμετέχοντες ανέφεραν συνολική κλινική βελτίωση.
Οι υποκειμενικές βελτιώσεις αφορούσαν τους εξής τομείς:
1. ανοχή στο κρύο,
2. κόπωση,
3. ζάλη-ίλιγγος
4. εμβοές,
5. συχνή νυκτουρία,
6. υποσεξουαλικότητα, και
7. αμνησία
Η ημερήσια δοσολογία ήταν 3 γραμμάρια για 3 μήνες.
2. Τα ευρήματα άλλης κλινικής μελέτης έδειξαν ότι η λήψη κόρντισεπς για 30 ημέρες από ασθενείς με αναπνευστικές παθήσεις τους έκανε να νιώσουν μεγαλύτερη σωματική δύναμη, ενώ κάποιοι από αυτούς ήταν σε θέση να τρέξουν για 200 μέτρα.
Η λήψη κόρντισεπς φάνηκε να είναι ιδιαίτερα αποτελεσματική με συνολικό δείκτη αποτελεσματικότητας 82,9%, σε σύγκριση με το 40,2% στην ομάδα ελέγχου (p <0,01).
3. Μελέτη για την μακροχρόνια λήψη Κόρντισεπς σε συνδυασμό με την καθιερωμένη θεραπεια σε άτομα με χρόνια καρδιακή ανεπάρκεια αποτέλεσε αντικείμενο μελέτης σε ασθενείς που χρησιμοποιούσαν τα εξής φάρμακα: διγοξίνη, υδροχλωροθειαζίδη, δινοτρυγική ισοσορβίδη, φουροσεμίδη, λανατοσιδη, ντοπαμίνη, ντοβουταμίνη.
Η συμπληρωματική μακροχρόνια (26 ± 3 μήνες) λήψη κόρντισεπς (ημερήσια δοσολογια 3 έως 4 γραμμάρια) οδήγησε σε σημαντικά μεγαλύτερες βελτιώσεις στην ποιότητα ζωής σε σχέση με την ομάδα ελέγχο που έλαβε μόνο την καθιερωμένη φαρμακευτική αγωγή.
Οι παράμετροι για την ποιότητας ζωής συμπεριελάμβαναν βελτιώσεις στην :
α. γενική φυσική κατάσταση,
β. ψυχική υγεία,
γ. σεξουαλική διάθεση, και
δ. καρδιακή λειτουργία
Α. Ηλικιωμένοι άνθρωποι έλαβαν μέρος σε μία διπλή-τυφλή ελεγχόμενη με εικονικό φάρμακο κλινική μελέτη ώστε να διερευνηθούν οι επιδράσεις του κόρντισεπς :
α. στο αίσθημα της κόπωσης, και
β. σε άλλα συμπτώματα που σχετίζονται με την γήρανση.
Στην ομάδα ελέγχου που έλαβε το εικονικό φάρμακο δεν διαπιστώθηκε βελτίωση των συμπτωμάτων, ενώ στην ομάδα κόρντισεπς οι περισσότεροι συμμετέχοντες ανέφεραν συνολική κλινική βελτίωση.
Οι υποκειμενικές βελτιώσεις αφορούσαν τους εξής τομείς:
1. ανοχή στο κρύο,
2. κόπωση,
3. ζάλη-ίλιγγος
4. εμβοές,
5. συχνή νυκτουρία,
6. υποσεξουαλικότητα, και
7. αμνησία
Η ημερήσια δοσολογία ήταν 3 γραμμάρια για 3 μήνες.
2. Τα ευρήματα άλλης κλινικής μελέτης έδειξαν ότι η λήψη κόρντισεπς για 30 ημέρες από ασθενείς με αναπνευστικές παθήσεις τους έκανε να νιώσουν μεγαλύτερη σωματική δύναμη, ενώ κάποιοι από αυτούς ήταν σε θέση να τρέξουν για 200 μέτρα.
Η λήψη κόρντισεπς φάνηκε να είναι ιδιαίτερα αποτελεσματική με συνολικό δείκτη αποτελεσματικότητας 82,9%, σε σύγκριση με το 40,2% στην ομάδα ελέγχου (p <0,01).
3. Μελέτη για την μακροχρόνια λήψη Κόρντισεπς σε συνδυασμό με την καθιερωμένη θεραπεια σε άτομα με χρόνια καρδιακή ανεπάρκεια αποτέλεσε αντικείμενο μελέτης σε ασθενείς που χρησιμοποιούσαν τα εξής φάρμακα: διγοξίνη, υδροχλωροθειαζίδη, δινοτρυγική ισοσορβίδη, φουροσεμίδη, λανατοσιδη, ντοπαμίνη, ντοβουταμίνη.
Η συμπληρωματική μακροχρόνια (26 ± 3 μήνες) λήψη κόρντισεπς (ημερήσια δοσολογια 3 έως 4 γραμμάρια) οδήγησε σε σημαντικά μεγαλύτερες βελτιώσεις στην ποιότητα ζωής σε σχέση με την ομάδα ελέγχο που έλαβε μόνο την καθιερωμένη φαρμακευτική αγωγή.
Οι παράμετροι για την ποιότητας ζωής συμπεριελάμβαναν βελτιώσεις στην :
α. γενική φυσική κατάσταση,
β. ψυχική υγεία,
γ. σεξουαλική διάθεση, και
δ. καρδιακή λειτουργία
2. Αντιγήρανση & καταπολέμηση ελεύθερων ριζών
Υπάρχουν δεδομένα που υποδεικνύουν ότι κατά την γήρανση, παρατηρείται σημαντική συσσώρευση περίσσειας ελεύθερων ριζών, η οποία προκαλεί οξειδωτική βλάβη στα κύτταρα.
Ένας μηχανισμός που μειώνει σημαντικά τις αρνητικές επιδράσεις των ελεύθερων ριζών είναι το υπεροξείδιο της δισμουτάσης (superoxide dismutase - SOD).
Κλινικές μελέτες διερεύνησαν τις αντιγηραντικές επιδράσεις του Κόρντισεπς σε σχέση με την ικανότητα του να ενεργοποιεί το υπεροξείδιο της δισμουτάσης στην δέσμευση των ελεύθερων ριζών.
Α. Σε ελεγχόμενες με εικονικό φάρμακο κλινικές μελέτες, οι εξασθενημένοι ηλικιωμένοι ασθενείς (60 έως 84 ετών) έλαβαν κόρντισεπς για 3 μήνες (ημερήσια δοσολογια: 3 γραμμάρια).
Η πλειοψηφία παρουσίασε κλινική, υποκειμενική βελτίωση, και παράλληλα παρατηρήθηκε σημαντική αύξηση της δραστικότητας του υπεροξείδιο της δισμουτάσης στην ομάδα ασθενών που έλαβαν το Κόρντισεπς, η οποία ήταν σημαντικά καλύτερη σε σχέση με την ομάδα ασθενών που έλαβε το εικονικό φάρμακο.
Επιπρόσθετα, τα επίπεδα της μαλονιοδιαλδεΰδης του πλάσματος (ένα είδος ελεύθερης ρίζας) μειώθηκαν σημαντικά στους ηλικιωμένους ασθενείς που έλαβαν το κόρντισεπς, ενώ δεν υπήρξε σημαντική αλλαγή στην ομάδα ελέγχου.
Επίσης, το υπεροξείδιο της δισμουτάσης και η μαλονιοδιαλδεΰδη βελτιώθηκαν σε τέτοιο βαθμό όπου οι ηλικιωμένοι ασθενείς παρουσίασαν καλύτερα επίπεδα ακόμα και σε σύγκριση με νεαρά άτομα ηλικίας 17 έως 20 ετών.
Β. Η αύξηση του υπεροξειδίου της δισμουτάσης έχει συσχετιστεί με μια αξιοσημείωτη κλινική βελτίωση σε ηλικιωμένους ασθενείς (ηλικίας 56-79 ετών) σε δύο ανοικτές κλινικές μελέτες:
1. Στην πρώτη μελέτη, η λήψη Κόρντισεπς (ημερήσια δοσολογια 3 γραμμάρια για 3 εβδομάδες), από ηλικιωμένα άτομα με χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια (ΧΑΠ) οδήγησε σε αξιοσημείωτη βελτίωση στους εξής τομείς :
1. βήχας,
2. φλέγμα,
3. όρεξη,
4. ζωτικότητα, και
5. πνευμονικά συμπτώματα.
Ταυτόχρονα, καταγράφηκε σημαντική αύξηση της δραστικότητας του υπεροξειδίου της δισμουτάσης.
2. Στην δεύτερη μελέτη, άτομα με χρόνια νεφρική δυσλειτουργία έλαβαν κόρντισεπς (δοσολογια 5 γραμμάρια ανά ημέρα) για 1 μήνα, και παρατηρήθηκε σημαντική αύξηση στη συνολική δραστικότητα του υπεροξειδίου της δισμουτάσης, ενώ οι συγκεντρώσεις λιποϋπεροξειδίου μειώθηκαν σημαντικά.
Υπάρχουν δεδομένα που υποδεικνύουν ότι κατά την γήρανση, παρατηρείται σημαντική συσσώρευση περίσσειας ελεύθερων ριζών, η οποία προκαλεί οξειδωτική βλάβη στα κύτταρα.
