ΕΡΓΟΘΕΙΟΝΊΝΗ
Ιωάννης Κιούσης, Στέλεχος Διατροφής και Διαιτολογίας.
24/2/2023. Ενημέρωση: 23/10/2023
24/2/2023. Ενημέρωση: 23/10/2023
Εργοθειονίνη: "η βιταμίνη της μακροζωίας".
Tο φαρμακευτικό μανιτάρι Ερίκιο το αγκαθωτό περιέχει την εργοθειονίνη σε υψηλή ποσότητα
|
ΕΥΡΕΤΗΡΙΟ
1. ΛΙΓΑ ΛΟΓΙΑ 2. ΕΡΓΟΘΕΙΟΝΙΝΗ : ΠΟΙΑ ΕΙΝΑΙ ΚΥΡΙΑ ΠΗΓΗ ΠΡΟΣΛΗΨΗΣ ; 3. ΕΙΝΑΙ Η ΕΡΓΟΘΕΙΟΝΙΝΗ ΜΙΑ ΝΕΑ ΒΙΤΑΜΙΝΗ ; 4. ΕΡΓΟΘΕΙΟΝΙΝΗ, Η ΒΙΤΑΜΙΝΗ ΤΗΣ ΜΑΚΡΟΖΩΙΑΣ ; 5. ΑΝΤΙΟΞΕΙΔΩΤΙΚΟ 6. ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΟΣ ΔΕΙΚΤΗΣ ΧΑΜΗΛΟΤΕΡΟΥ ΚΙΝΔΥΝΟΥ ΚΑΡΔΙΟΜΕΤΑΒΟΛΙΚΗΣ ΝΟΣΟΥ ΚΑΙ ΘΝΗΣΙΜΟΤΗΤΑΣ 7. ΕΡΓΟΘΕΙΟΝΙΝΗ ΚΑΙ ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΟ ΜΑΝΙΤΑΡΙ ΕΡΙΚΙΟ ΤΟ ΑΓΚΑΘΩΤΟ Παραπομπές (14) |
ΕΡΓΟΘΕΙΟΝΊΝΗ
|
1. ΛΙΓΑ ΛΟΓΙΑ
Οι περισσότερες από τις κλασικές βιταμίνες όπως οι βιταμίνες A, B1, B2, B3, C, D, κ.λπ., ανακαλύφθηκαν μέσω του γεγονότος ότι η ανεπάρκεια στην πρόσληψη τους οδηγούσε σε εμφανείς ασθένειες όπως τύφλωση, μπέρι-μπέρι, πελλάγρα, σκορβούτο, ραχίτιδα κ.ο.κ. Κατά συνέπεια, ήταν εύκολο να καθοριστούν εκείνες οι πηγές τροφίμων που περιείχαν αυτές τις βιταμίνες, αφού ανακούφιζαν ή απέτρεπαν τις σχετικές παθήσεις (1).
Ωστόσο, με αυτά τα μέσα, είναι δύσκολο να ανιχνευθεί η παρουσία μιας βιταμίνης εάν αυτή υπάρχει σχεδόν σε κάθε τρόφιμο. Πρόσφατα, όμως, η εργοθειονίνη, αναδείχθηκε ως σημαντική θρεπτική ουσία, η οποία έχει ακριβώς αυτές τις ιδιότητες. Το ιδιαίτερο χαρακτηριστικό που εμφανίζει η εργοθειονίνη είναι ότι παρόλο που είναι περισσότερο ή λιγότερο παγκοσμίως κατανεμημένη μεταξύ των ανώτερων οργανισμών, κανένας από αυτούς – όπως συνάδει με την ιδέα ότι ίσως στην πραγματικότητα είναι μια βιταμίνη που απαιτεί εξωγενείς πηγές – δεν μπορεί στην πραγματικότητα να την βιοσυνθέσει (1).
