Επιδράσεις του μασάζ στη μείωση του πόνου και του άγχους στην καρδιοχειρουργική: τυχαιοποιημένη ελεγχόμενη δοκιμή

Ενήλικες ασθενείς που υποβλήθηκαν σε εκλεκτική καρδιοχειρουργική επέμβαση, χωρίς υψηλό κίνδυνο μετεγχειρητικών επιπλοκών, έλαβαν:
  - συνήθη φροντίδα, και
  - επιπρόσθετα, δύο εικοσάλεπτα μασάζ χεριών, πριν και μετά.

Τα ευρήματα έδειξαν ότι το μασάζ χεριών μπορεί να μειώσει:
  - την ένταση του πόνου,
  - τα δυσάρεστα συναισθήματα του πόνου, και
  - το άγχος
κατά δύο μονάδες (κατά μέσο όρο) σε μία κλίμακα 0-10.
 
Pain Med. 2018 Dec 1;19(12):2556-2569.
Effects of Massage in Reducing the Pain and Anxiety of the Cardiac Surgery Critically Ill-a Randomized Controlled Trial.
Boitor M1, Martorella G2, Maheu C1, Laizner AM1, Gélinas C1.
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/29618079