Ένας μηχανισμός που μειώνει σημαντικά τις αρνητικές επιδράσεις των ελεύθερων ριζών είναι το υπεροξείδιο της δισμουτάσης (superoxide dismutase - SOD).
Κλινικές μελέτες διερεύνησαν τις αντιγηραντικές επιδράσεις του Κόρντισεπς σε σχέση με την ικανότητα του να ενεργοποιεί το υπεροξείδιο της δισμουτάσης στην δέσμευση των ελεύθερων ριζών.
Α. Σε ελεγχόμενες με εικονικό φάρμακο κλινικές μελέτες, οι εξασθενημένοι ηλικιωμένοι ασθενείς (60 έως 84 ετών) έλαβαν κόρντισεπς για 3 μήνες (ημερήσια δοσολογια: 3 γραμμάρια).
Η πλειοψηφία παρουσίασε κλινική, υποκειμενική βελτίωση, και παράλληλα παρατηρήθηκε σημαντική αύξηση της δραστικότητας του υπεροξείδιο της δισμουτάσης στην ομάδα ασθενών που έλαβαν το Κόρντισεπς, η οποία ήταν σημαντικά καλύτερη σε σχέση με την ομάδα ασθενών που έλαβε το εικονικό φάρμακο.
Επιπρόσθετα, τα επίπεδα της μαλονιοδιαλδεΰδης του πλάσματος (ένα είδος ελεύθερης ρίζας) μειώθηκαν σημαντικά στους ηλικιωμένους ασθενείς που έλαβαν το κόρντισεπς, ενώ δεν υπήρξε σημαντική αλλαγή στην ομάδα ελέγχου.
Επίσης, το υπεροξείδιο της δισμουτάσης και η μαλονιοδιαλδεΰδη βελτιώθηκαν σε τέτοιο βαθμό όπου οι ηλικιωμένοι ασθενείς παρουσίασαν καλύτερα επίπεδα ακόμα και σε σύγκριση με νεαρά άτομα ηλικίας 17 έως 20 ετών.
Β. Η αύξηση του υπεροξειδίου της δισμουτάσης έχει συσχετιστεί με μια αξιοσημείωτη κλινική βελτίωση σε ηλικιωμένους ασθενείς (ηλικίας 56-79 ετών) σε δύο ανοικτές κλινικές μελέτες:
1. Στην πρώτη μελέτη, η λήψη Κόρντισεπς (ημερήσια δοσολογια 3 γραμμάρια για 3 εβδομάδες), από ηλικιωμένα άτομα με χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια (ΧΑΠ) οδήγησε σε αξιοσημείωτη βελτίωση στους εξής τομείς :
1. βήχας,
2. φλέγμα,
3. όρεξη,
4. ζωτικότητα, και
5. πνευμονικά συμπτώματα.
Ταυτόχρονα, καταγράφηκε σημαντική αύξηση της δραστικότητας του υπεροξειδίου της δισμουτάσης.
2. Στην δεύτερη μελέτη, άτομα με χρόνια νεφρική δυσλειτουργία έλαβαν κόρντισεπς (δοσολογια 5 γραμμάρια ανά ημέρα) για 1 μήνα, και παρατηρήθηκε σημαντική αύξηση στη συνολική δραστικότητα του υπεροξειδίου της δισμουτάσης, ενώ οι συγκεντρώσεις λιποϋπεροξειδίου μειώθηκαν σημαντικά.
3. Αναπνευστικό σύστημα
Σε μελέτες έχει παρατηρηθεί βελτίωση των κλινικών συμπτωμάτων σε αναπνευστικές παθήσεις μετά από λήψη Κόρντισεπς.
1. Σε μελέτη, η πλειοψηφία των ασθενών με παθήσεις όπως χρόνια βρογχίτιδα, βρογχικό άσθμα ή πνευμονική καρδία, ανέφεραν σημαντική κλινική βελτίωση (p <0,01) μετά τη λήψη Κόρντισεπς (δοσολογία 3 γραμμάρια ανά ημέρα για 2 έως 12 εβδομάδες) .
2. Σε άλλη μελέτη, οι ασθενείς με διάφορες αναπνευστικές παθήσεις που έλαβαν κόρντισεπς (δοσολογια 3 γραμμάρια ανά ημέρα για 4 εβδομάδες), βελτιώθηκαν (p <0,01) στον ίδιο βαθμό που βελτιώθηκε και η ομάδα ελέγχου που έλαβε αγωγή με γνωστό φάρμακο.
3. Σε άλλες μελέτες, η λήψη κόρντισεπς (δοσολογία 3 ή 4,5 γραμμάρια ανά ημέρα για 4 εβδομάδες) από άτομα με χρόνια βρογχίτιδα ή βρογχίτιδα με άσθμα είχε ως αποτέλεσμα πολύ υψηλά ποσοστά κλινικής βελτίωσης (p <0,01), σε σχέση με την ομάδα ελέγχου.
4. Το Κόρντισεπς έχει χρησιμοποιηθεί συνδυαστικά με άλλα φάρμακα από ασθενείς με πνευμονική καρδία, είτε οξεία είτε επαναλαμβανόμενη οξεία σε πρώτου έως τρίτου βαθμού δυσλειτουργία καρδιάς-πνεύμονα.
Το Κόρντισεπς (δοσολογια 4,5 γραμμάρια ανά ημέρα για 30 ημέρες) στην βασική θεραπεία της εισπνοής οξυγόνου και αντιβιοτικών οδήγησε σε ένα συνολικό ποσοστό εξαιρετικής βελτίωσης όταν αξιολογήθηκαν τα συμπτώματα, όπως :
- δυσκολία κατά την αναπνοή,
- βήχας και απόχρεμψη,
- ύπνος,
- συναισθηματική πνευματική κατάσταση,
- αναπνευστικές λειτουργίες, και
- καρδιακές λειτουργίες.
Αυτές οι βελτιώσεις ήταν σημαντικά μεγαλύτερες σε σχέση με την ομάδα ελέγχου που έλαβε την βασική θεραπεια χωρίς την λήψη Κόρντισεπς.
5. Σε μία μελέτη, η συνδυαστική χρήση Κόρντισεπς (δοσολογία 3 γραμμάρια ανά ημέρα για 10 ημέρες) με δυτικά φάρμακα (αστεμιζόλη 10 mg ανά ημέρα και κετοτιφαίνη 2 mg ανά ημέρα) στην θεραπεία ασθενών με βήχα ισοδύναμο άσθματος συσχετίστηκε με βελτίωση 81% (n = 32), η οποία ήταν μεγαλύτερη από το 61% της ομάδας ελέγχου (n = 18) που έλαβε θεραπεία μόνο με φάρμακα (p <0,05).
Επιπλέον, η ομάδα Κόρντισεπς είχε ταχύτερη ανακούφιση από τα συμπτώματα του βήχα (σε διάστημα 5 ημερών κατά μέσο όρο) σε σύγκριση με την ομάδα ελέγχου (9 ημέρες).
Επίσης, η λήψη κόρντισεπς για 10 ημέρες βελτίωσε τις λειτουργίες των πνευμόνων: ο αναγκαστικός εκπνεόμενος όγκος στο πρώτο δευτερόλεπτο (FEV1.0) αυξήθηκε περίπου 15%
Σε μελέτες έχει παρατηρηθεί βελτίωση των κλινικών συμπτωμάτων σε αναπνευστικές παθήσεις μετά από λήψη Κόρντισεπς.
1. Σε μελέτη, η πλειοψηφία των ασθενών με παθήσεις όπως χρόνια βρογχίτιδα, βρογχικό άσθμα ή πνευμονική καρδία, ανέφεραν σημαντική κλινική βελτίωση (p <0,01) μετά τη λήψη Κόρντισεπς (δοσολογία 3 γραμμάρια ανά ημέρα για 2 έως 12 εβδομάδες) .
2. Σε άλλη μελέτη, οι ασθενείς με διάφορες αναπνευστικές παθήσεις που έλαβαν κόρντισεπς (δοσολογια 3 γραμμάρια ανά ημέρα για 4 εβδομάδες), βελτιώθηκαν (p <0,01) στον ίδιο βαθμό που βελτιώθηκε και η ομάδα ελέγχου που έλαβε αγωγή με γνωστό φάρμακο.
3. Σε άλλες μελέτες, η λήψη κόρντισεπς (δοσολογία 3 ή 4,5 γραμμάρια ανά ημέρα για 4 εβδομάδες) από άτομα με χρόνια βρογχίτιδα ή βρογχίτιδα με άσθμα είχε ως αποτέλεσμα πολύ υψηλά ποσοστά κλινικής βελτίωσης (p <0,01), σε σχέση με την ομάδα ελέγχου.
4. Το Κόρντισεπς έχει χρησιμοποιηθεί συνδυαστικά με άλλα φάρμακα από ασθενείς με πνευμονική καρδία, είτε οξεία είτε επαναλαμβανόμενη οξεία σε πρώτου έως τρίτου βαθμού δυσλειτουργία καρδιάς-πνεύμονα.
Το Κόρντισεπς (δοσολογια 4,5 γραμμάρια ανά ημέρα για 30 ημέρες) στην βασική θεραπεία της εισπνοής οξυγόνου και αντιβιοτικών οδήγησε σε ένα συνολικό ποσοστό εξαιρετικής βελτίωσης όταν αξιολογήθηκαν τα συμπτώματα, όπως :
- δυσκολία κατά την αναπνοή,
- βήχας και απόχρεμψη,
- ύπνος,
- συναισθηματική πνευματική κατάσταση,
- αναπνευστικές λειτουργίες, και
- καρδιακές λειτουργίες.