2. ΕΡΓΟΘΕΙΟΝΙΝΗ : ΠΟΙΑ ΕΙΝΑΙ ΚΥΡΙΑ ΠΗΓΗ ΠΡΟΣΛΗΨΗΣ ;
Οι κύριοι οργανισμοί που μπορούν να συνθέσουν την εργοθειονίνη είναι οι μύκητες και ορισμένες ζύμες.
Τα ανώτερα φυτά την περιέχουν αλλά δεν την βιοσυνθέτουν, την προσλαμβάνουν από την παραγωγή μυκήτων στο έδαφος. Τα ζώα θεωρείται επίσης ότι δεν βιοσυνθέτουν την εργοθειονίνη.
Ως εκ τούτου, για την εργοθειονίνη, αυτό το ασυνήθιστο αμινοξύ, τα μανιτάρια αποτελούν την κύρια πηγή διατροφικής πρόσληψης για τον άνθρωπο (1).
3. ΕΙΝΑΙ Η ΕΡΓΟΘΕΙΟΝΙΝΗ ΜΙΑ ΝΕΑ ΒΙΤΑΜΙΝΗ ;
Σύμφωνα με αρκετές δημοσιεύσεις, η εργοθειονίνη αποτελεί βιταμίνη.
Το 2010, η πρώτη ομάδα (από το Πανεπιστήμιο Τζονς Χόπκινς) που έκανε τον ισχυρισμό ότι η εργοθειονίνη έχει χαρακτηριστικά βιταμίνης παρουσίασε μία σειρά επιχειρημάτων, σύμφωνα με τα οποία η εργοθειονίνη φαίνεται να είναι ένα σημαντικό κυτταροπροστατευτικό που πιθανότατα αξίζει να χαρακτηριστεί ως βιταμίνη (2). Ο ίδιος ερευνητής, σε μία πρόσφατη δημοσίευση του αναφέρει ότι "το 2010 την εργοθειονίνη την ταξινομήσαμε ως βιταμίνη, το οποίο υποστηρίχθηκε αργότερα και από in vivo μελέτες", και συμπληρώνει ότι ο χαρακτηρισμός της εργοθειονίνη ως "βιταμίνης του στρες" κερδίζει δυναμική. Φαίνεται ότι η εργοθειονίνη είναι μια βιταμίνη του στρες που τίθεται σε εφαρμογή σε αντίξοες συνθήκες ή όταν βρισκόμαστε υπό πίεση. Αν και η εργοθειονίνη δεν έχει λάβει ακόμα επίσημα την ταξινόμηση μιας κλασικής βιταμίνης, έχει τα χαρακτηριστικά για να ταιριάζει με τον ορισμό της βιταμίνης (6), με το οποίο συμφωνούν και αρκετές ακόμα ερευνητικές ομάδες (9-11).
4. ΕΡΓΟΘΕΙΟΝΙΝΗ, Η ΒΙΤΑΜΙΝΗ ΤΗΣ ΜΑΚΡΟΖΩΙΑΣ ;
Ένα αξιοσημείωτο χαρακτηριστικό που εμφανίζει η εργοθειονίνη είναι ότι υπάρχει σχεδόν σε όλους τους τύπους ανθρώπινων κυττάρων και ιστών, στον εγκέφαλο, στο μυελό των οστών, στα μάτια, στα ερυθροκύτταρα (3) και στο σπερματικό υγρό (6).
Για αυτόν τον λόγο, και ορισμένους ακόμα λόγους, ένας άλλος ερευνητής - ο διάσημος βιοχημικός Bruce Ames - προτείνει ότι η εργοθειονίνη θα πρέπει να θεωρηθεί ως "βιταμίνη μακροζωίας" (3), με το οποίο συμφωνούν και άλλες δύο ερευνητικές ομάδες (7, 12).
5. ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΟΣ ΔΕΙΚΤΗΣ ΧΑΜΗΛΟΤΕΡΟΥ ΚΙΝΔΥΝΟΥ ΚΑΡΔΙΟΜΕΤΑΒΟΛΙΚΗΣ ΝΟΣΟΥ ΚΑΙ ΘΝΗΣΙΜΟΤΗΤΑΣ
Πριν λίγα χρόνια, στο επιστημονικό περιοδικό Heart (British Cardiac Society), δημοσιεύτηκε μία μελέτη, η οποία μέτρησε περισσότερες από 100 ενώσεις
στο αίμα χιλιάδων ανθρώπων (4).
Τα ευρήματα έδειξαν ότι η ενώση που σχετίστηκε περισσότερο με τα χαμηλότερα ποσοστά ασθενειών και θανάτου ήταν η ε ρ γ ο θ ε ι ο ν ί ν η.
Τα υψηλότερα επίπεδα στο αίμα συσχετίστηκαν με χαμηλότερο κίνδυνο :
- καρδιακής νόσου,
- εγκεφαλικού επεισοδίου, καθώς και
- θανάτου από όλες τις αιτίες,
σε μια περίοδο άνω των 20 ετών.
Στο συμπέρασμα της η ερευνητική ομάδα αναφέρει ότι "η υψηλότερη ποσότητα εργοθειονεΐνης στο αίμα ήταν ένας ανεξάρτητος δείκτης χαμηλότερου κινδύνου καρδιομεταβολικής νόσου και θνησιμότητας" (4).
Περισσότερες πληροφορίες για αυτήν την μελέτη μπορείτε να δείτε εδώ.
6. ΑΝΤΙΟΞΕΙΔΩΤΙΚΟ
Μία ακόμα μελέτη που δημοσιεύτηκε πριν λίγους μήνες αναφέρει ότι "η εργοθειονίνη είναι ένα ισχυρό αντιοξειδωτικό και έχει ουσιαστικό ρόλο στην πρόληψη της εξέλιξης της διαδικασίας γήρανσης." (5).
Όταν μειώνονται τα επίπεδα της εργοθειονίνης στον οργανισμό μας, τότε επιταχύνεται το οξειδωτικό στρες (2).
Επίσης, χαμηλά επίπεδα εργοθειονίνης στο αίμα συσχετίζονται με αυξημένο κίνδυνο (14) :
- για αδυναμία και ασθενικότητα,
- καρδιαγγειακή νόσο,
- ήπια γνωστική εξασθένηση,
- άνοια, και
- νόσο Πάρκινσον.
Πράγματι, η εργοθειονίνη έχει πολλές νευροπροστατευτικές ιδιότητες (14).
7. ΕΡΓΟΘΕΙΟΝΙΝΗ ΚΑΙ ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΟ ΜΑΝΙΤΑΡΙ ΕΡΙΚΙΟ ΤΟ ΑΓΚΑΘΩΤΟ
Tο φαρμακευτικό μανιτάρι Ερίκιο το αγκαθωτό (Hericium erinaceus) είναι γνωστό για την περιεκτικότητά του σε αντιγηραντικές ενώσεις όπως η «βιταμίνη μακροζωίας», η εργοθειονίνη (8, 13).
Οι περισσότερες από τις κλασικές βιταμίνες όπως οι βιταμίνες A, B1, B2, B3, C, D, κ.λπ., ανακαλύφθηκαν μέσω του γεγονότος ότι η ανεπάρκεια στην πρόσληψη τους οδηγούσε σε εμφανείς ασθένειες όπως τύφλωση, μπέρι-μπέρι, πελλάγρα, σκορβούτο, ραχίτιδα κ.ο.κ. Κατά συνέπεια, ήταν εύκολο να καθοριστούν εκείνες οι πηγές τροφίμων που περιείχαν αυτές τις βιταμίνες, αφού ανακούφιζαν ή απέτρεπαν τις σχετικές παθήσεις (1).