Αυτές οι βελτιώσεις ήταν σημαντικά μεγαλύτερες σε σχέση με την ομάδα ελέγχου που έλαβε την βασική θεραπεια χωρίς την λήψη Κόρντισεπς.
5. Σε μία μελέτη, η συνδυαστική χρήση Κόρντισεπς (δοσολογία 3 γραμμάρια ανά ημέρα για 10 ημέρες) με δυτικά φάρμακα (αστεμιζόλη 10 mg ανά ημέρα και κετοτιφαίνη 2 mg ανά ημέρα) στην θεραπεία ασθενών με βήχα ισοδύναμο άσθματος συσχετίστηκε με βελτίωση 81% (n = 32), η οποία ήταν μεγαλύτερη από το 61% της ομάδας ελέγχου (n = 18) που έλαβε θεραπεία μόνο με φάρμακα (p <0,05).
Επιπλέον, η ομάδα Κόρντισεπς είχε ταχύτερη ανακούφιση από τα συμπτώματα του βήχα (σε διάστημα 5 ημερών κατά μέσο όρο) σε σύγκριση με την ομάδα ελέγχου (9 ημέρες).
Επίσης, η λήψη κόρντισεπς για 10 ημέρες βελτίωσε τις λειτουργίες των πνευμόνων: ο αναγκαστικός εκπνεόμενος όγκος στο πρώτο δευτερόλεπτο (FEV1.0) αυξήθηκε περίπου 15%
4. Νεφρά
Α. Επιδράσεις σε νεφρικές λειτουργίες
1. 30 άτομα με χρόνια νεφρική ανεπάρκεια, έλαβαν Κόρντισεπς (δοσολογια 6 γραμμάρια ανά ημέρα για 30 ημέρες), και βελτιώθηκαν σημαντικά οι νεφρικές λειτουργίες. Πιο συγκεκριμένα :
- η κρεατινίνη ορού (serum creatinine) μειώθηκε σημαντικά,
- η κάθαρση κρεατινίνης (creatinine clearance) αυξήθηκε δραματικά,
- το άζωτο ουρίας αίματος (blood urea nitrogen) μειώθηκε σημαντικά.
Επίσης, διαπιστώθηκε δραματική βελτίωση στην αναιμία: η αιμοσφαιρίνη & τα ερυθροκύτταρα (RBC) αυξήθηκαν σημαντικά, ενώ η ωρίμανση των λεμφοκυττάρων αυξήθηκε επίσης σημαντικά.
2. Άλλη μελέτη σε 37 άτομα με χρόνια νεφρική δυσλειτουργία και ανεπάρκεια, χορηγήθηκε κόρντισεπς (δοσολογία 5 γραμμάρια για 1 μήνα). Τα αποτελέσματα ήταν τα εξής :
- πολύ σημαντική μείωση στο άζωτο ουρίας αίματος και στην κρεατινίνη ορού, και
- μια αξιοσημείωτη βελτίωση των συμπτωμάτων.
Εκτός από την μειωμένη νεφρική λειτουργία, τα άτομα με νεφρική ανεπάρκεια ή δυσλειτουργία συχνά εμφανίζουν υπέρταση, πρωτεϊνουρία και αναιμία.
Η λήψη κόρντισεπς οδήγησε σε μείωση κατά 15% στην αρτηριακή πίεση αίματος, ενώ οι πρωτεΐνες στα ούρα επίσης μειώθηκαν δραματικά. Επίσης, υπήρξαν αξιοσημείωτες αυξήσεις στο υπεροξείδιο της δισμουτάση
3. Κλινικές μελέτες (δοσολογία 3 έως 5 γραμμάρια για 10 έως 12 μήνες) έδειξαν βελτιωμένη νεφρική λειτουργία από την χορήγηση κόρντισεπς σε άτομα με νεφρική ανεπάρκεια.
Β. Προστασία από νεφρική τοξικότητα
1. Η νεφροπροστατευτική δράση του Κόρντισεπς έναντι της τοξικότητας των αντιβιοτικών αμινογλυκοσίδη και κυκλοσπορίνη Α.
Διερευνήθηκε η προστατευτική επίδραση του Κόρντισεπς ενάντια στις νεφρικές βλάβες από το αντιβιοτικό αμινογλυκοσίδη σε ηλικιωμένους ασθενείς (53 έως 73 ετών) χωρίς ιστορικό νεφρικών παθήσεων.
Οι ασθενείς έλαβαν αμικασίνη για τη θεραπεία οξείων μολυσματικών ασθενειών που εμφάνιζαν: οξεία υποτροπή της χρόνιας βρογχίτιδας, πνευμονία, πλευρίτιδα, οξεία λοίμωξη του ανώτερου αναπνευστικού και οξεία εντερίτιδα.
Από την πρώτη ημέρα, οι ασθενείς έλαβαν Κόρντισεπς (6 γραμμάρια για 7 ημέρες) μαζί με αμικασίνη. Οι ασθενείς στην ομάδα ελέγχου έλαβαν αμικασίνη (0,4 γραμμάρια για 6 ημέρες) μαζί με εικονικό φάρμακο.
Βρέθηκε ότι η συσσωρευμένη Ν-ακετυλο-b-d-γλυκοζοαμινιδάση στα ούρα 24ωρου (n-acetyl-b-d-glucosaminidase - nag) είχε αυξηθεί σημαντικά (4 φορές στην ομάδα ελέγχου), ενώ είχε μόλις διπλασιαστεί στην ομάδα Κόρντισεπς.
2. Η κυκλοσπορίνη Α μειώνει την ανοσολογική απόρριψη μοσχευμάτων από τους λήπτες. Ωστόσο, η νεφροτοξικότητα που προκαλεί ήταν ένα κλινικό πρόβλημα, ιδίως στην μεταμόσχευση νεφρού.
Κλινική μελέτη έδειξε ότι η παράλληλη λήψη Κόρντισεπς (δοσολογια 3 γραμμάρια ανά ημέρα) και κυκλοσπορίνης Α (5 mg ανά κιλό, ημερησίως) για 15 ημέρες σε 30 ασθενείς με μεταμόσχευση νεφρού είχε καλύτερα κλινικά αποτελέσματα σε σχέση με την ομάδα ελέγχου που έλαβε μόνο κυκλοσπορίνη Α.
Ήπιες αυξήσεις στην κρεατινίνη ορού, στο άζωτο ουρίας αίματος (blood urea nitrogen, και στην Ν-ακετυλο-b-D-γλυκοζοαμινιδάση στα ούρα (n-acetyl-b-d-glucosaminidase) παρατηρήθηκαν στους ασθενείς που έλαβαν συνδυαστική θεραπεία, σε σύγκριση με τις σημαντικές αυξήσεις που παρατηρήθηκαν στην ομάδα ελέγχου που έλαβε μόνο κυκλοσπορίνη Α (p<0.05).
3. επίσης, το κόρντισεπς χρησιμοποιήθηκε στη θεραπεία ασθενών με τοξικότητα γενταμυκίνης.
Σε μια ανοικτή ελεγχόμενη κλινική μελέτη, ασθενείς με διεγνωσμένη νεφροτοξική βλάβη γενταμικίνης έλαβαν κόρντισεπς (δοσολογία 4,5 γραμμάρια ανά ημέρα), ενώ άλλοι 28 ασθενείς με τοξικότητα γενταμυκίνης στην ομάδα ελέγχου έλαβαν την συμβατική αγωγή.
Τα αποτελέσματα ήταν τα εξής :
- ρυθμός πλήρους κλινικής ανάκαμψης 6 ημερών ήταν σημαντικά υψηλότερος στην ομάδα κόρντισεπς σε σχέση με την ομάδα ελέγχου (p <0,01).
- ο αριθμός των ημερών που απαιτούνται για να γίνουν φυσιολογικές οι εξετάσεις ούρων ήταν σημαντικά χαμηλότερος στην ομάδα κόρντισεπς σε σύγκριση με την ομάδα ελέγχου (p <0,01).
Α. Επιδράσεις σε νεφρικές λειτουργίες
1. 30 άτομα με χρόνια νεφρική ανεπάρκεια, έλαβαν Κόρντισεπς (δοσολογια 6 γραμμάρια ανά ημέρα για 30 ημέρες), και βελτιώθηκαν σημαντικά οι νεφρικές λειτουργίες. Πιο συγκεκριμένα :
- η κρεατινίνη ορού (serum creatinine) μειώθηκε σημαντικά,
- η κάθαρση κρεατινίνης (creatinine clearance) αυξήθηκε δραματικά,
- το άζωτο ουρίας αίματος (blood urea nitrogen) μειώθηκε σημαντικά.
Επίσης, διαπιστώθηκε δραματική βελτίωση στην αναιμία: η αιμοσφαιρίνη & τα ερυθροκύτταρα (RBC) αυξήθηκαν σημαντικά, ενώ η ωρίμανση των λεμφοκυττάρων αυξήθηκε επίσης σημαντικά.
2. Άλλη μελέτη σε 37 άτομα με χρόνια νεφρική δυσλειτουργία και ανεπάρκεια, χορηγήθηκε κόρντισεπς (δοσολογία 5 γραμμάρια για 1 μήνα). Τα αποτελέσματα ήταν τα εξής :
- πολύ σημαντική μείωση στο άζωτο ουρίας αίματος και στην κρεατινίνη ορού, και
- μια αξιοσημείωτη βελτίωση των συμπτωμάτων.
Εκτός από την μειωμένη νεφρική λειτουργία, τα άτομα με νεφρική ανεπάρκεια ή δυσλειτουργία συχνά εμφανίζουν υπέρταση, πρωτεϊνουρία και αναιμία.
Η λήψη κόρντισεπς οδήγησε σε μείωση κατά 15% στην αρτηριακή πίεση αίματος, ενώ οι πρωτεΐνες στα ούρα επίσης μειώθηκαν δραματικά. Επίσης, υπήρξαν αξιοσημείωτες αυξήσεις στο υπεροξείδιο της δισμουτάση
3. Κλινικές μελέτες (δοσολογία 3 έως 5 γραμμάρια για 10 έως 12 μήνες) έδειξαν βελτιωμένη νεφρική λειτουργία από την χορήγηση κόρντισεπς σε άτομα με νεφρική ανεπάρκεια.
Β. Προστασία από νεφρική τοξικότητα
1. Η νεφροπροστατευτική δράση του Κόρντισεπς έναντι της τοξικότητας των αντιβιοτικών αμινογλυκοσίδη και κυκλοσπορίνη Α.
Διερευνήθηκε η προστατευτική επίδραση του Κόρντισεπς ενάντια στις νεφρικές βλάβες από το αντιβιοτικό αμινογλυκοσίδη σε ηλικιωμένους ασθενείς (53 έως 73 ετών) χωρίς ιστορικό νεφρικών παθήσεων.
Οι ασθενείς έλαβαν αμικασίνη για τη θεραπεία οξείων μολυσματικών ασθενειών που εμφάνιζαν: οξεία υποτροπή της χρόνιας βρογχίτιδας, πνευμονία, πλευρίτιδα, οξεία λοίμωξη του ανώτερου αναπνευστικού και οξεία εντερίτιδα.
Από την πρώτη ημέρα, οι ασθενείς έλαβαν Κόρντισεπς (6 γραμμάρια για 7 ημέρες) μαζί με αμικασίνη. Οι ασθενείς στην ομάδα ελέγχου έλαβαν αμικασίνη (0,4 γραμμάρια για 6 ημέρες) μαζί με εικονικό φάρμακο.
Βρέθηκε ότι η συσσωρευμένη Ν-ακετυλο-b-d-γλυκοζοαμινιδάση στα ούρα 24ωρου (n-acetyl-b-d-glucosaminidase - nag) είχε αυξηθεί σημαντικά (4 φορές στην ομάδα ελέγχου), ενώ είχε μόλις διπλασιαστεί στην ομάδα Κόρντισεπς.
2. Η κυκλοσπορίνη Α μειώνει την ανοσολογική απόρριψη μοσχευμάτων από τους λήπτες. Ωστόσο, η νεφροτοξικότητα που προκαλεί ήταν ένα κλινικό πρόβλημα, ιδίως στην μεταμόσχευση νεφρού.
Κλινική μελέτη έδειξε ότι η παράλληλη λήψη Κόρντισεπς (δοσολογια 3 γραμμάρια ανά ημέρα) και κυκλοσπορίνης Α (5 mg ανά κιλό, ημερησίως) για 15 ημέρες σε 30 ασθενείς με μεταμόσχευση νεφρού είχε καλύτερα κλινικά αποτελέσματα σε σχέση με την ομάδα ελέγχου που έλαβε μόνο κυκλοσπορίνη Α.
Ήπιες αυξήσεις στην κρεατινίνη ορού, στο άζωτο ουρίας αίματος (blood urea nitrogen, και στην Ν-ακετυλο-b-D-γλυκοζοαμινιδάση στα ούρα (n-acetyl-b-d-glucosaminidase) παρατηρήθηκαν στους ασθενείς που έλαβαν συνδυαστική θεραπεία, σε σύγκριση με τις σημαντικές αυξήσεις που παρατηρήθηκαν στην ομάδα ελέγχου που έλαβε μόνο κυκλοσπορίνη Α (p<0.05).
3. επίσης, το κόρντισεπς χρησιμοποιήθηκε στη θεραπεία ασθενών με τοξικότητα γενταμυκίνης.
Σε μια ανοικτή ελεγχόμενη κλινική μελέτη, ασθενείς με διεγνωσμένη νεφροτοξική βλάβη γενταμικίνης έλαβαν κόρντισεπς (δοσολογία 4,5 γραμμάρια ανά ημέρα), ενώ άλλοι 28 ασθενείς με τοξικότητα γενταμυκίνης στην ομάδα ελέγχου έλαβαν την συμβατική αγωγή.
Τα αποτελέσματα ήταν τα εξής :
- ρυθμός πλήρους κλινικής ανάκαμψης 6 ημερών ήταν σημαντικά υψηλότερος στην ομάδα κόρντισεπς σε σχέση με την ομάδα ελέγχου (p <0,01).
- ο αριθμός των ημερών που απαιτούνται για να γίνουν φυσιολογικές οι εξετάσεις ούρων ήταν σημαντικά χαμηλότερος στην ομάδα κόρντισεπς σε σύγκριση με την ομάδα ελέγχου (p <0,01).
5. Διαβήτης
Τυχαιοποιημένη μελέτη σε διαβητικά άτομα έδειξε ότι οι ασθενείς που έλαβαν κόρντισεπς (ημερήσια δοσολογία 3 γραμμάρια για 30 ημέρες) παράλληλα με άλλα παραδοσιακά κινέζικα βότανα είχαν σημαντικά υψηλότερη βελτίωση σε σχέση με την ομάδα ελέγχου που έλαβε μόνο παραδοσιακά κινέζικα βότανα χωρίς το κόρντισεπς.
Επίσης, το θετικό τεστ για πρωτεΐνες στα ούρα έγινε αρνητικό στους μισούς ασθενείς στην ομάδα κόρντισεπς, σε σύγκριση με κανέναν ασθενή στην ομάδα ελέγχου.
Τυχαιοποιημένη μελέτη σε διαβητικά άτομα έδειξε ότι οι ασθενείς που έλαβαν κόρντισεπς (ημερήσια δοσολογία 3 γραμμάρια για 30 ημέρες) παράλληλα με άλλα παραδοσιακά κινέζικα βότανα είχαν σημαντικά υψηλότερη βελτίωση σε σχέση με την ομάδα ελέγχου που έλαβε μόνο παραδοσιακά κινέζικα βότανα χωρίς το κόρντισεπς.
Επίσης, το θετικό τεστ για πρωτεΐνες στα ούρα έγινε αρνητικό στους μισούς ασθενείς στην ομάδα κόρντισεπς, σε σύγκριση με κανέναν ασθενή στην ομάδα ελέγχου.
6. Ερωτική διάθεση & ενδοκρινικά συστήματα
Α. Σε τρεις διπλές-τυφλές μελέτες, διερευνήθηκε η επίδραση του κόρντισεπς (δοσολογία 3 γραμμάρια για 40 ημέρες) στην μειωμένη λίμπιντο και στην μειωμένη ερωτική διάθεση - ορμή, καθώς και σε άλλα συναφή θέματα.
Συνολικά, συμμετείχαν 746 άτομα και κατά μέσο όρο η βελτίωση ήταν 65% (p < 0.001).
Πιο συγκεκριμένα, οι άνδρες είδαν βελτίωση στα εξής προβλήματα :
- ανικανότητα,
- πρόωρη εκσπερμάτιση,
- ποιότητα και ποσότητα σπερματοζωαρίων,
- μειωμένη λίμπιντο.
Οι γυναίκες είδαν βελτίωση στα εξής προβλήματα :
- μειωμένη λίμπτιντο,
- μειωμένες διαταραχές στην έμμηνο ρύση,
- μειωμένες βλεννώδεις κολπικές εκκρίσεις
Επίσης, αυξήθηκε ο 24-ωρος δείκτης ούρων 17-κετοστεροειδη & 17-υδροξυκορτικοστεροειδή στα άτομα που έλαβαν Κόρντισεπς, ενώ τα άτομα στην ομάδα ελέγχου είχαν πολύ μικρότερη αύξηση.
Αυτά τα αποτελέσματα έδειξαν ότι το κόρντισεπς ίσως επιδρά στην ερωτική διάθεση και τις ερωτικές λειτουργίες των ατόμων μέσω ορμονικών συστημάτων ή μέσω άμεσης επίδρασης στο σεξουαλικό κέντρο του εγκεφάλου και στα ερωτικά όργανα, παράλληλα με τις επιδράσεις στον άξονα υποθαλάμου-υπόφυσης-επινεφριδίων.
Β. Ανοιχτή μελέτη σε 22 άνδρες με ανικανότητα, οι οποίοι έλαβαν Κόρντισεπς (δοσολογια 3 γραμμάρια ανά ημέρα για 8 εβδομάδες).
Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι :
- περισσότεροι από το ένα τρίτο των ανδρών ήταν ικανοί για ερωτική επαφή, ενώ
- περισσότεροι από τους μισούς άνδρες εμφάνισαν κλινική βελτίωση σε κάποιο βαθμό.