Ωστόσο, με αυτά τα μέσα, είναι δύσκολο να ανιχνευθεί η παρουσία μιας βιταμίνης εάν αυτή υπάρχει σχεδόν σε κάθε τρόφιμο. Πρόσφατα, όμως, η εργοθειονίνη, αναδείχθηκε ως σημαντική θρεπτική ουσία, η οποία έχει ακριβώς αυτές τις ιδιότητες. Το ιδιαίτερο χαρακτηριστικό που εμφανίζει η εργοθειονίνη είναι ότι παρόλο που είναι περισσότερο ή λιγότερο παγκοσμίως κατανεμημένη μεταξύ των ανώτερων οργανισμών, κανένας από αυτούς – όπως συνάδει με την ιδέα ότι ίσως στην πραγματικότητα είναι μια βιταμίνη που απαιτεί εξωγενείς πηγές – δεν μπορεί στην πραγματικότητα να την βιοσυνθέσει (1).
2. ΕΡΓΟΘΕΙΟΝΙΝΗ : ΠΟΙΑ ΕΙΝΑΙ ΚΥΡΙΑ ΠΗΓΗ ΠΡΟΣΛΗΨΗΣ ;
Οι κύριοι οργανισμοί που μπορούν να συνθέσουν την εργοθειονίνη είναι οι μύκητες και ορισμένες ζύμες.
Τα ανώτερα φυτά την περιέχουν αλλά δεν την βιοσυνθέτουν, την προσλαμβάνουν από την παραγωγή μυκήτων στο έδαφος. Τα ζώα θεωρείται επίσης ότι δεν βιοσυνθέτουν την εργοθειονίνη.
Ως εκ τούτου, για την εργοθειονίνη, αυτό το ασυνήθιστο αμινοξύ, τα μανιτάρια αποτελούν την κύρια πηγή διατροφικής πρόσληψης για τον άνθρωπο (1).
3. ΕΙΝΑΙ Η ΕΡΓΟΘΕΙΟΝΙΝΗ ΜΙΑ ΝΕΑ ΒΙΤΑΜΙΝΗ ;
Σύμφωνα με αρκετές δημοσιεύσεις, η εργοθειονίνη αποτελεί βιταμίνη.
Το 2010, η πρώτη ομάδα (από το Πανεπιστήμιο Τζονς Χόπκινς) που έκανε τον ισχυρισμό ότι η εργοθειονίνη έχει χαρακτηριστικά βιταμίνης παρουσίασε μία σειρά επιχειρημάτων, σύμφωνα με τα οποία η εργοθειονίνη φαίνεται να είναι ένα σημαντικό κυτταροπροστατευτικό που πιθανότατα αξίζει να χαρακτηριστεί ως βιταμίνη (2). Ο ίδιος ερευνητής, σε μία πρόσφατη δημοσίευση του αναφέρει ότι "το 2010 την εργοθειονίνη την ταξινομήσαμε ως βιταμίνη, το οποίο υποστηρίχθηκε αργότερα και από in vivo μελέτες", και συμπληρώνει ότι ο χαρακτηρισμός της εργοθειονίνη ως "βιταμίνης του στρες" κερδίζει δυναμική. Φαίνεται ότι η εργοθειονίνη είναι μια βιταμίνη του στρες που τίθεται σε εφαρμογή σε αντίξοες συνθήκες ή όταν βρισκόμαστε υπό πίεση. Αν και η εργοθειονίνη δεν έχει λάβει ακόμα επίσημα την ταξινόμηση μιας κλασικής βιταμίνης, έχει τα χαρακτηριστικά για να ταιριάζει με τον ορισμό της βιταμίνης (6), με το οποίο συμφωνούν και αρκετές ακόμα ερευνητικές ομάδες (9-11).
4. ΕΡΓΟΘΕΙΟΝΙΝΗ, Η ΒΙΤΑΜΙΝΗ ΤΗΣ ΜΑΚΡΟΖΩΙΑΣ ;
Ένα αξιοσημείωτο χαρακτηριστικό που εμφανίζει η εργοθειονίνη είναι ότι υπάρχει σχεδόν σε όλους τους τύπους ανθρώπινων κυττάρων και ιστών, στον εγκέφαλο, στο μυελό των οστών, στα μάτια, στα ερυθροκύτταρα (3) και στο σπερματικό υγρό (6).