Επίσης, σχετικά με τα σπερματοζωάρια:
- ο αριθμός τους αυξήθηκε σημαντικά (+ 33%).
- η συχνότητα εμφάνισης δυσμορφιών μειώθηκε (- 29%),
- αυξήθηκε ο ρυθμός επιβίωσης (+ 79%).
Από τους ερευνητές προτάθηκε ότι οι ανωτέρω βελτιώσεις ίσως οφείλονται εν μέρει στο γεγονός ότι το Κόρντισεπς είναι πλούσιο σε :
- αμινοξέα,
- βιταμίνες, και
- ιχνοστοιχεία (π.χ. ψευδάργυρος),
τα οποία είναι σημαντικά για την επιβίωση των σπερματοζωαρίων.
Α. Σε τρεις διπλές-τυφλές μελέτες, διερευνήθηκε η επίδραση του κόρντισεπς (δοσολογία 3 γραμμάρια για 40 ημέρες) στην μειωμένη λίμπιντο και στην μειωμένη ερωτική διάθεση - ορμή, καθώς και σε άλλα συναφή θέματα.
Συνολικά, συμμετείχαν 746 άτομα και κατά μέσο όρο η βελτίωση ήταν 65% (p < 0.001).
Πιο συγκεκριμένα, οι άνδρες είδαν βελτίωση στα εξής προβλήματα :
- ανικανότητα,
- πρόωρη εκσπερμάτιση,
- ποιότητα και ποσότητα σπερματοζωαρίων,
- μειωμένη λίμπιντο.
Οι γυναίκες είδαν βελτίωση στα εξής προβλήματα :
- μειωμένη λίμπτιντο,
- μειωμένες διαταραχές στην έμμηνο ρύση,
- μειωμένες βλεννώδεις κολπικές εκκρίσεις
Επίσης, αυξήθηκε ο 24-ωρος δείκτης ούρων 17-κετοστεροειδη & 17-υδροξυκορτικοστεροειδή στα άτομα που έλαβαν Κόρντισεπς, ενώ τα άτομα στην ομάδα ελέγχου είχαν πολύ μικρότερη αύξηση.
Αυτά τα αποτελέσματα έδειξαν ότι το κόρντισεπς ίσως επιδρά στην ερωτική διάθεση και τις ερωτικές λειτουργίες των ατόμων μέσω ορμονικών συστημάτων ή μέσω άμεσης επίδρασης στο σεξουαλικό κέντρο του εγκεφάλου και στα ερωτικά όργανα, παράλληλα με τις επιδράσεις στον άξονα υποθαλάμου-υπόφυσης-επινεφριδίων.
Β. Ανοιχτή μελέτη σε 22 άνδρες με ανικανότητα, οι οποίοι έλαβαν Κόρντισεπς (δοσολογια 3 γραμμάρια ανά ημέρα για 8 εβδομάδες).
Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι :
- περισσότεροι από το ένα τρίτο των ανδρών ήταν ικανοί για ερωτική επαφή, ενώ
- περισσότεροι από τους μισούς άνδρες εμφάνισαν κλινική βελτίωση σε κάποιο βαθμό.
Επίσης, σχετικά με τα σπερματοζωάρια:
- ο αριθμός τους αυξήθηκε σημαντικά (+ 33%).
- η συχνότητα εμφάνισης δυσμορφιών μειώθηκε (- 29%),
- αυξήθηκε ο ρυθμός επιβίωσης (+ 79%).
Από τους ερευνητές προτάθηκε ότι οι ανωτέρω βελτιώσεις ίσως οφείλονται εν μέρει στο γεγονός ότι το Κόρντισεπς είναι πλούσιο σε :
- αμινοξέα,
- βιταμίνες, και
- ιχνοστοιχεία (π.χ. ψευδάργυρος),
τα οποία είναι σημαντικά για την επιβίωση των σπερματοζωαρίων.
7. Oλική χοληστερόλη, τριγλυκερίδια, HDL & αθηροσκλήρωση
α. Διπλή-τυφλή, ελεγχόμενη με εικονικό φάρμακο κλινική μελέτη σε 273 άτομα με υπερλιπιδαιμία, έδειξε σημαντική μείωση των τριγλυκεριδίων μετά από μόλις 30 ημέρες λήψης κόρντισεπς (δοσολογία 3 γραμμάρια ανά ημέρα).
Επίσης, μετά από 2 μήνες, μειώθηκε σημαντικά η ολική χοληστερόλη, ενώ αυξήθηκε σημαντικά η καλή χοληστερολή HDL.
Συνολικά :
- σε πάνω από το 50% των ατόμων μειώθηκε η ολική χοληστερόλη κατά περισσότερο από 10%,
- στο 50% των ατόμων μειώθηκαν τα τριγλυκερίδια περισσότερο από 20%, και
- στο 76% των ατόμων αυξήθηκε περισσότερο από 10% η καλή χοληστερόλη HDL.
β. Σε τυχαιοποιημένη κλινική μελέτη, η ομάδα θεραπείας έλαβε κόρντισεπς σε δοσολογία 3 γραμμάρια ανά ημέρα για 1 μήνα, ενώ η ομάδα ελέγχου έλαβε ένα βότανο.
Όσα άτομα έλαβαν Κόρντισεπς, είδαν τα εξής αποτελέσματα :
- ολική χοληστερόλη σημαντική μείωση κατά 16%,
- τριγλυκερίδια σημαντική μείωση κατά 26%, και
- καλή χοληστερόλη HDL σημαντική αύξηση κατά 30%
γ. σε κλινική μελέτη εξετάστηκαν τα αποτελέσματα χορήγησης κόρντισεπς (δοσολογία 3 γραμμάρια ανά ημέρα και διάρκεια λήψης 2 μήνες) σε 20 άτομα με στεφανιαία νόσο. Τα ευρήματα ήταν τα εξής:
1. μειώθηκαν σημαντικά η ολική χοληστερόλη και τα τριγλυκερίδια (μείωση 21%)
2. η β-λιποπρωτεΐνη μειώθηκε σημαντικά (μείωση 12%).
3. το ιξώδες του πλάσματος και του ολικού αίματος μειώθηκαν σημαντικά (αμφότερα p <0,01).
4. η βελτίωση στο ηλεκτροκαρδιογράφημα, όσο και η υποκειμενική κλινική βελτίωση ήταν εμφανής.
δ. Ανοιχτή μελέτη σε 32 ηλικιωμένα άτομα με υπερλιπιδαιμία, χορηγήθηκε κόρντισεπς (δοσολογία 3 γραμμάρια για 2 μήνες).
Τα ευρήματα ήταν τα εξής:
α. σημαντική μείωση ολικής χοληστερόλης και τριγλυκεριδίων (μείωση 9,7% και 20,5% αντίστοιχα), και
β. σημαντική αύξηση στην καλή χοληστερόλη HDL (αύξηση 26,7%).
Συνολικά, η λήψη κόρντισεπς συσχετίστηκε με σημαντική μείωση στην χοληστερόλη και στα τριγλυκερίδια και αύξηση στην καλή χοληστερόλη HDL.
Επίσης, το μεγάλο εύρος της βελτίωσης ίσως σχετίζεται με τις διαφορετικούς αρχικούς αιματολογικούς δείκτες που καταγράφηκαν στους συμμετέχοντες πριν την έναρξη των μελετών.
α. Διπλή-τυφλή, ελεγχόμενη με εικονικό φάρμακο κλινική μελέτη σε 273 άτομα με υπερλιπιδαιμία, έδειξε σημαντική μείωση των τριγλυκεριδίων μετά από μόλις 30 ημέρες λήψης κόρντισεπς (δοσολογία 3 γραμμάρια ανά ημέρα).
Επίσης, μετά από 2 μήνες, μειώθηκε σημαντικά η ολική χοληστερόλη, ενώ αυξήθηκε σημαντικά η καλή χοληστερολή HDL.
Συνολικά :
- σε πάνω από το 50% των ατόμων μειώθηκε η ολική χοληστερόλη κατά περισσότερο από 10%,
- στο 50% των ατόμων μειώθηκαν τα τριγλυκερίδια περισσότερο από 20%, και
- στο 76% των ατόμων αυξήθηκε περισσότερο από 10% η καλή χοληστερόλη HDL.
β. Σε τυχαιοποιημένη κλινική μελέτη, η ομάδα θεραπείας έλαβε κόρντισεπς σε δοσολογία 3 γραμμάρια ανά ημέρα για 1 μήνα, ενώ η ομάδα ελέγχου έλαβε ένα βότανο.
Όσα άτομα έλαβαν Κόρντισεπς, είδαν τα εξής αποτελέσματα :
- ολική χοληστερόλη σημαντική μείωση κατά 16%,
- τριγλυκερίδια σημαντική μείωση κατά 26%, και
- καλή χοληστερόλη HDL σημαντική αύξηση κατά 30%
γ. σε κλινική μελέτη εξετάστηκαν τα αποτελέσματα χορήγησης κόρντισεπς (δοσολογία 3 γραμμάρια ανά ημέρα και διάρκεια λήψης 2 μήνες) σε 20 άτομα με στεφανιαία νόσο. Τα ευρήματα ήταν τα εξής:
1. μειώθηκαν σημαντικά η ολική χοληστερόλη και τα τριγλυκερίδια (μείωση 21%)
2. η β-λιποπρωτεΐνη μειώθηκε σημαντικά (μείωση 12%).
3. το ιξώδες του πλάσματος και του ολικού αίματος μειώθηκαν σημαντικά (αμφότερα p <0,01).
4. η βελτίωση στο ηλεκτροκαρδιογράφημα, όσο και η υποκειμενική κλινική βελτίωση ήταν εμφανής.
δ. Ανοιχτή μελέτη σε 32 ηλικιωμένα άτομα με υπερλιπιδαιμία, χορηγήθηκε κόρντισεπς (δοσολογία 3 γραμμάρια για 2 μήνες).
Τα ευρήματα ήταν τα εξής:
α. σημαντική μείωση ολικής χοληστερόλης και τριγλυκεριδίων (μείωση 9,7% και 20,5% αντίστοιχα), και
β. σημαντική αύξηση στην καλή χοληστερόλη HDL (αύξηση 26,7%).
Συνολικά, η λήψη κόρντισεπς συσχετίστηκε με σημαντική μείωση στην χοληστερόλη και στα τριγλυκερίδια και αύξηση στην καλή χοληστερόλη HDL.
Επίσης, το μεγάλο εύρος της βελτίωσης ίσως σχετίζεται με τις διαφορετικούς αρχικούς αιματολογικούς δείκτες που καταγράφηκαν στους συμμετέχοντες πριν την έναρξη των μελετών.
8. Καρδιαγγειακό σύστημα
Σε 5 κλινικές μελέτες (συνολικά 357 άτομα), η αποτελεσματικότητα του Κόρντισεπς στην αντιμετώπιση των αρρυθμιών ήταν από 75% έως 88% (δοσολογία 1,5 έως 3 γραμμάρια, διάρκεια λήψης 2 έως 12 εβδομάδες).
1. σε μία από αυτές τις πέντε μελέτες, χορηγήθηκε κόρντισεπς σε 38 ηλικιωμένους ασθενείς με διάφορα επίπεδα σοβαρότητας αυτών των αρρυθμιών, και οι οποίες προκλήθηκαν από διάφορες καρδιακές ασθένειες.
Μεταξύ αυτών, η πλειοψηφία που διαγνώστηκε με υπερκοιλιακή αρρυθμία παρουσίασε πλήρη ή μερική ανάκτηση του ΗΚΓ με κλινική βελτίωση (δοσολογία 3 γραμμάριο ανά ημέρα, διάρκεια λήψης 3 μήνες).
Μεταξύ των ασθενών που έπασχαν από κοιλιακή αρρυθμία ή από πλήρη απόφραξη της δεξιάς κοιλίας, η πλειοψηφία εμφάνισε πλήρη ή μερική ανάκτηση του ΗΚΓ τους.
Οι ερευνητές συμπέραναν ότι το κόρντισεπς είναι αποτελεσματικό στην ταχυαρρυθμία, και στην βράδυαρρυθμια, ενώ ανέφεραν ότι όσο μεγαλύτερη χρονική διάρκεια έχει η λήψη κόρντισεπς, τόσο καλύτερη είναι και η κλινική βελτίωση.
2. Η δεύτερη από αυτές τις πέντε μελέτες, ήταν μία τυχαιοποιημένη διπλή-τυφλή, ελεγχόμενη με εικονικό φάρμακο μελέτη.
Τα ευρήματα έδειξαν ότι το Κόρντισεπς (ημερήσια δοσολογία 1,5 γραμμάριο επί 2 εβδομάδες) ήταν πολύ αποτελεσματικό στην πλήρη ή μερική βελτίωση του ΗΚΓ σε ασθενείς με κολπικούς ή κοιλιακούς πρόωρους καρδιακούς κτύπους, σε σύγκριση με την ομάδα ελέγχου.
3. σε ελεγχόμενη κλινική μελέτη διάρκειας 8 εβδομάδων, αξιολογήθηκε η λήψη Κόρντισεπς (ημερήσια δοσολογία 3 γραμμάρια) σε 20 ασθενείς με ισχαιμική καρδιακή νόσο σε σύγκριση με Persantine (dipyridamole, 150 mg ανά ημέρα).
Τα ευρήματα ήταν τα εξής:
- σημαντική μείωση της ολικής χοληστερόλης, τριγλυκεριδίων και β-λιποπρωτεϊνών,
- το 87% έως 90% των ασθενών παρουσίασε κλινική βελτίωση στην θωρακική δυσφορία και στο αίσθημα παλμών.
- το 65% των ασθενών παρουσίασε βελτιωμένο ΗΚΓ, το οποίο ήταν παρόμοιο (αν όχι καλύτερο) σε σύγκριση με το 55% στην ομάδα ελέγχου.
- το ινωδογόνο του αίματος και το ιξώδες μειώθηκαν σημαντικά.
4. οι επιδράσεις της μακροχρόνιας (26 ± 3 μήνες) λήψης Κόρντισεπς (ημερήσια δοσολογία 3 έως 4 γραμμάρια) μελετήθηκαν σε μια ομάδα 64 ατόμων με χρόνια καρδιακή ανεπάρκεια.
Τα άτομα στην ομάδα θεραπείας έλαβαν Κόρντισεπς μαζί με τη θεραπεία συντήρησης για την καρδιακή ανεπάρκεια και συγκρίθηκαν τα ευρήματα με την ομάδα ελέγχου που έλαβαν μόνο τη βασική θεραπεία για την καρδιακή ανεπάρκεια.
Τα αποτελέσματα από την λήψη Κόρντισεπς ήταν τα εξής :
Δεν βελτιώθηκε σημαντικά η θνησιμότητα των ασθενών σε σύγκριση με την ομάδα ελέγχου (p> 0,05).
Ωστόσο, στην ηχοκαρδιογραφία φάνηκε σημαντική μείωση στον καρδιακό ρυθμό και σημαντική αύξηση στους καρδιακούς δείκτες σε σύγκριση με την ομάδα ελέγχου.
Επίσης, η ποιότητα ζωής, η δυσκολία της αναπνοής, και ο δείκτης κόπωσης βελτιώθηκαν στα άτομα που έλαβαν συμπληρωματικά Κόρντισεπς, σε αντίθεση με την ομάδα ελέγχου που έλαβε μόνο την βασική θεραπεία συντήρησης.
Σε 5 κλινικές μελέτες (συνολικά 357 άτομα), η αποτελεσματικότητα του Κόρντισεπς στην αντιμετώπιση των αρρυθμιών ήταν από 75% έως 88% (δοσολογία 1,5 έως 3 γραμμάρια, διάρκεια λήψης 2 έως 12 εβδομάδες).
1. σε μία από αυτές τις πέντε μελέτες, χορηγήθηκε κόρντισεπς σε 38 ηλικιωμένους ασθενείς με διάφορα επίπεδα σοβαρότητας αυτών των αρρυθμιών, και οι οποίες προκλήθηκαν από διάφορες καρδιακές ασθένειες.
Μεταξύ αυτών, η πλειοψηφία που διαγνώστηκε με υπερκοιλιακή αρρυθμία παρουσίασε πλήρη ή μερική ανάκτηση του ΗΚΓ με κλινική βελτίωση (δοσολογία 3 γραμμάριο ανά ημέρα, διάρκεια λήψης 3 μήνες).
Μεταξύ των ασθενών που έπασχαν από κοιλιακή αρρυθμία ή από πλήρη απόφραξη της δεξιάς κοιλίας, η πλειοψηφία εμφάνισε πλήρη ή μερική ανάκτηση του ΗΚΓ τους.
Οι ερευνητές συμπέραναν ότι το κόρντισεπς είναι αποτελεσματικό στην ταχυαρρυθμία, και στην βράδυαρρυθμια, ενώ ανέφεραν ότι όσο μεγαλύτερη χρονική διάρκεια έχει η λήψη κόρντισεπς, τόσο καλύτερη είναι και η κλινική βελτίωση.
2. Η δεύτερη από αυτές τις πέντε μελέτες, ήταν μία τυχαιοποιημένη διπλή-τυφλή, ελεγχόμενη με εικονικό φάρμακο μελέτη.
Τα ευρήματα έδειξαν ότι το Κόρντισεπς (ημερήσια δοσολογία 1,5 γραμμάριο επί 2 εβδομάδες) ήταν πολύ αποτελεσματικό στην πλήρη ή μερική βελτίωση του ΗΚΓ σε ασθενείς με κολπικούς ή κοιλιακούς πρόωρους καρδιακούς κτύπους, σε σύγκριση με την ομάδα ελέγχου.
3. σε ελεγχόμενη κλινική μελέτη διάρκειας 8 εβδομάδων, αξιολογήθηκε η λήψη Κόρντισεπς (ημερήσια δοσολογία 3 γραμμάρια) σε 20 ασθενείς με ισχαιμική καρδιακή νόσο σε σύγκριση με Persantine (dipyridamole, 150 mg ανά ημέρα).
Τα ευρήματα ήταν τα εξής:
- σημαντική μείωση της ολικής χοληστερόλης, τριγλυκεριδίων και β-λιποπρωτεϊνών,
- το 87% έως 90% των ασθενών παρουσίασε κλινική βελτίωση στην θωρακική δυσφορία και στο αίσθημα παλμών.
- το 65% των ασθενών παρουσίασε βελτιωμένο ΗΚΓ, το οποίο ήταν παρόμοιο (αν όχι καλύτερο) σε σύγκριση με το 55% στην ομάδα ελέγχου.