Για αυτόν τον λόγο, και ορισμένους ακόμα λόγους, ένας άλλος ερευνητής - ο διάσημος βιοχημικός Bruce Ames - προτείνει ότι η εργοθειονίνη θα πρέπει να θεωρηθεί ως "βιταμίνη μακροζωίας" (3), με το οποίο συμφωνούν και άλλες δύο ερευνητικές ομάδες (7, 12).
5. ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΟΣ ΔΕΙΚΤΗΣ ΧΑΜΗΛΟΤΕΡΟΥ ΚΙΝΔΥΝΟΥ ΚΑΡΔΙΟΜΕΤΑΒΟΛΙΚΗΣ ΝΟΣΟΥ ΚΑΙ ΘΝΗΣΙΜΟΤΗΤΑΣ
Πριν λίγα χρόνια, στο επιστημονικό περιοδικό Heart (British Cardiac Society), δημοσιεύτηκε μία μελέτη, η οποία μέτρησε περισσότερες από 100 ενώσεις
στο αίμα χιλιάδων ανθρώπων (4).
Τα ευρήματα έδειξαν ότι η ενώση που σχετίστηκε περισσότερο με τα χαμηλότερα ποσοστά ασθενειών και θανάτου ήταν η ε ρ γ ο θ ε ι ο ν ί ν η.
Τα υψηλότερα επίπεδα στο αίμα συσχετίστηκαν με χαμηλότερο κίνδυνο :
- καρδιακής νόσου,
- εγκεφαλικού επεισοδίου, καθώς και
- θανάτου από όλες τις αιτίες,
σε μια περίοδο άνω των 20 ετών.
Στο συμπέρασμα της η ερευνητική ομάδα αναφέρει ότι "η υψηλότερη ποσότητα εργοθειονεΐνης στο αίμα ήταν ένας ανεξάρτητος δείκτης χαμηλότερου κινδύνου καρδιομεταβολικής νόσου και θνησιμότητας" (4).
Περισσότερες πληροφορίες για αυτήν την μελέτη μπορείτε να δείτε εδώ.
6. ΑΝΤΙΟΞΕΙΔΩΤΙΚΟ
Μία ακόμα μελέτη που δημοσιεύτηκε πριν λίγους μήνες αναφέρει ότι "η εργοθειονίνη είναι ένα ισχυρό αντιοξειδωτικό και έχει ουσιαστικό ρόλο στην πρόληψη της εξέλιξης της διαδικασίας γήρανσης." (5).
Όταν μειώνονται τα επίπεδα της εργοθειονίνης στον οργανισμό μας, τότε επιταχύνεται το οξειδωτικό στρες (2).
Επίσης, χαμηλά επίπεδα εργοθειονίνης στο αίμα συσχετίζονται με αυξημένο κίνδυνο (14) :
- για αδυναμία και ασθενικότητα,
- καρδιαγγειακή νόσο,
- ήπια γνωστική εξασθένηση,
- άνοια, και
- νόσο Πάρκινσον.
Πράγματι, η εργοθειονίνη έχει πολλές νευροπροστατευτικές ιδιότητες (14).
7. ΕΡΓΟΘΕΙΟΝΙΝΗ ΚΑΙ ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΟ ΜΑΝΙΤΑΡΙ ΕΡΙΚΙΟ ΤΟ ΑΓΚΑΘΩΤΟ
Tο φαρμακευτικό μανιτάρι Ερίκιο το αγκαθωτό (Hericium erinaceus) είναι γνωστό για την περιεκτικότητά του σε αντιγηραντικές ενώσεις όπως η «βιταμίνη μακροζωίας», η εργοθειονίνη (8, 13).