- το ινωδογόνο του αίματος και το ιξώδες μειώθηκαν σημαντικά.
4. οι επιδράσεις της μακροχρόνιας (26 ± 3 μήνες) λήψης Κόρντισεπς (ημερήσια δοσολογία 3 έως 4 γραμμάρια) μελετήθηκαν σε μια ομάδα 64 ατόμων με χρόνια καρδιακή ανεπάρκεια.
Τα άτομα στην ομάδα θεραπείας έλαβαν Κόρντισεπς μαζί με τη θεραπεία συντήρησης για την καρδιακή ανεπάρκεια και συγκρίθηκαν τα ευρήματα με την ομάδα ελέγχου που έλαβαν μόνο τη βασική θεραπεία για την καρδιακή ανεπάρκεια.
Τα αποτελέσματα από την λήψη Κόρντισεπς ήταν τα εξής :
Δεν βελτιώθηκε σημαντικά η θνησιμότητα των ασθενών σε σύγκριση με την ομάδα ελέγχου (p> 0,05).
Ωστόσο, στην ηχοκαρδιογραφία φάνηκε σημαντική μείωση στον καρδιακό ρυθμό και σημαντική αύξηση στους καρδιακούς δείκτες σε σύγκριση με την ομάδα ελέγχου.
Επίσης, η ποιότητα ζωής, η δυσκολία της αναπνοής, και ο δείκτης κόπωσης βελτιώθηκαν στα άτομα που έλαβαν συμπληρωματικά Κόρντισεπς, σε αντίθεση με την ομάδα ελέγχου που έλαβε μόνο την βασική θεραπεία συντήρησης.
9. Ηπατική λειτουργία
α. ανοιχτή κλινική μελέτη σε 33 ασθενείς με χρόνια ενεργή ηπατίτιδα Β (8 ασθενείς είχαν διαγνωστεί με κίρρωση) έλαβαν Κόρντισεπς (ημερήσια δοσολογία 3,75 γραμμάρια επί 3 μήνες).
Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι :
- η θολερότητας της θυμόλης επανήλθε στα φυσιολογικά επίπεδα σε σχεδόν το ένα τρίτο των ασθενών που είχαν μη φυσιολογικές τιμές πριν από την έναρξη λήψης κόρντισεπς.
- πάνω από το 50% των ασθενών με αυξημένες τιμές στον δείκτη γλουταμινική-πυροσταφυλική τρανσαμινάση (SGPT), επανήλθε στα φυσιολογικά επίπεδα.
- αυξήθηκε η αλβουμίνης ορού κατά 20%, και
- μειώθηκε η γ-σφαιρίνη κατά 29%.
β. Χορηγήθηκε Κόρντισεπς (ημερήσια δοσολογία 6-9 γραμμάρια για 3 μήνες) σε 22 ασθενείς με κίρρωση που εκδηλώθηκε μετά από ηπατίτιδα. Τα ευρήματα ήταν τα εξής :
- δραματική βελτίωση στα συμπτώματα,
- σημαντική αύξηση της αλβουμίνης ορού,
- μείωση της γ-σφαιρίνης.
γ. σε ανοιχτή, ελεγχόμενη κλινική μελετή, το Κόρντισεπς (ημερήσια δοσολογία 4,5 γραμμάρια, μέση διάρκεια λήψης: 71 ημέρες) χορηγήθηκε σε 70 ασθενείς με χρόνια ηπατίτιδα Β και κίρρωση μετά από ηπατίτιδα.
Tα ευρήματα ήταν τα εξής :
- σημαντική κλινική ανταπόκριση στο 68% των ατόμων που έλαβε Κόρντισεπς σε σχέση με την ομάδα ελέγχου που έλαβε γανόδερμα,
- κλινική βελτίωση στο 57% των ασθενών.
Οι μειώσεις στην θολερότητα θυμόλης και στην γλουταμινική-πυροσταφυλική τρανσαμινάση (SGPT) ήταν παρόμοιες και στις δύο ομάδες.
δ. Το κόρντισεπς μελετήθηκε σε 83 ασυμπτωματικούς φορείς του ιού της ηπατίτιδας Β σε μια ανοιχτή κλινική μελέτη διάρκειας 3 μηνών
Τα ευρήματα των ερευνητών ήταν τα εξής:
- υψηλή συνολική αποτελεσματικότητα
- σε πολλούς ασθενείς υπήρξε μια θετική προς αρνητική μετατροπή του ανιχνεύσιμου επιφανειακού αντιγόνου 13 της ηπατίτιδας, ενώ μία χαμηλότερη συγκέντρωση του επιφανειακού αντιγόνου εμφανίστηκε σε λιγότερο από τους μισούς ασθενείς.
Η ημερήσια δοσολογία διέφερε ανάλογα την ηλικία :
- 0,25 γραμμάρια για ηλικίες 2 έως 4 έτη
- 0,50 γραμμάρια για ηλικίες 4 έως 6 έτη
- 1,25 γραμμάρια για ηλικίες 10 έως 15 έτη
- >1,50 γραμμάρια για ηλικίες άνω των 16 ετών,
ε. σε ανοικτή μελέτη, έγινε χρήση Κόρντισεπς (ημερήσια δοσολογία 7,2 γραμμάρια για 2 ή 3 μήνες) σε 53 ασθενείς με κίρρωση του ήπατος, και παράλληλα αιμορραγία του ανώτερου γαστρεντερικού σε καταληκτικό στάδιο σχιστοσωμίασης.
Τα ευρήματα ήταν τα εξής:
- τα υποκειμενικά συμπτώματα βελτιώθηκαν δραματικά σε όλους τους ασθενείς.
- η εξέταση με υπερηχογράφημα Β έδειξε δραματική μείωση στη διάμετρο της πυλαίας φλέβας σε πάνω από τα δύο τρίτα των ασθενών (η διάμετρος πριν την έναρξη ήταν μεγαλύτερη από 13 mm). Επίσης, όσα άτομα δεν παρουσίασαν σημαντική μείωση στη διάμετρο της πυλαίας φλέβας, υπήρξε μια μείωση στη διάμετρο των κλάδων της πυλαίας φλέβας ή/και στην φλέβα της σπλήνας από 1 έως 9 mm, με μέσο όρο τα 3,5 mm.
- η οισοφαγογαστρική ενδοσκόπηση έδειξε εμφανείς βελτιώσεις στους κιρσούς του οισοφάγου και της καρδιάς
α. ανοιχτή κλινική μελέτη σε 33 ασθενείς με χρόνια ενεργή ηπατίτιδα Β (8 ασθενείς είχαν διαγνωστεί με κίρρωση) έλαβαν Κόρντισεπς (ημερήσια δοσολογία 3,75 γραμμάρια επί 3 μήνες).
Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι :
- η θολερότητας της θυμόλης επανήλθε στα φυσιολογικά επίπεδα σε σχεδόν το ένα τρίτο των ασθενών που είχαν μη φυσιολογικές τιμές πριν από την έναρξη λήψης κόρντισεπς.
- πάνω από το 50% των ασθενών με αυξημένες τιμές στον δείκτη γλουταμινική-πυροσταφυλική τρανσαμινάση (SGPT), επανήλθε στα φυσιολογικά επίπεδα.
- αυξήθηκε η αλβουμίνης ορού κατά 20%, και
- μειώθηκε η γ-σφαιρίνη κατά 29%.
β. Χορηγήθηκε Κόρντισεπς (ημερήσια δοσολογία 6-9 γραμμάρια για 3 μήνες) σε 22 ασθενείς με κίρρωση που εκδηλώθηκε μετά από ηπατίτιδα. Τα ευρήματα ήταν τα εξής :
- δραματική βελτίωση στα συμπτώματα,
- σημαντική αύξηση της αλβουμίνης ορού,
- μείωση της γ-σφαιρίνης.
γ. σε ανοιχτή, ελεγχόμενη κλινική μελετή, το Κόρντισεπς (ημερήσια δοσολογία 4,5 γραμμάρια, μέση διάρκεια λήψης: 71 ημέρες) χορηγήθηκε σε 70 ασθενείς με χρόνια ηπατίτιδα Β και κίρρωση μετά από ηπατίτιδα.
Tα ευρήματα ήταν τα εξής :
- σημαντική κλινική ανταπόκριση στο 68% των ατόμων που έλαβε Κόρντισεπς σε σχέση με την ομάδα ελέγχου που έλαβε γανόδερμα,
- κλινική βελτίωση στο 57% των ασθενών.
Οι μειώσεις στην θολερότητα θυμόλης και στην γλουταμινική-πυροσταφυλική τρανσαμινάση (SGPT) ήταν παρόμοιες και στις δύο ομάδες.
δ. Το κόρντισεπς μελετήθηκε σε 83 ασυμπτωματικούς φορείς του ιού της ηπατίτιδας Β σε μια ανοιχτή κλινική μελέτη διάρκειας 3 μηνών
Τα ευρήματα των ερευνητών ήταν τα εξής:
- υψηλή συνολική αποτελεσματικότητα
- σε πολλούς ασθενείς υπήρξε μια θετική προς αρνητική μετατροπή του ανιχνεύσιμου επιφανειακού αντιγόνου 13 της ηπατίτιδας, ενώ μία χαμηλότερη συγκέντρωση του επιφανειακού αντιγόνου εμφανίστηκε σε λιγότερο από τους μισούς ασθενείς.
Η ημερήσια δοσολογία διέφερε ανάλογα την ηλικία :
- 0,25 γραμμάρια για ηλικίες 2 έως 4 έτη
- 0,50 γραμμάρια για ηλικίες 4 έως 6 έτη
- 1,25 γραμμάρια για ηλικίες 10 έως 15 έτη
- >1,50 γραμμάρια για ηλικίες άνω των 16 ετών,
ε. σε ανοικτή μελέτη, έγινε χρήση Κόρντισεπς (ημερήσια δοσολογία 7,2 γραμμάρια για 2 ή 3 μήνες) σε 53 ασθενείς με κίρρωση του ήπατος, και παράλληλα αιμορραγία του ανώτερου γαστρεντερικού σε καταληκτικό στάδιο σχιστοσωμίασης.
Τα ευρήματα ήταν τα εξής:
- τα υποκειμενικά συμπτώματα βελτιώθηκαν δραματικά σε όλους τους ασθενείς.
- η εξέταση με υπερηχογράφημα Β έδειξε δραματική μείωση στη διάμετρο της πυλαίας φλέβας σε πάνω από τα δύο τρίτα των ασθενών (η διάμετρος πριν την έναρξη ήταν μεγαλύτερη από 13 mm). Επίσης, όσα άτομα δεν παρουσίασαν σημαντική μείωση στη διάμετρο της πυλαίας φλέβας, υπήρξε μια μείωση στη διάμετρο των κλάδων της πυλαίας φλέβας ή/και στην φλέβα της σπλήνας από 1 έως 9 mm, με μέσο όρο τα 3,5 mm.
- η οισοφαγογαστρική ενδοσκόπηση έδειξε εμφανείς βελτιώσεις στους κιρσούς του οισοφάγου και της καρδιάς
10. Καρκίνος πνεύμονα & κακοήθεις νεοπλασίες
α. το κόρντισεπς (ημερήσια δοσολογία 2 έως 3 γραμμάρια) χρησιμοποιήθηκε συμπληρωματικά στον καρκίνο του πνεύμονα (τελικό στάδιο), μαζί με ακτινοθεραπεία και χημειοθεραπεία.
Τα ευρήματα ήταν τα εξής :
- σημαντικά περισσότεροι ασθενείς εμφάνισαν μεγαλύτερη ανοχή την ακτινοθεραπεία ή/και τη χημειοθεραπεία και ήταν σε θέση να ολοκληρώσουν το σχήμα σε σχέση με την ομάδα ελέγχου που έλαβαν μόνο ακτινοθεραπεία ή χημειοθεραπεία, χωρίς την παράλληλη λήψη κόρντισεπς (p<0.01).
- Περισσότεροι ασθενείς στην ομάδα Κόρντισεπς εμφάνισαν μετρήσεις αίματος εντός των φυσιολογικών ορίων μετά από την ακτινοβολία ή την χημειοθεραπεία σε σχέση με την ομάδα ελέγχου (p<0.01).
Αυτά τα αποτελέσματα υποδηλώνουν κάποια επίδραση του Κόρντισεπς στην ελαχιστοποίηση της εξασθένισης του μυελού των οστών.
β. Το κόρντισεπς (ημερήσια δοσολογία 6 γραμμάρια για 2 μήνες) χορηγήθηκε μαζί με χημειοθεραπεία ή άλλες φυτικές θεραπείες σε 50 άτομα με καρκίνο του πνεύμονα.
Τα ευρήματα ήταν τα εξής:
1. τα υποκειμενικά συμπτώματα βελτιώθηκαν στην πλειοψηφία των ασθενών,
2. ο όγκος :
- στο 4% των ασθενών: εξαφανίστηκε πλήρως,
- στο 12% των ασθενών: είχε μείωση μεγαλύτερη από 50%,
- στο 30% των ασθενών: είχε μείωση από 25% έως 50%,
- στο 18% των ασθενών: παρέμεινε αμετάβλητος ή είχε μείωση μικρότερη από 25%,
- στο 2% των ασθενών: αυξήθηκε
3. οι ανοσολογικοί παράμετροι δεν μεταβλήθηκαν σημαντικά.
γ. σε κλινική μελέτη εξετάστηκε η χρήση Κόρντισεπς μαζί με ακτινοθεραπεία ή χημειοθεραπεία σε άτομα με κακοήθειες, και τα ευρήματα ήταν τα εξής :
- τα υποκειμενικά συμπτώματα βελτιώθηκαν σε όλους σχεδόν τους ασθενείς.
- κανένας ασθενής δεν εμφάνισε λευκά αιμοσφαίρια λιγότερα από 3.000 / mm3,
- σε περίπου στους μισούς ασθενείς το μέγεθος του όγκου μειώθηκε πολύ,
- οι ανοσολογικοί παράμετροι δεν άλλαξαν σημαντικά
α. το κόρντισεπς (ημερήσια δοσολογία 2 έως 3 γραμμάρια) χρησιμοποιήθηκε συμπληρωματικά στον καρκίνο του πνεύμονα (τελικό στάδιο), μαζί με ακτινοθεραπεία και χημειοθεραπεία.
Τα ευρήματα ήταν τα εξής :
- σημαντικά περισσότεροι ασθενείς εμφάνισαν μεγαλύτερη ανοχή την ακτινοθεραπεία ή/και τη χημειοθεραπεία και ήταν σε θέση να ολοκληρώσουν το σχήμα σε σχέση με την ομάδα ελέγχου που έλαβαν μόνο ακτινοθεραπεία ή χημειοθεραπεία, χωρίς την παράλληλη λήψη κόρντισεπς (p<0.01).
- Περισσότεροι ασθενείς στην ομάδα Κόρντισεπς εμφάνισαν μετρήσεις αίματος εντός των φυσιολογικών ορίων μετά από την ακτινοβολία ή την χημειοθεραπεία σε σχέση με την ομάδα ελέγχου (p<0.01).
Αυτά τα αποτελέσματα υποδηλώνουν κάποια επίδραση του Κόρντισεπς στην ελαχιστοποίηση της εξασθένισης του μυελού των οστών.
β. Το κόρντισεπς (ημερήσια δοσολογία 6 γραμμάρια για 2 μήνες) χορηγήθηκε μαζί με χημειοθεραπεία ή άλλες φυτικές θεραπείες σε 50 άτομα με καρκίνο του πνεύμονα.
Τα ευρήματα ήταν τα εξής:
1. τα υποκειμενικά συμπτώματα βελτιώθηκαν στην πλειοψηφία των ασθενών,
2. ο όγκος :
- στο 4% των ασθενών: εξαφανίστηκε πλήρως,
- στο 12% των ασθενών: είχε μείωση μεγαλύτερη από 50%,
- στο 30% των ασθενών: είχε μείωση από 25% έως 50%,
- στο 18% των ασθενών: παρέμεινε αμετάβλητος ή είχε μείωση μικρότερη από 25%,
- στο 2% των ασθενών: αυξήθηκε
3. οι ανοσολογικοί παράμετροι δεν μεταβλήθηκαν σημαντικά.
γ. σε κλινική μελέτη εξετάστηκε η χρήση Κόρντισεπς μαζί με ακτινοθεραπεία ή χημειοθεραπεία σε άτομα με κακοήθειες, και τα ευρήματα ήταν τα εξής :
- τα υποκειμενικά συμπτώματα βελτιώθηκαν σε όλους σχεδόν τους ασθενείς.
- κανένας ασθενής δεν εμφάνισε λευκά αιμοσφαίρια λιγότερα από 3.000 / mm3,
- σε περίπου στους μισούς ασθενείς το μέγεθος του όγκου μειώθηκε πολύ,
- οι ανοσολογικοί παράμετροι δεν άλλαξαν σημαντικά
Παραπομπές:
1. The Scientific Rediscovery of an Ancient Chinese Herbal Medicine: Cordyceps Sinensis, Part I, Jia-Shi Zhu, M.D., Ph.D., Georges M. Halpern, M.D., Ph.D., Kenneth Jones, The Journal of Alternative and Complementary Medicine, Volume 4, Number 3, 1998, pp. 289-303,Mary Ann Liebert, Inc.
2. The Scientific Rediscovery of a Precious Ancient Chinese Herbal Regimen: Cordyceps Sinensis, Part II, Jia-Shi Zhu, M.D., Ph.D.,Georges M. Halpern, M.D., Ph.D.,Kenneth Jones, The Journal of Alternative and Complementary Medicine, Volume 4, Number 4, 1998, pp. 429-457, Mary Ann Liebert, Inc.
1. The Scientific Rediscovery of an Ancient Chinese Herbal Medicine: Cordyceps Sinensis, Part I, Jia-Shi Zhu, M.D., Ph.D., Georges M. Halpern, M.D., Ph.D., Kenneth Jones, The Journal of Alternative and Complementary Medicine, Volume 4, Number 3, 1998, pp. 289-303,Mary Ann Liebert, Inc.
2. The Scientific Rediscovery of a Precious Ancient Chinese Herbal Regimen: Cordyceps Sinensis, Part II, Jia-Shi Zhu, M.D., Ph.D.,Georges M. Halpern, M.D., Ph.D.,Kenneth Jones, The Journal of Alternative and Complementary Medicine, Volume 4, Number 4, 1998, pp. 429-457, Mary Ann Liebert, Inc.
